ب- کیوان در بررسی تاریخ تاسیس و رشد رویال داچ شل به عنوان یک شرکت بزرگ بین‌المللی به دهه ۱۹۶۰ می‌رسد که شل توانست رتبه چهارم در میان شرکت‌های بزرگ انحصاری را با ۲/۷ میلیارد دلار سود به خود اختصاص دهد. در حال حاضر، رویال داچ شل بزرگ‌ترین انحصار اروپای باختری است. ثروت کنسرسیوم از سال ۱۹۶۰ تا ۱۹۶۵ از ۹/۸ میلیارد دلار به ۱/۱۲ میلیارد دلار و سود وی از ۵/۵ میلیارد دلار به ۲/۷ میلیارد دلار، فزونی یافت. این کنسرسیوم در کسب سود چهارمین مقام را بین گروه‌بندی‌های عمده انحصارگران جهان احراز کرده و از حیث ثروت فقط با جنرال موتورز و استاندارد اویل (نیوجرسی) آمریکایی قابل مقایسه است.رویال داچ شل تقریبا درصد کشور جهان بیش از ۵۰۰ شعبه و قریب ۱۷۴۰۰۰ کارگر و کارمند دارد. در سال ۱۹۶۵ تا ۵۵ درصد درآمدهای کنسرسیوم از نیمکره غربی به دست آمده است. این درآمد ۳۳ درصد دارایی خالص آن را تشکیل می‌دهد. کنسرسیوم قریب یک هفتم نفت استخراجی جهان سرمایه‌داری و ۷۴ پالایشگاه بزرگ در اختیار دارد. نفتکش‌های کنسرسیوم مجموعا با ظرفیت ۱۵ میلیون تن، یکی از مهم‌ترین ظرفیت‌های نفتی جهان است. لوله‌های نفت و گاز کنسرسیوم ۴۰۰۰۰ کیلومتر است.رویال داچ شل از راه استثمار کارگران نفت که مزد ناچیزی دریافت می‌دارند، مبالغ هنگفتی به دست می‌آورد. از ۱۹۶۰ تا ۱۹۶۵ سود خالص کنسرسیوم ۶۲۸ میلیون دلار، یعنی تقریبا یک‌چهارم افزایش یافته است. فزونی منافع این غول نفتی مخصوصا به سطح نازل هزینه استخراج و بالا بودن قیمت فروش فرآورده‌های نفتی ارتباط دارد. چنانکه بهای نفت خاورمیانه ۲۰ تا ۵۰ بار بالاتر از هزینه‌های استخراج نفت است. سود کنسرسیوم در این منطقه ۵۰ درصد مبلغ سرمایه‌گذاری است.

ساخت تشکیلاتی و اداری رویال داچ‌شل برحسب ویژگی‌های تولید و توزیع جغرافیایی موسسات کنسرسیوم ترازبندی شده است. این ساخت متشکل از یک هرم سه طبقه‌ای است که در راس آن دو کمپانی هلدینگ رویال داچ پترولیوم هلندی و شل ترانسپورت اندترادینگ انگلیسی قرار دارد. این دو کمپانی به ترتیب ۶۰ و ۴۰ درصد سهام شرکت‌های مهم باتاآفیش پترولیوم ما آچا پیچ

(Bataafish Petroleum Maatshapij) و شل‌پترولیوم را در دست دارند. این شرکت‌ها از طرف کمپانی‌های هلدینگ صدها شعبه کنسرسیوم در سراسر جهان را کنترل می‌نمایند.مدیریت کنسرسیوم، اصل تمرکز و عدم تمرکز را در هم آمیخته است. تصمیمات عمده که مربوط به فعالیت عمومی کنسرسیوم است، به وسیله کمیته‌ای اتخاذ می‌گردد که هفت مدیر عضو آن است: چهار مدیر از طرف کمپانی هلندی و سه مدیر از طرف کمپانی انگلیسی. در سال ۱۹۶۵ برای اولین بار در تاریخ فعالیت کنسرسیوم، ‌یک آمریکایی به عضویت کمیته درآمد. نام او م.اسمیت (M.Spet) است که سابقا رییس شورای مدیریت شل پترولیوم ایالات متحده آمریکا بود. اکنون اعضای کمیته عبارتند از: سه انگلیسی، سه هلندی و یک آمریکایی. سامپسون (Sampson) جامعه‌شناس انگلیسی درباره این «شخصیت‌های بزرگ» می‌نویسد: «اینها شخصیت‌های تقریبا افسانه‌ای در داخل شرکت و شهر لندن هستند. تصور می‌رود حقوق آنها که به دقت پرده‌پوشی می‌شود، ۵۰۰۰۰ لیره استرلینگ در سال باشد. تازه این مبلغ پنج برابر بیشتر از دریافتی سالیانه نخست‌وزیر انگلیس است».البته اربابان واقعی رویال داچ‌شل را باید خانواده‌های روچیلد، ساموئل (Samuel)، لازارد (Lazard) و مورگان (Morgan)دانست. روابط آنها با کنسرسیوم کاملا روشن و آشکار است. شل انگلیسی و ساموئل - مونتیج (Samuel-Montaique) یک آدرس دارند.