برخورد دوگانه با نمادها

گروه بورس- علیرضا کدیور: یکی از انتقاداتی که طی سال‌های اخیر به مدیران سازمان بورس وارد بوده است. عدم ثبات رویه در برخورد با شرکت‌‌های بورسی و رفتار تبعیض آمیز نسبت به برخی شرکت‌ها است. تازه‌ترین نمونه از این مورد، انتشار اطلاعیه شفاف‌سازی در رابطه با معدن انگوران بوده است. در این اطلاعیه که روز گذشته بر روی سامانه بورس قرار گرفت، «سازمان» طی مکاتبات با شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران، در مورد وضعیت معدن انگوران توضیحاتی ارائه کرده است. در این اطلاعیه آمده است: «شکستگی و ریزش معدن فقط در دیواره‌شمالی معدن صورت گرفته و در قسمت غربی و جنوبی معدن هیچ‌گونه آسیبی وارد نشده، خوشبختانه ماده معدنی در کف معدن قابل بهره‌برداری است و در حال حاضر حدود ۲۰۰هزار تن ماده معدنی پرعیار اعم از اکسیده و سولفوره و یک‌میلیون تن ماده معدنی کم‌عیار حدود ۱۶درصد در معدن موجود است. لازم به توضیح است که ارسال خاک به کارخانه های فرآوری و واحدهای تولید‌کننده شمش روی از هفته گذشته شروع شده است و واحدهای تولیدکننده شمش روی و

کارخانه های فرآوری به هر میزان که نیازمند خاک کم‌عیار هستند، امکان تحویل خاک وجود دارد و جای نگرانی نیست. در ضمن با برنامه‌ریزی به عمل آمده و اعزام کارشناسان داخلی و خارجی شرایط طراحی جدید و استخراج ماده معدنی و باطله‌برداری ظرف روزهای آینده شروع خواهد شد.»

در حقیقت معدن انگوران به عنوان تنها تامین‌کننده خاک برای اکثر شرکت‌های تولیدکننده شمش روی محسوب می‌شود و رگ حیات این شرکت‌‌ها است و انتشار خبرهایی مبنی بر ریزش دیواره این معدن، نگرانی‌هایی را طی روزهای گذشته در بین سهامداران ایجاد کرده است، چرا که در صورت تعطیلی معدن انگوران، تولید اکثر شرکت‌های گروه روی که طی ماه‌های اخیر، سود قابل توجهی نصیب سهامداران خود کرده‌اند، متوقف خواهد شد و درعمل سودی برای این شرکت‌ها متصور نخواهد بود. صرف نظر از اینکه سازمان با انتشار این اطلاعیه در جهت کاهش نگرانی‌هایی سهامداران طی روزهای اخیر برآمده و توانست صفوف فروش این شرکت‌‌ها را طی معاملات دیروز به صف خرید تبدیل کند، اما انتشار این اطلاعیه در ساعات ابتدایی معاملات از چند جنبه قابل توجه است.

سازمان بورس با انتشار اطلاعیه‌های شفاف‌سازی در مورد شرکت‌های کالسیمین، فرآوری مواد معدنی، باما و ملی سرب و روی در تاریخ دهم مهرماه امسال، نسبت به اختلاف زیاد بین خالص ارزش دارایی‌ها و ارزش سهام شرکت‌های مزبور تاکید می‌کند و در رابطه با ریسک خرید سهام این شرکت‌ها به سهامداران هشدار می‌دهد. اطلاعیه‌ای که باعث می‌شود قیمت سهام این شرکت‌ها پس از بازگشایی با کاهش روبه‌رو شود.

انتشار این اطلاعیه‌ها در حالی صورت گرفت که بازار سهام شرایط مناسبی را تجربه می‌کرده و سهام اکثر شرکت‌ها با صف خرید روبه‌رو بوده و شاخص بورس نیز روند صعودی داشته است.

انتشار اطلاعیه شفاف‌سازی در مورد معدن انگوران در شرایطی اتفاق می‌افتد که جو بورس به دلیل شرایط سیاسی- اقتصادی داخلی و خارجی مثبت نیست و سهام اکثر شرکت‌ها با صف فروش مواجه است و حجم معاملات افت کرده است.نکته‌ای که در این رابطه باید مدنظر قرار گیرد، این است که «سازمان» طی دو هفته اقدام به انتشار دو اطلاعیه در مورد شرکت‌های گروه روی می‌کند که یکی باعث کشانده‌شدن سهام این شرکت‌ها به صف فروش و دیگری باعث افزایش تقاضا و ایجاد صف خرید برای این سهام می‌شود. در واقع برخورد دوگانه‌ای که «سازمان» با این شرکت‌ها داشته است، نشان‌دهنده استفاده ابزاری سازمان بورس از نماد شرکت‌ها است به این صورت که در شرایطی که جو حاکم بر بازار سهام مثبت است و سهام این شرکت‌ها در حال رشد هستند، اطلاعیه در جهت توقف رشد قیمت سهام منتشر می‌شود و در وضعیت رکود بازار اطلاعیه دیگری برای رشد قیمت سهام و ایجاد تحرک در بورس مورد استفاده قرار می‌گیرد. موضوعی که در اینجا مطرح است ارزنده بودن یا بالاتر بودن قیمت سهام این شرکت‌ها نسبت به ارزش ذاتی آنها نیست، بلکه استفاده ابزاری «سازمان» از نمادها در جهت افزایش شاخص‌های بورس است. اتفاقی که به کرات با بازگشایی نمادها در روزهای مثبت یا بسته بودن طولانی‌مدت نماد شرکت‌هایی که تاثیر منفی بر شاخص کل بورس دارند، صورت گرفته است و در این میان سهامدارانی که به دلیل ملاحظات «سازمان» اقدام به خرید و فروش سهام بر مبنای اطلاعیه‌های منتشره «سازمان» می‌کنند، متضرر اصلی هستند. نمونه بارز آن نیز سهامدارانی است که در روز سه‌شنبه سهام این شرکت‌ها را در صف فروش، عرضه کرده‌اند و در روز چهارشنبه با انتشار اطلاعیه «سازمان» در آغاز ساعات معاملاتی، شاهد صف خرید برای این شرکت‌ها بوده‌اند.همچنین بهتر است «سازمان» به جای ایجاد تلاطم در بازار سهام از طریق انتشار اطلاعیه‌های شفاف‌سازی، هنگام ارائه پیش‌بینی‌های سود شرکت‌ها دقت بیشتری لحاظ کند و به عنوان مثال شرکت باما که در تاریخ دهم مهر‌ماه پیش‌بینی سود خود را با ۱۶ریال تعدیل منفی ۴۷۹۲ریال اعلام می‌کند اما در همان روز به منظور تعدیل مثبت سود و اعلام‌ EPS جدید خود با ۳۰درصد افزایش و به میزان ۶۲۷۰ریال، بازگشایی نمی‌شود.