گزارش «دنیای اقتصاد» از آزادسازی صادرات کلینکر
تصمیمی بی‌حاصل برای صنعت سیمان
پروژه‌های عمرانی و حذف قیمت‌گذاری دولتی آن بود؛ اقدامی که موجب شد نه‌تنها تورمی ایجاد نشود، بلکه با حذف سفته‌بازان و واسطه‌ها، سیمان مازاد در کشور به وجود آید.پیش از این عرضه سیمان به صورت حواله‌ای موجب شده تا واسطه‌ها با به دست آوردن حواله‌های سیمان، بازار سیاه این محصول را به وجود بیاورند، حال آنکه متقاضیان واقعی این محصول مجبور بودند، از بازار آزاد، سیمان مورد نیاز خود را تامین کنند. به طوری که هیچ‌گاه عرضه با تقاضا برابری نداشت و حتی در سال‌های رکود ساخت‌وساز نیز سیمان دولتی کمیاب بود.اما پس از آزادسازی نرخ سیمان، سیمان مازاد در کشور به وجود آمد که این موضوع نشان از موفقیت آزادسازی واقعی این محصول و حذف واسطه‌ها بود، اما رکود حاکم بر ساخت‌وساز، بحران جهانی اقتصاد و رکود اقتصادی موجب شد تا ماه‌ها پس از آزادسازی نرخ سیمان، تولیدکنندگان این محصول با مشکل فروش مواجه شوند. در این شرایط تولیدکنندگان سیمان درخواست آزادسازی صادرات سیمان را مطرح کردند که در نهایت پس از کش‌وقوس‌های فراوان، دولت با این موضوع نیز موافقت کرد، ولی به ازای هر تن صادرات سیمان ۱۰۰هزار تومان عوارض قرار داد تا تامین داخلی سیمان با مشکل
مواجه نشود.
با این وصف، صادرات این محصول با توجه به عوارض تعیین شده و قیمت تمام شده آن، نتوانست تصمیم‌گیری موفقی باشد و درنهایت تولیدکنندگان این محصول نتوانستند در حوزه صادرات فعال باشند.ادامه فشارها بر دولت برای تسهیل امر صادرات سیمان موجب شد تا با صادرات کلینکر که مواد اولیه تولید سیمان محسوب می‌شود، موافقت شود.گرچه برخی این گونه تحلیل می‌کنند که آزادسازی صادرات کلینکر مقدمه‌ای برای آزادسازی صادرات سیمان است، اما به اعتقاد فعالان این صنعت، چنین مصوبه‌ای نمی‌تواند دست‌کم در زمان کنونی تاثیری در بازار فروش سیمان داشته باشد و کماکان تولیدکنندگان با مازاد عرضه مواجه خواهند بود، چون بازارهای صادراتی هدف ایران همواره به دنبال محصول نهایی سیمان هستند و توانایی فرآوری کلینکر را ندارند یا این که با وجود امکان فرآوری ایران نمی‌تواند با دیگر صادرکننده‌ها از جمله چینی‌ها رقابت کنند.ظرفیت تولید سیمان در سال جاری 54میلیون تن برآورد شده که براساس آخرین پیش‌بینی‌ها تا پایان امسال 46میلیون تن از این محصول تولید خواهد شد. اما به اعتقاد برخی از فعالان این صنعت با وجود بازار مناسب فروش و ادامه رکود شاید تولید سیمان بین یک تا 5/1میلیون
تن نیز کاهش یابد.دولت در شرایطی آزادسازی صادرات کلینکر را مورد موافقت خود قرار داده که منابع خبری از بررسی حذف عوارض صادرات سیمان در هفته جاری سخن می‌گویند.درگزارش پیش رو اظهارنظرهای مدیران شرکتهای سیمانی در باره تاثیرات آزادسازی صادرات کلینکر آورده شده است.
گامی برای آزادسازی صادرات سیمان
درهمین رابطه مدیر عامل سیمان فارس و خوزستان آزادسازی صادرات کلینکر را گامی در جهت آزادسازی صادرات سیمان عنوان کرد: رحمت‌الله روستاپور با بیان این که گر چه شاید این اقدام نتواند تحولی بزرگ در صنعت سیمان ایجاد کند، اما اقدامی در راستای آزادسازی اقتصادی است، گفت: با آزادسازی صادرات کلینکر، شاید به لحاظ قیمتی، شرکتهای سیمانی نتوانند رقابت کنند، ولی در شرایط کنونی تصمیم‌گیری درستی در این زمینه اتخاذ شد.
کلینکر به امارات صادر می‌شود نه عراق و افغانستان وی در پاسخ به این پرسش که با توجه به این که معمولا بازار صادرات سیمان، کشورهای همسایه از جمله عراق و افغانستان است و این شرکت‌ها هم اساسا نیاز به محصول نهایی سیمان دارند و توانایی سایش و فرآوری کلینکر و تبدیل آن به سیمان را ندارند، آیا با این شرایط آزادسازی صادرات کلینکر تاثیری در فروش تولیدکنندگان سیمان دارد؟ گفت: اگر ما برای صادرات کلینکر به بازارهای هدفی همچون عراق و افغانستان بیندیشیم، به طور قطع این گونه صادرات برای ما فایده‌ای ندارد، ولی ما در کشورهای خلیج فارس فرصت‌های مناسبی جهت صادرات کلینکر داریم، به طوری که در امارات دوبرابر ظرفیت تولید سیمان، ظرفیت سایش و فرآوری وجود دارد و در کشورهایی همچون بحرین، کویت و قطر نیز یا امکان تولید سیمان وجود نداشته یا ظرفیت تولید سیمان آنها بسیار کم است، اما در مقابل این کشورها در صورت تامین کلینکر توانایی سایش و فرآوری را دارا هستند.
رقابت با چینی‌ها
مدیرعامل «سفارس» در پاسخ به این پرسش که آیا صادرات به کشورهای حوزه خلیج فارس به صرفه است؟ گفت: پیش از بحران اقتصاد جهانی، چینی‌ها برای صادرات هر تن کلینکر به کشورهای حوزه خلیج‌فارس ۶۰ دلار هزینه می‌کردند. برای آنها این کار چندان به صرفه نبود، اما در شرایط کنونی این هزینه به ۸ تا ۱۲ دلار کاهش یافته است و در واقع صادرات برای رقبای ایران به صرفه‌تر از گذشته شده است.
5/ 3 میلیون تن کلینکر مازاد در ایران
به گفته روستاپور، در حال حاضر نزدیک به ۵/۳میلیون تن کلینکر مازاد در کشور وجود دارد و آمار کلینکرهای مازاد در شرکتهای زیرمجموعه «سفارس» به حدود ۶۰۰هزار تن می‌رسد.
وی افزود: قیمت هر تن کلینکر در بازار داخل بیش از 35هزار تومان است، اما برای صادرات، بازار قیمت را تعیین می‌کند.
مدیرعامل سیمان فارس و خوزستان ابراز امیدواری کرد: آزادسازی صادرات کلینکر گامی برای آزادسازی سیمان در آینده‌ای نزدیک باشد.
تاثیری بر سود شرکت‌ها ندارد
از سوی دیگر مدیرعامل سیمان خزر صادرات کلینکر را به دلیل شرایط نگهداری این محصول و همچنین بازارهای هدف صادراتی ایران چندان تاثیرگذار در سود شرکتهای سیمانی ندانست.
اسفندیار سالاروند افزود: کلینکر به طور معمول در فضاهای باز نگهداری می‌شود و بسته‌بندی این محصول هم در قالب‌های یک تنی انجام می‌گیرد، حال آن که همانند سیمان به این محصول توجه نمی‌شود و برف و باران و شرایط حمل‌و‌نقل می‌تواند از کیفیت کلینکر بکاهد.
صادرات کلینکر مشکل است
وی با اشاره به مشکلات صادرات این محصول گفت: علاوه بر این که صادرات کلینکر به لحاظ حمل‌و‌نقل و شرایط نگهداری دارای مشکلاتی است، ما بازار هدف صادراتی مناسبی هم نداریم؛ چراکه به طور معمول کشورهای همسایه از جمله عراق و افغانستان بازارهای صادراتی ما هستند، حال آن که نیاز آنها خود سیمان است و برای سایش کلینکر امکاناتی ندارند و در کشورهای حوزه خلیج‌فارس هم به دلیل وجود رقبای چینی و ... صادرات کلینکر امکان‌پذیر نیست.
کلینکرهای مازاد مشتری ندارند
مدیرعامل «سخزر» با بیان اینکه این شرکت هم‌اکنون 200هزار تن کلینکر مازاد دارد، گفت: شرکتهای سیمانی به طور معمول بالاتر از ظرفیت تولید خود، کلینکر تولید می‌کنند، بنابراین معمولا کلینکرهای مازاد در شرکت‌ها وجود دارد که در بازار داخل فروخته می‌شود و صادرات آن با توجه به مشکلات ذکر شده چندان به صرفه نیست؛ البته در بازار داخل هم در حال حاضر کلینکر مشتری ندارد.
سالاروند تاکید کرد: با توجه به مشکلاتی که در بازار سیمان وجود دارد و رکودی که در این صنعت حاکم است، در شرایط کنونی آزادسازی صادرات سیمان می‌تواند، راهگشا باشد.
صادرات کلینکر، پسندیده است ولی راهگشا نیست
مدیرعامل سیمان خزر در ادامه با ذکر این نکته که شرکتهای سیمانی برای ادامه حیات خود نیاز به اصلاح بازار فروش دارند، گفت: گرچه آزادسازی صادرات کلینکر در مفهوم آزادسازی اقتصادی کار پسندیده‌ای است، اما نمی‌تواند در شرایط کنونی راهگشا باشد و به شرکتهای سیمانی کمک کند، ولی آزادسازی صادرات سیمان به طور قطع سیمانی‌ها را با تحولاتی روبه‌رو خواهد کرد.
در کوتاه‌مدت تاثیرگذار نیست
مدیرعامل هلدینگ سیمانی غدیر هم درباره تاثیرات آزادسازی صادرات کلینکر گفت: این اتفاق در کوتاه‌مدت تاثیری در فروش و سود شرکتهای سیمانی ندارد.
علی‌محمدبد افزود: بازاریابی صادراتی محصولی همچون کلینکر دست‌کم 3 تا 4ماه به طول می‌انجامد و نباید این انتظار را داشت که تولیدکنندگان سیمان در کوتاه‌مدت از محل آزادسازی صادرات کلینکر متاثر شوند. وی با بیان اینکه در بلند‌مدت این اقدام بر روی فروش و سود شرکتهای سیمانی اثرگذار خواهد بود، تاکید کرد: آزادسازی صادرات کلینکر باید زمینه‌ای شود تا صادرات سیمان نیز آزاد شود.
به گفته وی، با صادرات سیمان ارزش افزوده بیشتری نصیب کشور می‌شود، حال آنکه کلینکر در کشورهای همجوار به دلیل عدم وجود امکان سایش و فرآوری دارای بازار خوبی نیست و ما باید در خلیج‌فارس و کشورهای دیگر به دنبال بازاریابی باشیم، در شرایطی که صادرات سیمان به کشورهای همسایه به دلیل راه زمینی می‌تواند به راحتی و با کمترین هزینه صورت پذیرد.
عربستان رقیب ایران در صادرات سیمان
وی گفت: برای جلوگیری از توقف طرح‌های توسعه شرکتهای سیمانی باید صادرات سیمان آزاد شود.
به گفته بد، کشورهایی همچون عربستان در حال راه‌اندازی چندین واحد تولیدی سیمان هستند و اگر ما بازارهای صادراتی همچون عراق و افغانستان را به دست نیاوریم، به زودی عربستان در این بازارها نفوذ پیدا می‌کند.
آزادسازی، خوب است ولی کافی نیست
مدیر عامل سیمان هرمزگان نیز گفت: در شرایط عادی آزادسازی صادرات کلینکر می‌توانست کارسازتر باشد.
ربانی با بیان این که آزادسازی صادرات کلینکر در شرایط کنونی برای حل مشکلات صنعت سیمان خوب است اما کافی نیست، گفت: هم اکنون تولیدکنندگان سیمان با مشکل فروش مواجه هستند و صادرات این محصول با توجه به عوارض ۱۰۰هزار تومانی به صرفه نیست، اما آزادسازی صادرات کلینکر نیز می‌تواند در فروش و سود شرکتهای سیمانی اثرگذار باشد.
آسیای شرقی و آفریقا بازارهای صادراتی جدید
وی در پاسخ به این پرسش که آیا برای صادرات کلینکر بازار هدف مناسبی وجود دارد؟ گفت: شرکتهای سیمانی از جمله سیمان هرمزگان تاکنون به کشورهایی همچون بنگلادش، امارات و آفریقا صادرات داشته است، بنابراین آزادسازی صادرات کلینکر نیز می‌تواند در این بازارها صورت بگیرد، با این وصف این اتفاق در فروش و سود شرکتهای سیمانی بی‌تاثیر نیست.
به گفته ربانی، صادرات کلینکر و رقابت با تولیدکنندگان خارجی با توجه به بحران اقتصاد جهانی مشکل است، ولی در هرحال باید شرکتهای سیمانی تلاش کنند تا در این زمینه اقداماتی را انجام دهند.
مدیر عامل سیمان هرمزگان تاکید کرد: با توجه به شرایط جغرافیایی این شرکت سیمانی، صادرات کلینکر برای این شرکت مناسب است.
ارزش افزوده را از کشور نگیریم
مدیرعامل سابق سیمان ایلام نیز درباره آزادسازی صادرات کلینکر گفت: با توجه به این که امکان صادرات سیمان در کشور وجود دارد، صادرات کلینکر ارزش افزوده اقتصادی را از کشور می‌گیرد.
منصور قدمی مدیرعامل کنونی پروژه سیمان گیلان سبز با بیان این که کشورهای همسایه ایران امکان فرآوری و سایش سیمان را ندارند، گفت: در صورتی که تقاضای صادرات کلینکر هم وجود داشته باشد، شرایط نگهداری آن به‌گونه‌ای است که در حین حمل جهت صادرات اگر رعایت نشود از کیفیت محصول می‌کاهد و از این‌رو اگر محصول با کیفیت کم صادر شود، از مقبولیت محصولات صادراتی ایران در کشورهای خارجی کاسته می‌شود.
مثل چینی‌ها نشویم
به گفته وی، کیفیت کلینکرهای تولید شده از سوی شرکتهای ایرانی، در حد قابل قبولی است، حال آن که کلینکرهای چینی از کیفیت مناسب برخوردار نیستند و ما نباید کاری کنیم که کلینکرهای تولیدی ایرانی پس از صادرات با افت کیفیت مواجه شود و راه حل آن هم صادرات محصول نهایی یعنی سیمان است.
وی افزود: آزادسازی صادرات کلینکر در شرایط موجود کمک قابل توجهی به تولیدکنندگان سیمان نمی‌کند و برای بهبود شرایط باید عوارض صادرات سیمان حذف شود.
ارسال نظر