اقتصاد بدون نفت

محمد صادق مشایخ *

با یک نگاه می‌توان گذشت ۲۷ سال از انقلاب شکوهمند اسلامی ایران را لمس کرد. متاسفانه پس از گذشت این سال‌ها به مانند فرزندانی هستیم که ارث زیادی از پدر به‌دست آورده‌اند، اما به‌جای کار کردن و استفاده از آن در راه پیشرفت و افزایش، نشسته‌ایم و ثروت پدری، یعنی فرش زیرپا را می‌فروشیم و بدین طریق ارتزاق می‌کنیم. گستره کشور ایران تخیلی زیبا است اما به نظر نمی‌رسد، مدیران برنامه‌ریز اقتصادی کشور آن چنان که شایسته است به آن توجه داشته باشند.

۱۶۴۸۱۱۲ کیلومتر مربع مساحت، بسیار مهم‌تر از آن است که می‌نویسیم و می‌خوانیم.

سرزمین ایران به دلیل منابع و ذخایر، آب و هوا، موقعیت سوق‌الجیشی و همسایه بودن با بیش از ده کشور، با هیچ کجای دنیا قابل قیاس نیست گرچه بسیاری از کشورها مانند آمریکا، کانادا و روسیه بسیار سرسبز و بعضا دارای منابع و معادنی هم هستند، اما کانادا فقط با یک کشور و آمریکا با دو کشور همسایه بوده و از نظر ژئوپولیتیک و ژئواستراتژیک هم دارای اهمیت چندانی نیستند.

با توجه به مرز آبی قابل تجارت با کشورهای همسایه در شمال، داشتن مرز آبی هزار و دویست کیلومتری در جنوب و قرار گرفتن در ابتدای مهم‌ترین آبراه بین‌المللی کافی است ایران با سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی سرتاسر مرز آبی جنوب را تبدیل به بندرگاه‌های مکانیزه و مدرن نموده و از شمال تا جنوب بزرگراه‌ها و راه‌آهن‌هایی را احداث نماید.

همچنین شرق و غرب را که بیشترین تبادل کالا را می‌تواند در خود داشته باشد از طریق خطوط راه‌آهن و راه‌های ارتباطی دیگر به هم پیوند زند.

کره‌جنوبی با مساحتی نزدیک به ۹۹۵۳۸ کیلومتر مربع و داشتن چهل و هشت میلیون نفر جمعیت اکنون به جایی رسیده است که یک فرد ایرانی دنبال تهیه کالایی می‌رود که اگر ژاپنی نیست، ساخت کره باشد و کره این موقعیت را در بیست سال گذشته به دست آورده است.

نرخ بی‌سوادی ۲درصد، تورم ۶/۲، درآمد سرانه ۲۰هزار دلار، رشد ناخالص ۵/۵، نرخ بیکاری ۲/۳درصد، صادرات ۲۸۸میلیارد دلار، واردات ۲۵۶میلیارد دلار و تولید ناخالص داخلی با سه‌درصد رشد، ۹۲۵میلیارد دلار می‌باشد.

جهش در جهت صعود اقتصادی و نجات از وابستگی به درآمد نفتی کار بسیار دشواری می‌باشد، اما هفتاد‌میلیون جمعیت نیاز به کار، مسکن و... دارند، لذا هر چه دیرتر شروع کنیم سخت‌تر خواهد شد. به جای وابستگی و اتمام ذخایر و منابع باید راه چاره و پیشرفت را به دست بیاوریم.

اما نفت ما در حال تبدیل شدن به سرمایه شومی است که فرزندان، آن را بیراهه خرج می‌کنند.

* رییس کمیسیون اقتصادی مجمع امور صنفی توزیعی و خدماتی