ماموریت سرجان ملکم در ایران

گروه تاریخ اقتصاد- لُرد ولسلی (ریچارد کالی وسلی) فرماندار انگلیسی هندوستان در جولای ۱۷۹۹ به جان ملکم نظامی ـ دیپلمات انگلیسی که زبان فارسی می‌دانست و تاریخ ایران را خوانده بود ماموریت داد به تهران بیاید تا از وضعیت و خصوصیات رفتاری و دیپلماسی مقامات وقت ایران اطلاعاتی به دست آورد و بکوشد با دولت ایران قراردادی با هدف تامین منافع انگلستان در منطقه امضا کند. ملکم تا سال ۱۸۱۰ سه بار به عنوان مامور دولت انگلستان به ایران سفر کرد. تالیف هزار صفحه‌ای او درباره ایران و ایرانیان با عنوان «تاریخ ایران» که در جولای ۱۸۱۳ انتشار یافت و در ۱۸۱۵ تجدید چاپ شد و دو قرارداد سیاسی و تجاری با دولت فتحعلی شاه قاجار محصول این دیدارهاست که راه را بر نفوذ دولت لندن در ایران باز کرد و پیامدهای بسیار داشت. توصیف سرجان ملکم از ایرانیان پس از گذشت دو قرن همچنان راهنمای تعامل دولت‌های دیگر با مقامات تهران بود.