با سرکوب بازارها سرمایه به کجا فرار می‌کند؟
کریپتو به‌جای بورس
بیخیالی مسوولان نیز در نهایت به ضرر همه و در ابتدا سهامداران و در روزهای آینده متوجه مسوولان خواهد بود. در چنین شرایطی و درحالی‌که بازارهای موازی نیز سرکوب می‌شوند تحلیلگران از اقبال به سمت بازارهایی از جمله رمزارز خبر می‌دهند. در این گزارش سه کارشناس در مورد وضعیتی که امروزه بورس به آن دچار است و در آینده نزدیک دامن کلیت اقتصاد را می‌گیرد، هشدار داده‌اند.
فرار از بورس
فاطمه حاجعلی، تحلیلگر بازار سرمایه با اشاره به اینکه متاسفانه کم‌توجهی سیاستگذاران باعث‌شده جریان پولی که باید در مسیر تولید، اشتغال و رشد اقتصادی قرار گیرد از بازارهای شفاف مثل بورس فرار کرده و به سمت فعالیت‌های غیررسمی از جمله بازار کریپتو برود، گفت: بسیاری از سرمایه‌گذاران با وضعیت فعلی بورس، وارد بازار کریپتو شده‌اند که این امر نشان می‌دهد، سرمایه‌گذاران به این نتیجه رسیده‌‌‌‌‌اند که با فعالیت‌های عادی اقتصادی به اهداف خود نخواهند رسید و از تورم عقب خواهند ماند و تنها راه جبران این عقب‌ماندگی شروع به فعالیت پرریسک از جمله بازار کریپتو است. چاپ اوراق و نرخ بهره و همچنین‌‌کاهش نرخ دلار از دلایل دیگری هستند که از جذابیت بازار سهام کاسته و باعث کاهش ارزش معاملات خُرد تا پایین چهار همت به‌‌‌‌‌طور روزانه شده‌اند، بنابراین مسوولان باید با ایجاد ابزارهای مختلف ریز و درشت اقتصادی و مالی یک بستر امن در بازار سرمایه فراهم آورند تا این جریان پول از اقتصاد کشور خارج نشود.حاجعلی یادآور شد؛ طی چند روز اخیر به علت شکست سنگین در معامله‌نشدن اوراق اخزا و فضای متفاوت اقتصادی و نرخ‌های تامین مالی، زنگ خطر برای دولت به‌صدا درآمده و باعث‌شده کمی هوشیارتر شوند و احتمال تجدیدنظر در موضوع نرخ بهره به واسطه شکست سیاست‌های آن وجود دارد. وی گفت: امیدواریم به سبب مشکل فروش اوراق که بزرگ‌ترین فروشنده آن نیز دولت است و کسری‌بودجه‌‌‌‌‌ها، مسوولان امر به سراغ بورس بیایند و شاید بتوانند در روزهای آینده مشکلات را مطرح و در پی حلش برآیند.این تحلیلگر عنوان کرد: هر تغییری در بازار مستلزم رسیدن اخبار مثبت است و تا وقتی چنین چیزی دیده نشود، نمی‌توان در مورد بازار صحبت کرد. بازار اگر نتواند تغییر جدی را در مسیر خود ایجاد کند، دچار یاس و ناامیدی می‌شود که این روزها بخشی از آن را در معاملات هم شاهد هستیم. شنیده‌‌‌‌‌ها حاکی از آن است که مذاکرات برجامی و منطقه‌ای بین ایران و آمریکا آغاز شده که اگر منتشر شود، بازارهای مالی را تحث‌تاثیر قرار می‌دهد. موضوع صلح غزه نیز عامل مهمی در رشد بازار خواهد بود. وی افزود: در خبرهای اقتصادی، بازار همچنان چشم به نرخ بهره و نرخ نیما دارد؛ نرخ نیمایی که بالا نمی‌رود و نرخ بهره‌‌‌‌‌ای که نمی‌‌‌‌‌شکند. طی چند روز اخیر شاهد افت نرخ ارز بودیم که این کاهش نرخ ارز معمولا به واسطه سرکوب نرخ توسط دولت یا افت ریسک‌های سیاسی اتفاق می‌افتد که البته بسیاری معتقدند در مقطع فعلی هر دو عامل دست در دست یکدیگر در فضای فعلی در پی کاهش نرخ هستند، اما دولت نظرش این است که این کاهش نرخ ارز طبیعی است و به علت گشایش‌های خوب ارزی و نفتی و پایان‌یافتن ریسک جنگ که فروردین وجود داشت رخ داده‌است. البته مذاکرات برجامی نیز می‌تواند دلیل این امر باشد.
تشدید فشارها بر بورس
روزبه شریعتی، دیگر تحلیلگر بازار سرمایه با اشاره به اینکه متاسفانه بورس طی 11 روز گذشته با حجم معاملات 3.5همتی روزهای بسیار کم‌معامله‌ای را پشت‌سر می‌گذارد، گفت: این موضوع نشانه رکود کامل و روند منفی است و البته دلایل بسیار زیادی باعث‌شده تا بازار به این وضعیت دچار شود که مهم‌ترین آنها عدم‌رویه و شفافیت سیاستگذار در قوانین و مقررات و همچنین نرخ‌های علی‌الحساب و دست درازی به سود شرکت‌ها است. علاوه‌بر این متاسفانه سیاست انقباضی شدید بانک‌مرکزی بدون‌توجه به وضعیت راکد بازارهای تولیدی و اقتصاد و بدون برنامه برای جلوگیری از رکود تورمی فشار مضاعفی به بازار سرمایه آورده است.وی افزود: در هفته پیش‌رو نیز تقریبا وضعیت هفته گذشته را داریم و تنها اتفاق‌هایی که افتاده، اعلام آتش‌بس در غزه و اسرائیل است که در ابتدا کمی امیدواری را به اردوی اقتصادی و دماسنج اقتصادی ایران یعنی بازار سرمایه برگرداند اما در ادامه مشخص شد بازار در حال حاضر بیشتر درگیر مسائل داخلی است. علاوه‌بر این گزارش شرکت‌ها از سود 1402 نیز به‌تدریج طی این هفته مخابره می‌شود که انتظار می‌رفت این موضوع نیز بتواند روی شرکت‌هایی که توانسته‌اند وضعیت بهتری را حفظ کنند و سودآوری قابل‌قبولی داشته باشند، تاثیر بگذارد و معاملات بهتری را در آنها شاهد باشیم، اما متاسفانه طی روزهای گذشته از این هفته نیز کلیت بازار ریزشی و منفی بوده‌است.
بورس نیازمند عمل
ایمان رئیسی، دیگر تحلیلگر بازار سرمایه نیز با اشاره به اینکه طی دو سال‌گذشته وعده‌های زیادی در کلیت اقتصاد و در مورد صنایع مختلف داده‌شده اما به آنها عمل نشده‌است، گفت: برای مثال دوسال از زمانی‌که قرار بود خودروسازان واگذار شوند گذشت، در آن زمان رئیس سازمان خصوصی‌سازی در مورد عرضه دوشرکت خودروساز و واگذاری تودلی‌ها صحبت‌های زیادی کرده و وعده‌های زیادی هم داده‌شده اما هیچ‌یک عملیاتی نشده است. خودرویی‌ها مشتی از خروار است و در سایر حوزه‌ها نیز با وعده‌های فراوانی که عملی نمی‌شوند، مواجهیم. قیمت‌گذاری دستوری که در خیلی از صنایع از جمله خودرویی‌ها اعمال می‌شود، جلوگیری عرضه خودرو در بورس و... در نهایت به کلیت بازار سرمایه و کلیت اقتصاد ضربه می‌زند، اما قیمت‌گذاری دستوری مساله مبتلا به کل بازار است، دلار نیمایی نمونه بارز این موضوع است که همچنان مقاومت شدیدی در‌برابر افزایش آن وجود دارد. وی ادامه داد: با وجود چنین شرایطی که بازار با مشکلات فراوانی مواجه است و 11روز به‌شدت منفی را پشت‌سر گذاشته و در حال از دست‌دادن مداوم نقدینگی است و درحالی‌که می‌بینیم سرمایه از بازار شفاف سرمایه به سمت بازارهایی از جمله دلار و طلا و این روزها رمزارز‌ها می‌رود و 12میلیون ایرانی در این بازار فعال هستند، این در حالی است که همین نقدینگی سال99 به سمت بورس آمد اما سیاستگذاران با بی‌تدبیری آن را فراری دادند. امروز هم می‌بینیم که جلسه‌ای برگزارشده، نه با موضوع رسیدگی به وضعیت بازار سرمایه که با موضوع چرایی فروش‌نرفتن اوراق، درحالی‌که فروش‌نرفتن اوراق دلیلی جز اتخاذ سیاست‌هایی که سرمایه را از این بازار فراری داده، ندارد و همچنین هیچ فکری به حال بازار سرمایه نمی‌شود. امیدواریم همان‌طور که در ابتدا می‌گفتند، بورس به اولویت‌ها برگردد و برای رسیدگی به وضعیت کلی اقتصاد هم که شده به وضعیت بازار سهام رسیدگی کنند. در حال‌حاضر کار بورس از خبردرمانی گذشته و نیازمند اقدامات عملیاتی مخصوصا در حوزه افزایش نرخ دلار نیما هستیم.
