کمک 3هزار میلیارد ریالی دولت به بورس منتفی شد

گروه بورس: علیرضا باغانی- در شرایطی که نزدیک به ۳ماه از ارائه بسته پیشنهادی بورس به دولت برای رونق بازار سرمایه می‌گذرد، خبرهای رسیده حاکی از موافقت کلی دولت با این بسته پیشنهادی است. گفته می‌شود، وزیر امور اقتصادی و دارایی روز شنبه در همایش بررسی بحران‌های غرب از تصویب بسته پیشنهادی بورس برای حمایت از بازار سرمایه خبر داده است.

براساس این بسته، دولت از طریق تغییر برخی از شرایط عمومی حاکم بر اقتصاد، از سهام شرکت‌های حاضر در بورس به طور غیرمستقیم حمایت می‌کند، اما درخواست مهمی که در قالب این بسته به دولت پیشنهاد شده، کمک نقدی دولت به بازار سرمایه بود.کمکی که در ابتدا به میزان ۲۵۶میلیارد تومان پیشنهاد شده بود و در نسخه نهایی این درخواست به بیش از ۳۰۰میلیارد تومان رسید. درخواست چنین کمکی‌ از ریاست‌جمهوری با توجه به کسری بودجه‌ای که دولت با آن مواجه است، در ابتدا با واکنش دولتی‌ها مواجه شد تا جایی که وزیر اقتصاد در آن زمان اعلام کرد که بازار سرمایه نیازی به کمک ندارد.

در نهایت عدم اعتقاد مسوولان به ضرورت کمک نقدی به بازار سرمایه موجب شد تا این لحظه حمایت چشمگیری از بورس صورت نگیرد، هرچند قبل از تصویب رسمی بسته پیشنهادی حمایت از بورس، دولت با تغییر برخی شرایط از جمله حذف تعرفه صادرات سیمان سعی کرد تا بازار به تعادل مطلوب دست یابد، ولی این اقدام هم تاثیری در شرایط کنونی بازار نداشت.

افزایش تعرفه واردات فولاد، ممنوعیت عرضه سهام از سوی بانک‌ها و بیمه‌ها و تکلیف به شخصیت‌های حقوقی فعال در بازار سرمایه برای حمایت از سهام شرکت‌ها در بورس از جمله پیشنهادهای مهمی بود که بورس برای حمایت از بازار به دولت ارائه داده بود که از میان این پیشنهادها تنها حذف تعرفه صادرات سیمان تاکنون مورد موافقت قرار گرفته است.

اخبار رسیده حاکی از آن است که دولت و شخص رییس‌جمهور به طور کلی با بسته پیشنهادی بورس موافقت کرده اما نحوه اجرای این درخواست‌ها به بررسی و موافقت وزارت اقتصاد در شورای عالی بورس منوط شده است. افزون بر این کمک نقدی دولت به بورس نیز منتفی شده و تنها قرار شده که به شرکت‌های دولتی و شبه دولتی فعال در بورس توصیه شود که از عرضه سهام خودداری کرده و در قالب بازارگردانی یا از طرق دیگر از سهام شرکت‌های بورسی حمایت کنند. در ظاهر توجیه مسوولان دولتی در رابطه با عدم ضرورت تزریق نقدینگی به بازار نیز این است که شرکت‌های دولتی و شبه دولتی در قالب بازارگردانی سهام و حمایت از بازار سهام نقدینگی بیشتری می‌توانند وارد بازار کنند و اساسا نیازی به تزریق مستقیم نقدینگی به بازار وجود ندارد، این درحالی است که در شرایط کنونی بیش از هر چیز بورس به نقدینگی نیاز دارد چرا که اگرچه برخی از نمادهای معاملاتی با تجربه کف قیمتی به تعادلی نسبی رسیده‌اند و صف‌های فروش سنگین تا حدی جمع‌آوری شده است اما همچنان بورس با رکود همه گیر دست به گریبان است و در این شرایط تنها نقدینگی می‌تواند به بازار رونق بخشد.

بنابراین تصویب بسته پیشنهادی بورس برای کمک به بازار بدون تزریق نقدینگی نمی‌تواند کمک چندانی به رونق بازار نماید، چرا که قبل از تصویب رسمی چنین بسته‌ای نیز عرضه سهام شرکت‌های دولتی تا حدی متوقف شده و سهام شرکت‌های بزرگ بازار نیز به دلیل افت قابل توجه قیمت به تعادل نزدیک شده و صف فروش ندارند، افزون بر این بازی با تعرفه‌ها و اقداماتی مشابه آن نیز در شرایط کنونی شاید رونق بخش بازار نباشد و نمونه آن نیز بی‌تاثیری حذف تعرفه صادرات سیمان برای سهام شرکت‌های سیمانی در بورس تهران است به طوری که این شرکت‌ها پس از این اتفاق نیز همچنان متعادل نشده و با تقاضای فروش مواجه هستند. از طرفی دیگر برخی از این تصمیمات گرچه در کوتاه‌مدت شاید به رونق بازار کمک کند، اما در نهایت اثرات تورمی نیز دارد که از جمله این تصمیمات می‌توان به حذف تعرفه واردات فولاد اشاره کرد، چیزی که شاید فولادی‌ها را شادمان کرده و برای مدتی هم به سهام این شرکت‌ها رونق بخشد ولی با توجه به ضرورت آماده‌سازی این‌گونه شرکت برای فعالیت در قالب طرح تحول اقتصادی به نظر می‌رسد که این‌گونه تصمیم‌ها، این شرکت‌ها را همچنان به دریافت امتیازات از دولت وابسته نگاه می‌دارد.ضمن این‌که دولت پیش از این امتیازاتی از جمله عدم افزایش قیمت سنگ‌آهن را به فولادسازان داده بود. با این وصف به نظر می رسد که بسته سیاستی بورس که برای رونق بازار ارائه شده از مدت‌ها پیش اجرا شده، اما تاثیری در رونق تالار شیشه‌ای نداشته است.

قبل از حذف تعرفه صادرات سیمان هم عرضه‌های دولت در بازار متوقف شده بود و شرکت‌های وابسته به دولت نیز از بازار حمایت‌هایی کرده بودند که عمده‌ترین این حمایت‌ها از سوی مهر اقتصاد ایرانیان، شرکت وابسته به موسسه مالی و اعتباری مهر صورت گرفت

ولی برآیند این حمایت‌ها جمع‌آوری صف فروش بود، چیزی که تاحدی نقدشوندگی در بازار سهام را ایجاد کرده اما به رونق بازار منجر نشد. گفتنی است، تزریق نقدینگی دولت به بورس تهران از آبان‌ماه امسال و همزمان با نفوذ بحران جهانی اقتصاد در بازار سرمایه ایران مطرح شد. در آن زمان گفته می‌شد که قرار است ۳۰۰میلیارد تومان نقدینگی از طریق ۱۰شرکت سرمایه‌گذاری دولتی و شبه دولتی وارد بورس تهران شده تا معاملات تالار شیشه‌ای رونق گرفته و از رکود رهایی یابد. این کمک قرار بود که در قالب وام به این شرکت‌های سرمایه‌گذاری داده شود، حتی مسوولان بورس جلسه‌هایی در این رابطه با شرکت‌های سرمایه‌گذاری برگزار کردند. در زمان گسترش دامنه نفوذ وسیع بحران در بازار سرمایه ایران، بورسی‌ها بسته پیشنهادی را به دولت ارائه کرده و چند جلسه‌ای نیز با رییس‌جمهور و مسوولان اقتصادی کشور برگزار کردند. نتجه این رایزنی‌ها و ارائه چنین بسته پیشنهادی این بود که به تدریج برخی از شرایط حاکم بر صنایع تغییر کند تا شاید قدری بازار رونق یابد، غافل از این‌که مشکل کنونی بازار کمبود نقدینگی است، چیزی که با وجود حمایت گسترده حقوقی‌ها از بازار، همچنان بورس از آن بی‌بهره است و قدرت نقدشوندگی سهام در پایین‌ترین سطح خود قرار دارد. کمک ۳۰۰میلیارد تومانی دولت به بورس در شرایطی منتفی می‌شود که آغاز فصل دوم مجامع شرکت‌های بورسی و تقسیم سود نقدی در این مجامع نیز نتوانسته به روان شدن معاملات و رونق بازار کمک چندانی کند.