ایسنا- پس از آنکه مدیرعامل شرکت بورس اوراق بهادار هفته گذشته از تدوین گزارشی درباره تاثیرات اجرای طرح تحول اقتصادی به بازار سرمایه خبر داده بود، یک عضو شورای عالی بورس در اظهارنظری رسمی، اثرات اجرای طرح تحول به بورس را تشریح کرد.

محمدرضا پورابراهیمی در خصوص آثار بلندمدت و کوتاه‌مدت طرح تحول اقتصادی بر بازار سرمایه توضیح داد: آثار بلندمدت این طرح، ارتقای بازار سرمایه کشور به دلیل انطباق کامل آن با مفروضات بازار سرمایه است. بنابراین اجرای این طرح بازار سرمایه را متحول می‌کند، ولی در نگاه کوتاه‌مدت ابتدا باید فرآیند اجرایی آن‌را مشاهده کرد، چون در حال حاضر مصوبات مجلس با پیشنهاد دولت در برخی موارد تغییرات جدی کرده است.

راهکاری برای کاهش

اثرات افزایش قیمت حامل‌ها

وی با اشاره به اینکه بیشتر شرکت‌های بورسی در بخش تولیدی فعالیت می‌کنند و به دلیل حساسیت باید به آنها دقت شود، ادامه داد: شرکت‌های تولیدی به چند دسته تقسیم می‌شوند؛ دسته‌ اول شرکت‌هایی هستند که بهای تمام شده آنها حساسیت بالایی به تغییرات طرح تحول اقتصادی دارند و قیمت انرژی در بهای تمام شده این شرکت‌ها اثر می‌گذارد، دسته‌ دوم شرکت‌هایی هستند که اجرای طرح تحول اقتصادی اثر متوسطی بر روی آن‌ها دارد و در نهایت شرکت‌هایی که کمترین تاثیر را از این طرح گرفته یا تاثیر غیرمستقیمی از آن می‌پذیرند که در دسته سوم قرار می‌گیرند.

عضو شورای بورس ادامه داد: این سه دسته شرکت در کوتاه‌مدت باید سیاست‌هایی اتخاذ کنند تا با استفاده از تکنولوژی‌های برتر و سیاست‌ها و تصمیمات مالی و ادغام، بهای تمام شده را کاهش داده و آثار افزایش قیمت حامل‌های انرژی را کم کنند.

آثار طرح تحول هم درآمدی است هم هزینه‌ای

پورابراهیمی در بخش دیگری از اظهاراتش آثار طرح تحول اقتصادی در شرکت‌های بورسی را از منظری دیگر و در بخش هزینه و درآمد تشریح کرد و گفت: این طرح در برخی از شرکت‌های بورسی هم در بخش هزینه‌ای و هم درآمدی (همزمان با هم) اثر دارد مانند شرکت‌های پالایشگاهی که با آزاد‌سازی قیمت، درآمدهای سنگین برای آنها ایجاد می‌شود.

وی ادامه داد: در این میان شرکت‌هایی که از یک بخش (مثلا هزینه‌ای) تاثیر پذیرفته و در بخش دیگری تاثیر نمی‌پذیرند، بیشترین ضربه را می‌خورند. از این رو شرکت‌هایی که فقط اثر هزینه‌ای را می‌پذیرند تندترین اثرات را متوجه خود می‌کنند و در بخشی که به واسطه‌ هزینه،‌ درآمدهای آنها نیز افزایش می‌یابد، باید متناسب با آن تصمیم بگیرند. به این ترتیب شرکت‌های تولیدی آنالیز می‌شوند و سرمایه‌گذاران باید برای سرمایه‌گذاری این دو بخش را در دستور کار قرار دهند.

پور ابراهیمی در ادامه اظهار داشت: به واسطه کاهش ورود دولت، درآمد شرکت‌هایی که قیمت‌گذاری آن مشمول بخش دولتی بود به طور قطع در آینده افزایش می‌یابد و به واسطه‌ طرح تحول اقتصادی اگر شرکت‌های غیر اقتصادی نتوانند خود را با فضای کسب و کار جدید سوق دهند، در بلندمدت کنار گذاشته می‌شوند و این از واقعیت‌های اجرای طرح تحول است. در این میان برخی از شرکت‌ها که اصلاح ساختار می‌کنند، می‌توانند در آینده ماندگار شوند و آنهایی که می‌مانند، امکان ادامه حیات باقدرت در بلند‌مدت را دارند.

وی درباره اثر طرح تحول اقتصادی در کوتاه‌مدت گفت: این مساله را باید به واسطه‌ عدد و رقم در بودجه دید و اگر مصوبه مجلس نهایی شد و عددهای نهایی با برنامه‌ زمان‌بندی اجرا شود، سرمایه‌گذاران می‌توانند انتظارهای خود را براساس آن تنظیم کنند.

پور ابراهیمی یادآور شد: ولی در بخش شرکت‌های خدماتی به طور عمده آثار مثبت بیشتر از آثار منفی است، زیرا این شرکت‌ها خدمت را می‌گیرند و خدمت را ارائه می‌دهند و هزینه و درآمد را تنظیم می‌کنند. به عنوان مثال در شرکت مخابرات که بهای تمام شده، اثرات غیرمستقیم در آن دارد، پیش‌بینی می‌شود که این شرکت در آینده نسبت به امروز مثبت‌تر ‌باشد.

پرشی پلکانی در قیمت اوراق

عضو شورای بورس درخصوص نکاتی که بازار سرمایه در طرح تحول اقتصادی باید مدنظر قرار دهد گفت: نکته اول افزایش قیمت‌ها است که در سطح عمومی ایجاد شده و آثار تورمی را به دنبال خواهد داشت که آثار تورمی این طرح پیش‌بینی شده و قابل قبول است. بنابراین با افزایش قیمت کالا و خدمات در کشور، پرشی در قیمت اوراق بهادار در سال‌های آینده به صورت پلکانی صورت می‌گیرد و این اثر در کوتاه‌مدت بوده و شامل همه‌ شرکت‌ها می‌شود. مهم‌تر از نکته اول که بازار سرمایه در خصوص آن تصمیم می‌گیرد و اساس بازار است، سودآوری آینده است. زیرا اگر سودآوری که تفاوت بین درآمد و هزینه است در میان‌مدت و بلندمدت مطلوب تصور نشود، قیمت اوراق بهادار کاهش می‌یابد. بنابراین اگر ارزش سود مورد انتظار بنگاه با اجرای طرح تحول اقتصادی کمتر از سود موجود برای آینده باشد، پیش‌بینی می‌شود که قیمت اوراق در آینده کاهش یابد.

زمانی برای کاهش قیمت اوراق

وی خاطرنشان کرد: در این راستا با اجرای این طرح دو اثر در آینده بازار سرمایه مشاهده می‌شود که اولین اثر ناشی از افزایش سطح عمومی قیمت‌ها است و دومی ناشی از پیش‌بینی سود شرکت‌ها است که اثر پلکانی به واسطه‌ افزایش سطح عمومی قیمت‌ها لاجرم در اوراق بهادار که نماینده دارایی واقعی است، اثر افزایشی دارد. از سوی دیگر یک اثر به واسطه‌ تغییرات در پیش‌بینی سود سنوات آتی شرکت‌ها بعد از اجرای طرح تحول در سال‌های مختلف است که اگر سود نسبت به قبل از اجرای طرح تحول افزایش یابد، آثار مثبت و اگر افزایش نیابد آثار منفی به دنبال خواهد داشت.

وی ادامه داد: بنابراین در شرکت‌های بازرگانی و خدماتی آثار مثبت طرح تحول را می‌توان پیش‌بینی کرد ولی اثر آن در واحدهای تولیدی باید بررسی شود، زیرا این اثر از صنعتی به صنعت دیگر و از شرکتی به شرکت دیگر متفاوت است، ولی در تمام این شرکت‌ها اثر ناشی از افزایش سطح قیمت‌ها و اثر ناشی از تغییرات سودآوری شرکت‌ها نسبت به سنوات قبل قابل مشاهده است که بازار سرمایه باید انتظارات خود را براساس آن تعریف کند.

پور ابراهیمی گفت: شرکت‌های تولیدی که به واسطه ‌اجرای طرح تحول اثر درآمدی پذیرفته ولی اثر هزینه‌ای نمی‌پذیرند (مانند صنعت سیمان) بیشترین تاثیر منفی را از اجرای طرح تحول خواهند پذیرفت.

بورسی‌ها برای کاهش اثرات منفی چه کنند؟

وی در خصوص انجام اقدامات لازم برای کاهش اثر طرح تحول بر این شرکت‌ها توضیح داد: بهترین حالت برای شرکت‌هایی که اثر منفی از اجرای این طرح می‌گیرند، این است که از هم اکنون به سراغ اقداماتی بروند که در کوتاه‌مدت خود را با سیاست‌های اجرایی انطباق دهند.

وی به اقدامات قابل انجام این شرکت‌ها اشاره کرد و افزود: این شرکت‌ها باید به سراغ عملیات داخلی شامل کاهش در بهای تمام شده بروند و ببینند چه اقلامی دارند که می‌توانند بهای تمام شده آن را کاهش دهند. از سوی دیگر باید با مجموعه‌های اقتصادی برای دریافت یارانه‌های ناشی از آثار منفی اجرای طرح تحول اقتصادی در صنعت هماهنگی داشته باشند.

وی با ذکر مثالی ادامه داد: به عنوان مثال پیش‌بینی شده است که حدود ۳۰‌درصد از درآمدهای ناشی از اجرای طرح تحول باید به حوزه صنعت بازگردد؛ بنابراین هر صنعتی که بیشترین صدمه را بییند باید بیشتر از این منابع به آن تخصیص داده شود.

پورابراهیمی در ادامه اضافه کرد: همچنین شرکت‌ها باید علاوه بر اتخاذ سیاست‌های انقباضی در درون خود برای کاهش هزینه‌های سایر اقلام و جذب منابع ناشی از طرح تحول، سیاست‌های فرا شرکتی برای ایجاد بنگاه‌های بزرگ به واسطه‌ تصمیماتی مانند ادغام، تصاحب و امثال آن اتخاذ کنند که در این حالت کاهش قیمت تمام شده درمحصول آن صنعت اتفاق بیافتد.

تهیه گزارش به دستور وزارت اقتصاد

عضو شورای عالی بورس در خصوص وضعیت سرمایه‌گذاری در بورس با اجرای طرح تحول گفت: در حال حاضر بهترین موقعیت سرمایه‌گذاری در بورس است و کسانی که تشخیص می‌دهند بنگاه‌هایی که با اجرای طرح تحول اقتصادی قیمت آنها افزایش می‌یابد اکنون سهام آن شرکت‌ها را خریداری می‌کنند، بنابراین سرمایه‌گذاران با تشخیص و آنالیز باید نسبت به خرید سهم اقدام کنند، چون در حال حاضر و قبل از اجرای طرح، قیمت‌های مناسبی برای خرید وجود دارد زیرا برخی صنایع، از فرصت‌های سرمایه‌گذاری آینده بازار سرمایه است.

وی در خصوص دستور وزارت اقتصاد مبنی بر ارائه گزارش سازمان بورس وبررسی آثار طرح تحول بر بازار سرمایه گفت: این گزارش از طرف سازمان و یا شرکت بورس در حال تدوین و کامل کردن است.

وی توضیح داد: این یک گزارش تحلیلی است که اثر طرح تحول در ابعاد مختلف مورد بررسی قرار می‌دهد تا با اجرای طرح تحول اقتصادی راهکاری ارائه شده و مسایل و مشکلات در کمترین حد خود قرار گیرد.

وی خاطرنشان کرد: اگر نیاز باشد به واسطه‌ این گزارش چند تصمیم در شورای بورس اتخاذ می‌شود ولی این طرح ارائه توصیه‌هایی به دولت است.