بهزاد نبوی: هم چوب را نخوریم هم پیاز را

پس از شش قسمت از صورتجلسه مذاکرات مجلس شورای اسلامی در رابطه با موضوع‌ گروگان‌های آمریکایی که طی آن نمایندگان به اظهارنظرات مختلف و دیدگاه‌های متفاوت پرداختند، اینک نوبت به مهندس بهزاد نبوی رسیده است که از لایحه دولت در مجلس دفاع کند. در این بخش دفاعیات بهزاد نبوی را می‌خوانید که در آن از نمایندگان تصویب لایحه آزادی گروگان‌ها با عنایت به بیانیه الجزایر درخواست شده، با این توضیح که اگر نظر اکثریت برادران این باشد که این بحث ادامه پیدا نکند، فوقش این است که ما یک تعداد انرژی بیشتر روی این موضوع مصرف می‌کنیم. فقط یک میوه‌ای که آبش کشیده شده و دیگر تفاله‌اش باقی‌مانده است، بی‌خودی داریم با آن ور می‌آوریم.

رییس- این را که من جوابش را داده‌ام.

دیالمه- مساله موضع‌گیری درست نیست و این هم یک مساله مهم سیاست خارجی است و اگر مساله خارجی نبود اینقدر بحث نمی‌شد.

رییس- اصل ارجاع به داوری چه نوع سیاست خارجی است؟ این را از مجلس سوال می‌کنیم و اگر حرف شما درست باشد کسی به کفایت مذاکرات رای نخواهد داد. حالا اجازه بدهید آقای نبوی توضیحاتشان را بدهند تا بعدا به کفایت مذاکرات برسیم.

مهندس بهزاد نبوی (وزیر امور اجرایی)- بسم‌الله الرحمن الرحیم.

اولا من می‌خواستم توضیح بدهم که یک فرمی است از تعهد ارجاع به حکمیت که طبعا بایستی توسط دولتین ایران و آمریکا این فرم تعهد ارجاع به حکمیت امضاء بشود، بنابراین اگر لازم است که بیشتر هم بحث بشود، بحث بشود تا ما پاسخ همه مطالب را یکجا بدهیم.

رییس- شما راجع به کفایت مذاکرات صحبت نکنید، اگر کفایت مذاکرات تصویب شد، دیگر نمی‌توانید از لایحه دفاع کنید الان از لایحه دفاع کنید.

فوأد کریمی- این یک موافقتنامه است و یک امر خارجی است. ایشان خودشان دارند این را می‌گویند.

رییس- اگر کفایت مذاکرات تصویب نشد باز هم آقایانی که می‌خواهند صحبت کنند می‌توانند صحبت کنند و آقای نبوی هم می‌توانند صحبت کنند آقای نبوی بفرمایید.

نبوی- شاید توضیحاتی را که من می‌دهم مساله را یک مقدار روشن‌تر بکند و اگر اهمیت دارد روشن شود و اگر هم اهمیتش کم است، آن هم مشخص بشود. البته من نمی‌دانم که چقدر می‌توانم در این مورد حاشیه بروم، ولی صحبت‌هایی در اینجا شد که یک مقدار اصولا با هدف اشغال جاسوسخانه توسط برادران مسلمانمان در سال گذشته تعارف و تناقض داشت، یعنی ملت ایران با اشغال جاسوس‌خانه آمریکا و دستگیری این ۵۲ نفر، هدف‌های بزرگ سیاسی و مکتبی را دنبال می‌کرد و به اعتقاد من ما در جریان اشغال جاسوس‌خانه به پیروزی‌های بزرگی دست پیدا کردیم و به همین دلیل هم بوده است که مساله را اینجا یعنی مجلس شورای اسلامی تصویب کرده است که این مساله پس از اینکه مراحل خودش را طی کرده است، الان به یک نقطه پایانی برسد یک حکمی هم به دست دولت داده شده است و همه برادران می‌دانند که چهار ماده دارد و موضع دولت در مقابل این مصوبه مجلس تنها اجرای آن مصوبه است و الا در بعضی موارد دولت به این متهم بوده است که نمی‌خواهد در این مساله سرعت عمل به خرج بدهد، حتی متهم شده است که کارشکنی در اجرای مصوبه مجلس می‌کند، ‌برادران مطالبی را که فرمودند که دولت به خاطر ملاحظه بعضی مسائل این ماده واحده را ارائه داده است. همه تا حدودی مواضع دولت را می‌دانند. دولت در مورد کارتر و ریگان از ابتدای امر نظرش را گفته است، اصولا به اعتقاد ما احزاب در آمریکا وقتی روی کار می‌آیند که سیاست‌های آمریکا دستخوش دگرگونی بشود، نه اینکه اینها می‌آیند که سیاست‌ها را دگرگون کنند.

ما می‌دانیم که سیاست‌های دولت امپریالیزم آمریکا از پیش تنظیم شده است مشخص است، گردانندگان صحنه از پیش مشخص شده‌اند معلوم شده است که این دوره چه کسی روی کار بیاید و دوره بعدی چه کسی ایفاگر نقش باید باشد؟ مثلا این دفعه یک هفت تیرکش با ژست یک هنرپیشه سینما باید بیاید و ایفای نقش بکند و دفعه دیگر یک نفر با لبخند بیاید یا یک زارع بادام زمینی بیاید و با شعار حقوق بشر شروع به کار بکند. تمام اینها از نظر ما روشن است و همین‌طور که ابتدای حضورتان توضیح دادم. آن چیزی که الان مطرح است و آن بیانیه‌ای که دولت الجزایر صادر کرده است مورد تایید دار و دسته جدیدی هم که می‌خواهد حکومت را در آمریکا به دست بگیرد هست. یک چیزی نیست که بگوییم اینها جناح کبوتر هستند و تصویب کرده‌اند و آن وقت جناح بازی که خواهد آمد آن را تصویب نمی‌کند، همه ما می‌دانیم که آمریکا هرچه که از دستش بر می‌آمده است و هرچه که از دستش بربیاید در رابطه با انقلاب اسلامی ایران کرده و خواهد کرد. یعنی هیچ نوع ملاحظه‌ای در این زمینه نیست که یک جناح کبوتر باشد یک سری ملاحظاتی کرده است، حالا یک جناح باز بیاید و بخواهد در قبال انقلاب جمهوری اسلامی با ملاحظه نکند مشخصا این را هم می‌دانیم که مبارزه ما با آمریکا، با اشغال جاسوس‌خانه شروع نشد و با آزادی این ۵۲ نفر هم ختم نخواهد شد. اشغال جاسوس‌خانه در واقع یک حرکت سمبولیک و یک حرکت اعتراضی مردم ایران به فجایع و جنایات آمریکا بود و فکر می‌کنم که ما در این زمینه به پیروزی‌هایی دست پیدا کرده‌ایم و این را هم که امام فرمودند انقلاب امروز انقلابی بزرگ‌تر از انقلاب اول است و یکی از برادران هم اشاره کردند که نباید به اینجا ختم بشود. من فکر نمی‌کنم به جای بدی ختم شده است ما نباید الان این حرف را بزنیم. اجازه بدهید که مخالفین و دشمنان انقلاب ما این حرف را بزنند.

ما معتقدیم که گروگانگیری ملت ایران و اشغال جاسوسخانه یک عمل پیروزمندانه‌ای بوده است و به پیروزی‌های خودش رسیده است همین الان که ما داریم صحبت می‌کنیم به آن پیروزی‌های سیاسی که ملت می‌خواسته است، رسیده است. من دیروز این بیانیه‌ای را که دولت الجزایر با توافق دولت آمریکا نوشته است مطالعه می‌کردم، واقعا می‌دیدم که از نظر سیاسی یک مجموعه افتخارآفرینی برای نظام جمهوری اسلامی ایران است که یک ابرقدرتی مثل آمریکا را چنان به موضعی کشیده است که بیاید چیزهایی را بنویسد ولو اینکه هیچ‌کدام را هم اجرا نکند، همین‌قدر که می‌آید می‌نویسد که من تعهد می‌کنم که دخالت نمی‌کنم و از این پس هم تعهد می‌کنم که در امور داخلی ایران دخالت نکنم این را در رابطه با آن پاسخی که ما دادیم که گفته بودیم کلمه «از این پس» را اضافه کنید، برای اینکه یک پاسخی داده باشند کلمه «از این پس» را به یک شکلی رندانه اضافه کردند و البته «هست» را از بین نبرده‌اند. خوب اینها همه‌اش نشان‌دهنده ضعف است. اینکه می‌آید تعهد می‌کند که ما به کلیه اتباع آمریکایی اخطار می‌کنیم که ظرف ۳۰ روز هرگونه اطلاعی که راجع به اموال شاه دارند بیایند بدهند والا طبق قوانین حقوقی و جزایی با آنها برخورد می‌کنیم و آنها را محاکمه می‌کنیم در واقع اینها آن پیروزی‌هایی است که ما به دست آورده‌ایم که یک ابرقدرتی را وادار می‌کنیم که بیاید زیر چنین چیزهایی را امضاء بکند. اگر بخواهیم مساله را بکشانیم به آن بعد اقتصادی قضیه‌ که بعضی از برادران می‌گویند مواظب باشیم که هم چوب را نخوریم و هم پیاز را. ما تا حالا نه، چوبی خورده‌ایم که حالا پیازش را به دنبالش بخوریم به نظر من تا به حال ما هرچه که به دست آورده‌ایم در این رابطه خیر و برکت بوده است ما پوزه آمریکا را به خاک مالیده‌ایم در رابطه با مساله گروگانگیری، ما آن اعتماد به نفس را در تمام ملت‌های جهان به وجود آوردیم که می‌توانند در مقابل مستکبرین جهانی به‌رغم تمام تهدیداتشان و فشارهایشان بایستند و پوزه‌شان را به خاک بمالند. ما در داخل مملکت خودمان با این مساله گروگانگیری و اشغال جاسوس‌خانه تحول ایجاد کردیم و آن حرکت‌ها که در جهت نوعی نزدیکی، نوعی حرکت به سمت نوعی تفاهم پیش می‌رفت با شیطان بزرگ، همه اینها را متوقف کردیم. حرکت‌های زیادی از نظر داخل و خارج برای ما داشته است، ولی طبیعی است که در یک مرحله‌ای ما باید این مساله را به یک انجامی برسانیم. می‌شد که این مساله در واقع به یک انجام دیگری برسد ولی از وقتی که مصوبه مجلس در این زمینه صادر شد برای ما شرایط جدیدی ایجاد شد، ولو اینکه من مخالف آن مصوبه باشم، ولی در مقام یک مجری، مسوول اجرای آن مصوبه هستم و باید اجرا کنم. این را باز هم توضیح می‌دهم خدمت برادران و خواهران که وقتی من رفتم به کمیسیون رسیدگی به این مساله گروگان‌ها، یکی از برادران به من گفت، علت اینکه ما شما را اینجا دعوت کرده‌ایم، این است که اطمینان نداریم از اینکه در واقع دولت قبول دارد مصوبه مجلس را در این زمینه و موافق هست با پذیرش این اصول یا نه؟ بیشتر ما شما را خواستیم اینجا که اطمینان پیدا بکنیم که شما مجری خوبی برای مصوبات ما خواهید بود. یا احتمالا چون اعتقاداتتان چیز دیگر است پس ممکن است عمل دیگری انجام بدهید. آنجا ما گفتیم که ما مجری قانون اساسی و مجری قانون هستیم. هر چیزی را که مجلس شورای اسلامی تصویب بکند طبعا مجری آن خواهیم بود. بالطبع در واقع این اتهام به دولت اصلا نمی‌چسبد که در این زمینه یا جا زده است و ترسیده و چون ریگان می‌خواهد سر کار بیاید می‌خواهد در این زمینه سریعا عمل کند، هیچ تفاوتی برای ما ندارد و هیچ اصراری هم در این لایحه نداریم. اگر نظر اکثریت برادران این است که این بحث ادامه پیدا بکند فوقش این است که ما یک مقدار انرژی بیشتر روی این موضوع مصرف می‌کنیم و فقط یک میوه‌ای که آبش کشیده شده و دیگر تفاله‌اش باقی مانده است بی‌خودی داریم در واقع با آن ور می‌رویم. چون چیزی برای ما باقی نمانده است خوب، پس از تصویب مصوبه مجلس شورای اسلامی و پس از ارجاعش به دولت طبعا یک شرایط جدیدی پیش می‌آید تا آن موقع برخوردمان با مساله صرفا یک برخورد سیاسی بود. بعدا یک صفحه کاغذ به تصویب رسید که چهار ماده در مضمونش بود و تحویل دولت داده شده و این تصویب به دولت ابلاغ شد که برو حالا این را اجرا کن. وقتی ما می‌خواهیم یک چنین چیزی را اجرا کنیم. بالطبع باید اصول خاصی هم برای اجرایش باشد. لذا مسائل جدیدی برای ما مطرح شده است. از جمله اینکه در بند سوم مصوبه مجلس هست. «لغو و ابطال کلیات تصمیمات و اقدامات اقتصادی و مالی علیه جمهوری اسلامی ایران و انجام کلیات اقدامات اداری و حقوقی لازم جهت لغو و ابطال تمام دعاوی و ادعاهای دولت آمریکا و موسسات شرکت‌های آمریکایی علیه ایران به هر صورت و به هر عنوان و انجام کلیه اقدامات اداری وحقوقی لازم جهت عدم طرح هر نوع دعوای حقوقی یا جزایی و مالی جدید از طرف اشخاص حقیقی و حقوقی رسمی و غیررسمی دولت آمریکا و موسسات و شرکت‌های آمریکایی چنانچه هرگونه ادعایی علیه ایران و اتباع ایرانی در هر یک از دادگاه‌ها در رابطه با انقلاب اسلامی ایران و تصرف مرکز توطئه آمریکا و دستگیر شدگان در آن مطرح بشود و رای به محکومیت ایران و یا اتباع ایرانی صادر شود. دولت آمریکا متعهد و ضامن است که پاسخگوی آن باشد و متعهد و ضامن است که غرامت و خسارت ناشی از آن را بپردازد.»

خب، ما این مصوبه و این بند را ابتدا از طریق سفارت سوئیس به طور غیررسمی به دولت آمریکا ابلاغ شده بود و ما هم رسما از طرف نماینده‌مان در آمریکا که همان سفارت الجزایر باشد به دولت آمریکا ابلاغ کردیم. در پاسخ دولت آمریکا و مطالبی که با هیات الجزایری در میان گذاشته بود که صورت جلسه این مذاکرات و یادداشت‌ها و همه چیز برای اطلاع برادران و خواهران نماینده مجلس ارسال شده است و من نمی‌دانم همه مطالعه و بررسی کرده‌اند یا نه؟ عده‌ای از نمایندگان- به دست ما نرسیده است.

رییس- تمام آنچه را که فرستاده‌اند ما گفتیم تکثیر بشود و به تمام کمیسیون‌ها داده بشود.

مهندس بهزاد نبوی- دولت آمریکا توسط دولت الجزایر از ایران سوال کرد که چنانچه ما کلیه دعاوی را لغو و ابطال بکنیم اگر مطالباتی داشته باشیم که واقعا این دیون واقعی باشد، یعنی فرض کنیم فلان کمپانی آمریکایی یک کالایی به فلان موسسه دولتی در ایران فروخته است و به دلایلی پولش را نگرفته است و الان هم در آمریکا بر علیه اموال ایران اقامه دعوا کرده است و آن طوری که به من گفتند یک فروند هواپیمای هشتاد میلیون دلاری را در رابطه با این طلبش در آنجا ضبط کرده است آنها گفتند که خوب آیا شما به این معتقد هستید که یک سری بدهی‌هایی دارید به دولت آمریکا و یا به اتباع آمریکایی یا نه؟ ما گفتیم که یکسری بدهی‌هایی ممکن است داشته باشیم، ولی طبیعی است که یک سری مطالبات هم داریم. گفتند آیا شما این بدهی‌هایی که جنبه واقعی دارد ارتباطی هم به این مواردی که دولت آمریکا تعهد کرده است که اقامه نکنید، ندارد. آیا پرداخت خواهید کرد یا نه؟ طبیعی بود که جواب ما مثبت بود.

محمد یزدی- آقای نبوی خواهش می‌کنم، همین جمله را یک مقدار بیشتر توضیح بدهید که چون در بیان واقعی درست تشریح نشد.

بهزاد نبوی- چشم الان من این را توضیح می‌دهم، ولی توضیح بیشتر در بیانیه دولت الجزایر حتما این موضوع هم ارسال شده است و نمی‌دانم به دستشان رسیده است یا نه؟

محمد یزدی- ارسال نشده است.

نبوی- در بند یازدهم قید شده است که به محض صدور گواهی مذکور در بند ۳ توسط دولت الجزایر، ایالات متحده آمریکا فورا تمام ادعاهایی را که در حال حاضر علیه ایران در دیوان دادگستری بین‌المللی مطرح است، پس خواهد گرفت و از آن به بعد نیز از اقامه دعوا در مورد هرگونه ادعای حال یا آینده توسط ایالات متحده و یا اتباع ایالات متحده علیه ایران ناشی از حوادث قبل از تاریخ این بیانیه در رابطه با موارد زیر که الان توضیح می‌دهم:

الف- عمل دستگیری در ۱۳ آبان ۱۳۵۸

ب- توقیف دستگیرشدگان

ج- خسارت وارده به اموال ایالات متحده یا اموال اتباع ایالات متحده در داخل محوطه سفارت آمریکا در تهران بعد از ۱۲ آبان‌ماه ۱۳۵۸

د- صدمات وارده به اتباع ایالات متحده یا به اموال آنها که در نتیجه جنبش مردمی در جریان انقلاب اسلامی ایران که نتیجه عمل دولت ایران نبوده است، جلوگیری خواهد کرد. این قبیل دعاوی را دولت آمریکا تعهد کرده است که از اقامه‌اش جلوگیری بکند، ولی علاوه بر اینها، دعاوی دیگری هم وجود دارد که هم ما داریم و هم آنها دارند. مثلا همان که عرض کردم بانک تراست که هجده میلیون دلار از ما می‌خواهد و یک فروند هواپیمای هشتاد میلیون دلاری ما را توقیف کرده است و این مبلغ هجده‌میلیون دلار نه در رابطه با مساله اشغال جاسوس‌خانه است و نه در رابطه با مساله دعاوی انقلاب اسلامی است،‌طبعا باید این به یک راه‌حلی برسد یا بعضی از قراردادها بوده است که توسط دولت ایران فسخ شده است. آنها می‌گویند که ما غرامت می‌خواهیم بالاخره ما هم باید به آنها یک چیزی بگوییم یا باید بگوییم که غرامت می‌دهیم یا نمی‌دهیم یا حکمیت بپذیریم یا یک کاری نظیر این انجام بدهیم. یک سری ادعاهایی وزارت دفاع ایران دارد و می‌گوید هشتصد میلیون دلار در آنجا تنخواه‌گردان داشتیم و آنها منکرش هستند و می‌گویند چنین تنخواه‌گردانی نبوده است. در مورد اموال شاه و بستگانش ماه هنوز ادعا داریم که موردش جزو یکی از این مواد است کلا مسائلی هست که من الان کامل ندارم و نمی‌دانم چه هست. همان‌طوری که یکی از برادران به آن اشاره نمود، شرکت‌های آمریکایی حدود ۳۰۰ شکایت علیه ایران به دادگاه‌های آمریکا اقامه کرده‌اند. خب، این شکایت‌ها بالاخره باید چه بشود؟ اگر بخواهند و این احکام توقیف را پس بگیرند. می‌خواهند بدانند که اگر دیون واقعی وجود دارد و مطالبات واقعی وجود دارد به کجا خواهد کشید. در پاسخ یکی از برادران این را هم من توضیح بدهم که فرمودند ما بعد از این همه ستمی که آمریکا بر ما روا داشته است. آیا باز هم ما به آمریکا بدهکار هستیم؟

ببینید برادر، این صحبت شما، یک صحبت سیاسی است. نه یک صحبت حقوقی. اگر ما رفتیم و با یک عده‌ای بخواهیم به یک تعهد مشترک برسیم، این حرف را نمی‌شود زد. اگر آن را بگوییم و یا اگر برویم درد دل آقای کارتر و ریگان را گوش بدهیم آنها می‌گویند که شما نمی‌دانید ما حاضریم ده برابر آنچه که در این ۳۰ سال از شما گرفتیم. بدهیم و دوباره یک رژیم وابسته به ما روی کار بیاید و مطمئنا همین کار را می‌کنند. دیدیم که برای اینکه ویتنام را حفظ کنند، سالیان دراز چندین برابر بیش از آن درآمد و مداخلی که از طریق ویتنام به ایشان می‌رسید برای حفظ آنجا پول پرداختند شما هم به آن کم ضربه نزدید.

این همه مظلوم‌نمایی در اینجا نکنیم شما پدر آنها را درآوردید و شما پای آنها را از منطقه بریدید. شما آمریکا را در سطح جهانی به استیصال کشاندید. بزرگ‌ترین مساله جهانی برای آمریکا الان انقلاب اسلامی ایران شده است. شما کم عمل نکردید.

معزی- آقای نبوی اینها را که شما بیان نمودید، ضرری نیست که ما به آنها زدیم.

ادامه دارد