سهم صنعت گوشت در آلایندگی هوا، 20 درصد

دکتر غلامعلی بسکی

دانشمندان اقلیم‌شناس اینک با اطمینان بیان می‌دارند که گرمایش جهانی و وضعیت امروز ما، به‌خصوص در ۵۰ سال گذشته، به علت فعالیت‌های انسانی است و به همین علت است که یخ‌های قطب جنوب نیز در حال آب شدن است. از آنجا که یخ‌های قطب جنوب بخش عمده‌ای از نور و اشعه خورشید را باز می‌تابانند و مانع جذب تمام آن به زمین می‌شوند، با از بین رفتن آنها، ۹۰‌درصد گرمای خورشید توسط آب اقیانوس جذب و باعث گرمایش بیشتر می‌شود. افزایش گرمایش اقیانوس‌ها موجب آزاد شدن میلیاردها تن گاز متان خواهد شد که تا به حال به علت سرد بودن آب اقیانوس‌ها در زیر اقیانوس‌ها «خفته» بود. مقادیر زیادی متان نه تنها در کف اقیانوس، بلکه در زیر لایه‌های یخ‌های منجمد قطب شمال نیز یافت می‌شود. در حدود هزار گیگا تن گاز کربن زیر لایه‌های منجمد دریاچه‌های قطب شمال زندانی شده است. با افزایش دما، این لایه منجمد ذوب می‌شود و منجر به برخی از نابود‌کننده‌ترین توفان‌های ثبت شده در تاریخ می‌شود.

برابر گفته‌های دانشمندان انگلستان، افزایش دمای سطحی اقیانوس به اندازه نیم درجه سانتیگراد، منجر به افزایش‌ ۴۰درصد توفان‌های شدید می‌شود. سازمان ملل نیز در مورد بلایای طبیعی سال ۲۰۰۷ گفته است که ‌۹۰درصد بدترین بلایا در نتیجه تغییرات آب و هوایی رخ داده‌اند. بنا بر گفته یکی از معروف‌ترین اقلیم‌شناسان دنیا، «جیمز هنسن» از ناسا، اگر به همین روال پیش برویم، ذوب یخ‌های قطب باعث افزایش سطح دریاها به‌اندازه دو ‌متر خواهد شد و آن موجب آواره شدن صدها میلیون نفر در دنیا می‌شود، زیرا تمام جزایر و خطوط ساحلی زیر تاثیر آن قرار می‌گیرند و بهبود این وضعیت توسط انسان و در زمانی قابل پیش‌بینی امکان‌پذیر

نخواهد بود.

بسیاری از گونه‌های حیوانی و گیاهی در حال حاضر به‌خاطر تاثیرات آب و هوایی از بین رفته‏اند و گونه‌های بسیاری از حیوانات مجبور به مهاجرت می‌شوند که در نتیجه اکوسیستم کل کره زمین را از هم می‌پاشد. در تاریخچه کره زمین، چند بار انقراض بیش از نیمی از موجودات زنده اتفاق افتاده، ولی بهبود آن وضعیت صدها هزار سال طول کشیده است.

مقدار دی‌اکسیدکربن در حد قابل قبول در اتمسفر نباید از ppmا ۳۵۰ بالاتر برود ولی در حال حاضر مقدار آن در جو زمین ppmا ۳۸۵ است و هر ساله دو ppm افزایش می‌یابد.

اگر گازهای گلخانه‏ای همین‌طور افزایش یابند، نتیجه آن خیلی بیشتر از انقراض گونه‌ها و افزایش سطح آب دریاها خواهد بود. ما اکنون از مرحله بحرانی گذشته‌ایم و به مرحله «جبران‌ناپذیر» نزدیک می‌شویم. زمان کم است، باید سریع عمل کنیم.

به گفته Jay Zwally یکی از دانشمندان ناسا شاید تا آخر تابستان سال ۲۰۱۲ دیگر یخی در قطب شمال باقی نماند. صنعت گوشت یکی از تولید کنندگان بزرگ متان و اکسید نیتروس است. این دو گاز گلخانه‌ای ۲۳ تا ۳۰۰ برابر از دی اکسید کربن قوی‌تر و خطرناک‌تر هستد. در روند هضم غذای نشخوارکنندگان مانند گاو و گوسفند گاز متان بسیاری تولید می‌شود. متان حاصل از حیوانات اهلی مثل گاو و گوسفند، بالغ بر ۸۶‌میلیون تن است. ۱۸‌میلیون تن دیگر نیز از کود‌های حیوانی به‌وجود می‌آید. اینها روی هم ۳۷درصد از مجموع گاز متان تولیدی را تشکیل می‌دهند. پرورش دام پیامد‌هایی مانند تخریب جنگل‌های استوایی، افزایش گرمای جهان، آلودگی ‏آب، کمبود آب، سوء‌استفاده از منابع انرژی، بیابان‌زایی و گرسنگی در جهان را در بر دارد.

بر اساس گزارش سال ۲۰۰۷ سازمان ملل، یک پنجم آلودگی‏های گازهای گلخانه‌ای مربوط به صنعت گوشت است که بیش از مجموع آلودگی همه خودروها، ماشین‌های باری و کشتی و هواپیما و سایر وسایل حمل‌ونقل است. تحقیقات نشان داده است که به عنوان نمونه اگر مردم بریتانیا، هفت روز هفته گوشت نخورند، باعث حذف

۹۱ مگا تن آلایندگی‌های گازهای گلخانه‏ای می‌شوند. این مقدار برابر با آلایندگی‌های گازهای گلخانه‌ای ۵/۱۲میلیون خانوار در بریتانیا است که این تعداد نیمی از خانوارهای بریتانیا را تشکیل می‌دهد. اگر همه مردم بریتانیا به مدت شش روز در هفته، گیاه‌خواری کنند، کاهش آلودگی کربن آن مانند حذف همه خودروهای بریتانیا که ۲۹‌میلیون خودرو است، می‌شود. اگر همه مردم بریتانیا به مدت پنج روز در هفته، گیاهخواری کنند، می‌توانند ۶۵ مگاتن در آلاینده‌ها صرفه‌جویی کنند و انتشار‌ میلیون‌ها تن دی اکسید کربن را متوقف سازند که این مقدار از کاهش آلاینده‌های ناشی از کل برق خانه‌ها در انگلستان بیشتر است. اگر همه مردم بریتانیا، به مدت چهار روز در هفته گیاهخواری کنند، باعث صرفه‌جویی در انتشار ۷۸مگاتن دی‌اکسیدکربن می‌شود که این مقدار نیز معادل با حذف ۷۰درصد از خودروها در جاده‌های بریتانیا است. با سه روز گیاه‌خواری نیز اثرات مثبت دیگری در راستای کاهش آلاینده‌ها به وجود می‌آید که به‌اندازه جایگزین کردن همه وسایل خانه اعم از یخچال، فریزر، ماشین ظرفشویی و غیره با دستگاه‌های پربازده، استفاده از دیوارهای عایق بندی شده، پنجره‌های دوجداره، آبگرمکن‌ها و‌ترموستات‌های پر بازده، در انرژی صرفه‌جویی می‌کند. برای تهیه خوراک دام مقدار زیادی آب نیاز است و چرای دام‌ها، چرخه‌های آبی را بر هم می‌زند و یکی از عوامل عمده آلودگی آب است. بانک جهانی تخمین می‌زند که دسترسی به آب تا سال ۲۰۵۰، به میزان ۵۰‌درصد در خاورمیانه و شمال آفریقا کاهش می‌یابد. بر اساس گفته موسسه بین‌المللی آب استکهلم، ۷۰درصد از کل آبها برای تهیه غذا استفاده می‌شود، در حالی که صنایع، ۲۰درصد و خانواده‌ها ۱۰درصد آن را مصرف می‌کنند. حال در نظر بگیرید برای یک غذا با گوشت گاو بیش از ۴۵۴۲ لیتر آب مصرف می‌شود. برای یک غذای گوشت مرغ ۱۲۴۹ لیتر آب مصرف می‌شود برای یک غذای بدون محصول حیوانی، همراه با سویا، برنج و سبزیجات، ۳۷۰ لیتر آب مصرف می‌شود. برای تهیه نیم کیلو گوشت، بین ۳ تا ۶ کیلو پروتئین گیاهی مصرف می‌شود و برای تهیه گوشت نسبت به گندم و سیب‌زمینی،‌ هزار برابر بیشتر آب لازم است. زندگی فردی که هم گوشت و هم سبزیجات می‌خورد، ۸۰ برابر بیشتر از کسی که فقط گیاهخواری می‌کند، به زمین وابسته است. با غلات، لوبیای سویا و چیزهای دیگری که روزانه تنها در ایالات متحده آمریکا به حیوانات داده می‌شود، می‌توان به همه انسان‌های روی زمین دو قطعه نان داد. اگر منابعی که برای تولید دام به کار گرفته می‌شوند، صرف تولید غلات برای استفاده انسان‌ها می‌شدند، ‏غذای بیشتری به مردم جهان می‌رسید. با غلاتی که امروزه خوراک احشام هستند، می‌توان دومیلیارد انسان را تغذیه کرد. اگر جو دو سر تولید شده از یک جریب زمین به جای حیوان به انسان ‏خورانده شود، پروتئین تولید آن هشت برابر و کالری آن ۲۵ برابر خواهد بود. پروتئین و کالری و نیاسین یک ‏جریب زمین بروکلی، ۱۰ برابر میزانی است که از گوشت حیوانی که در همان جریب زمین تغذیه شده به‌دست ‏می‌آید. ‏ما زیادی به حیوانات غذا می‌دهیم و نه تنها سعی داریم ۷/۶میلیارد نفر انسان را تغذیه کنیم، بلکه می‌خواهیم به بیش از ۵۰میلیارد دام نیز غذا دهیم و این یعنی بیش از ۷۰درصد از غلات که تنها در آمریکا تهیه می‌شود، به حیواناتی که به کشتارگاه‌ها می‌روند، خورانده می‌شود. بیش از ۴۰درصد از غلات تولیدی در سراسر جهان، به حیوانات دامی داده می‌شود. پروتئین تولیدی حیوانات از میزان پروتئین مصرفی آنها کمتر است. برای هر کیلوگرم پروتئین حیوانی، به طور متوسط حدود شش‌کیلوگرم پروتئین گیاهی شامل غلات و علوفه مصرف می‌شود.

بر طبق آمار، تعداد گرسنگان جهان در سال ۲۰۰۸، بیش از ۸۶۲‌میلیون نفر است. غلاتی که امروزه به احشام داده می‌شود، می‌تواند دومیلیارد نفر را سیر کند. یک سوم کل تولید غلات دنیا به حیوانات خورانده می‌شود.

گزارش جدیدی از صندوق کودکان سازمان ملل بیان می‌کند تغییرات آب و هوایی می‌تواند از طریق گرسنگی و فقر سالانه منجر به مرگ ۴۰‌هزار تا ۱۶۰‌هزار کودکی شود که در جنوب آسیا، و بخش‌هایی از آفریقا زندگی می‌کنند. کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان نیز هشدار داده است که در خلال چندین دهه آینده، بالغ بر یک‌بیلیون نفر از مردم بر اثر تغییرات آب و هوایی خانه‌های خود را از دست می‌دهند. جنگل‌های گرمسیری استوایی دنیا به طور یقین در عملکرد کره زمین نقش مؤثری دارند و ریه‌های کره زمین نامیده می‌شوند، چون آنها اصولا دی‌اکسیدکربن را با اکسیژن مبادله می‌کنند و اگر ما جنگل‌های استوایی را تخریب کنیم، آنوقت توانایی کره زمین برای جذب دی‌اکسیدکربن را در درون ناحیه بسیار پهناور جنگل‌های گرمسیری استوا کاهش داده‌ایم. تقریبا ۲۰درصد از گازهای گلخانه‌ای جهان، از نابودی جنگل‌ها نشات گرفته‌اند، زیرا زمین جنگل‌های صاف شده جهت چراگاه دام‌ها و پرورش محصولات غذایی برای حیوانات و یا تهیه سوخت‌های زیستی به کار می‌روند.

«سازمان ابتکار دام، محیط زیست و توسعه» متعلق به سازمان خواربار و کشاورزی سازمان ملل برآورد کرد که «۷۰درصد از درختان آمازون به‌خاطر تولید گوشت قطع شده اند. از سال ۱۹۶۰، حدود ۲۵درصد از جنگل‌های استوایی آمریکای مرکزی سوزانده و به چراگاه تبدیل شده‌اند. ‏محاسبه شده است که هر ۱۰۰ گرم همبرگری که از حیوانات این منطقه به دست آمده، به بهای نابودی ۵ متر‏مربع از جنگل‌های استوایی بوده است.

۲۶درصد از سطح خاکی زمین برای چراگاه استفاده می‌شود که سالانه در حدود ۴/۲میلیارد تن دی‌اکسید‌کربن تولید می‌کند و بدتر از آن یک سوم زمین‌های کشت‌پذیر روی زمین برای تهیه محصولاتی استفاده می‌شود که به جای انسان‌ها به مصرف غذایی حیوانات دامی می‌رسد. گله‌ها باعث فرسایش خاک می‌شوند که در حدود ۲۰درصد از چراگاه‌ها به علت چریدن بیش از حد ‏در آنها، تراکم و فرسایش، ارزش خود را از دست داده‌اند، هنسن، اقلیم‌شناس معروف ناسا می‌گوید: من دو سال پیش گفتم که ۱۰ سال برای توقف گرمایش جهانی فرصت داریم، ولی منظورم این بود که ۱۰ سال فرصت داریم تا مسیر متفاوتی انتخاب کنیم. آن بدان معنی است که باید همین الان به تغییر مسیر و عمل اقدام کنیم. در حقیقت باید تا یک سال و نیم آینده مسیری متفاوت انتخاب کنیم.

منبع: سایت الف