چالش تامین مالی شرکت‌های دانش‌بنیان
مهسا قربانی، مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان سپهر بومراد با بیان اینکه تامین مالی شرکت‌های دانش‌بنیان نیازمند آشنایی بیشتر با حجم مورد‌نیاز شرکت‌ها است، گفت: نیازمندی‌‌‌‌‌‌‌های مالی شرکت‌های دانش‌بنیان باید بر مبنای تعداد پرسنل، وسعت و نوع فناوری آنها شناسایی و سیاستگذاری بر مبنای شواهد و اطلاعات دقیق صورت گیرد. وی نبود شفافیت را یکی از چالش‌های بسیاری از این شرکت‌ها عنوان کرد و افزود: سازمان بورس و اوراق‌بهادار می‌تواند دسترسی دقیقی به اطلاعات مالی این شرکت‌ها داشته و بتواند بر مبنای آن، سیاست‌های خود را از طریق ابزارسازی، نهادسازی یا بسته قوانین و مقررات، پیاده‌سازی کند.
قربانی ادامه‌داد: به‌طور مسلم، تامین مالی شرکت‌های دانش‌بنیان نیازمند شناخت دقیق نیازمندی‌‌‌‌‌‌‌های آنها است. با توجه به کوچک‌بودن اکثر این شرکت‌ها، قیمت خدمات مالی و مشاوره‌‌‌‌‌‌‌ای خدمات پذیرش این شرکت‌ها بعضا با مشکلاتی مواجه است. در حال‌حاضر دسته‌بندی شرکت‌های دانش‌بنیان تغییر کرده و به شرکت‌های دانش‌بنیان نوپا، نوآور و فناور تقسیم شده‌است.
مشاور تامین مالی و جذب سرمایه دانش‌بنیان با اشاره به اینکه ۸۰درصد شرکت‌های دانش‌بنیان کشور نوپا هستند و هنوز به مرز فروش ناخالص پنج‌میلیارد‌تومانی نرسیده‌‌‌‌‌‌‌اند یا در حال رسیدن هستند، گفت: یکسری از نیازهای فوری این شرکت‌ها، بحث سرمایه‌درگردش است. اگر این امکان وجود داشته‌باشد که شرکت‌ها بتوانند از طریق اوراق تجاری یا تامین مالی با انتشار اوراق یا صکوک نوآوری بتوانند نیازمندی‌‌‌‌‌‌‌های سرمایه‌درگردش خود را برطرف کنند، بسیار کمک‌کننده خواهد بود.
وی تصریح کرد: شرکت‌های دانش‌بنیان نوآور که فروش آنها بالای پنج‌میلیارد تومان و تعداد پرسنل آنها بزرگتر و اشتغال‌زایی آنها فراتر رفته‌است، به ابزارهای متنوع سرمایه‌گذاری نیاز دارند تا تامین مالی آنها را سریع‌تر انجام دهند؛ چراکه خواهان بازار بزرگتری هستند، بنابراین بهره‌‌‌‌‌‌‌مندی از ابزارهایی چون تامین مالی سرمایه‌گذاری خطرپذیر یا سرمایه‌گذاری صندوق‌های جسورانه بورسی برای آنها ضرورت دارد.مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان سپهربوم‌راد با تاکید بر اینکه شرکت‌های دانش‌بنیان نیازمند معرفی برای ناشران هستند، تصریح کرد: شرکت‌های دانش‌بنیان فناور جزو شرکت‌های بزرگ بوده و حتی بسیاری از آنها بورسی شده‌اند که به‌نظر میرسد این‌ها هم نیاز به تامین مالی از سوی بازار سرمایه دارند. سیاستگذاری تامین مالی شرکت‌های دانش‌بنیان با بسترسازی آنها برای پذیرش در بازار سرمایه تعریف می‌شود و می‌توان زمینه پذیرش شرکت‌های دانش‌بنیان نوپا را هم در بورس فراهم‌کرد. وی گفت: بهترین ابزار برای تامین مالی شرکت‌های دانش‌بنیان نوپا این است که سهام آنها از طریق بازار سرمایه به عموم یا سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاران حقیقی هوشمند با شرایط ویژه واگذار و بازار شرکت‌های دانش‌بنیان به منظور پذیرش ایجاد و سطح‌بندی شود.
قربانی با بیان اینکه هرکدام از این مراحل نیازمند تامین مالی مجزا است، عنوان کرد: شرکت‌های دانش‌بنیان نیازمند طبقه‌‌‌‌‌‌‌بندی از منظر ذات فعالیت، خصوصیت و فناوری هستند. نکته حائزاهمیت اینکه جای برخی ابزارهای مالی برای تامین مالی این شرکت‌ها خالی است.
مشاور تامین مالی و جذب سرمایه دانش‌بنیان ضمن توصیه برای تامین مالی شرکت‌های دانش‌بنیان از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری گفت: صندوق‌های نیکوکاری به‌عنوان یکی از ابزارهای بازار سرمایه می‌توانند نقش مهمی در تامین مالی این شرکت‌ها داشته باشند و همچنین بهره‌‌‌‌‌‌‌مندی از شرکت سهامی عام پروژه برای شرکت‌های دانش‌بنیانی که چندین پروژه دارند، بسیار پُرکابرد است. قربانی افزود: سازمان بورس باید زیرساخت‌های بازار ثانویه (برای سکوهای تامین مالی جمعی) را ایجاد کند؛ چراکه شرکت‌های دانش‌بنیان خواهان رقابت سالم و کسب سود هستند. وی خاطرنشان کرد: دارایی نامشهود شرکت‌های دانش‌بنیان آنطور که باید در صورت‌های مالی آنها درج نمی‌شود که این موضوع باید ارزش‌گذاری شود تا براساس آن تامین مالی صورت گیرد، بنابراین نیاز است نهاد و هیات داوری، زمینه ارزش‌گذاری دارایی نامشهود در کشور را تسهیل و استانداردهای ارزش‌گذاری دارایی نامشهود نگارش شود، لذا لازم است بازار سرمایه این موضوع را پذیرفته و آن را حل کند. مشاور تامین مالی و جذب سرمایه دانش‌بنیان اظهار کرد: بهتر است زمینه برای شناخت بیشتر مردم از این شرکت‌ها فراهم و به آنها اعتماد کنند تا بتوانند سرمایه خود را به‌طور مستقیم وارد تولیدات این شرکت‌ها کنند، بنابراین نیاز است سازمان بورس اقدام به فرهنگ‌سازی تامین مالی شرکت‌های دانش‌بنیان از طریق عامه مردم کند.
او در رابطه با مزایای ورود شرکت‌های دانش‌بنیان به بازار سرمایه در راستای تامین مالی، اظهار کرد: شرکت‌های دانش‌بنیان با پذیرش در بازار سرمایه به سمت شفافیت حرکت می‌کنند و تامین مالی آنها به‌صورت مستمر خواهد بود.
او افزود: در کشور کره شرکت‌های دانش‌بنیانی که می‌توانند از طریق کرادفاندینگ‌‌‌‌‌‌‌ها تامین مالی کنند، با سرعت بیشتری در بازار SME پذیرفته می‌شوند، درحالی‌که در ایران برای شرکت‌ها چنین ظرفیتی دیده نشده‌است. مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان سپهربوم‌راد تاکید کرد: اگر شرکت‌ها را بتوانیم مرحله به مرحله به سمت استفاده از ابزارهای تامین مالی موجود در بازار سرمایه هدایت کنیم، به‌طور حتم شاهد رشد سودآوری این شرکت‌ها خواهیم بود. قربانی تصریح کرد: تامین مالی از طریق بازار سرمایه نسبت به بانک‌ها ریسک کمتری برای شرکت‌ها در پی دارد و شرکت‌ها از این طریق می‌توانند به مشتریان بزرگتری دست‌یابند. مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان سپهربوم‌راد گفت: شرکت‌های دانش‌بنیان با ورود به بازار سرمایه با روند بهتری می‌توانند اصول حاکمیت شرکتی را اجرا کنند و همین امر به مرور موجب افزایش شفافیت آنها می‌شود.
