واگن دست دومی درکار نبود

ملیحه ابراهیمی: دو هفته گذشته ماجرای واگن‌های دست دومی که قرار بود به کشور وارد شوند و توسط سازمان بازرسی جلوی آنها گرفته شده است، حاشیه‌هایی را ایجاد کرد. واگن‌های دست دومی که به گفته مدیرعامل شرکت رجا اساسا در کار نبوده است که حالا مجوز واردات آن لغو شود. سیدحسن موسوی‌نژاد در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» می‌گوید: رجا بیش از ۱۰ سال است که واگن دست دوم نخریده است و قصد خرید هم ندارد. معاون ناوگان راه‌آهن نیز در این‌باره می‌گوید: درخواست خرید واگن دست دوم از سوی شرکت‌های بهره‌بردار قانونی است و شرکت‌ها می‌توانند براساس استانداردهای فنی راه‌آهن و مجوز کمیسیون ماده یک، واگن دست دوم وارد کنند، اما در سال گذشته هیچ تقاضایی برای خرید واگن دست دوم وجود نداشته است. بابک احمدی در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: متاسفانه وضعیت اقتصاد حمل‌ونقل ریلی مسافری به گونه‌ای است که فعلا شرکت‌ها تمایلی به خرید واگن دست دوم یا نو ندارند.در ادامه گفت‌وگوی «دنیای اقتصاد» با احمدی و موسوی‌نژاد درباره چگونگی واردات واگن دست دوم و تمایل شرکت‌ها برای واردات واگن را می‌خوانید:

تقاضایی برای واردات واگن دست دوم نداریم

معاون ناوگان جمهوری اسلامی در توضیح شیوه ورود واگن‌های دست دوم به کشور و جریان دستور سازمان بازرسی برای متوقف کردن مجوز ورود واگن‌های دست دوم به کشور، گفت: در سه سال گذشته یعنی از تیر ماه سال ۹۲ تاکنون هیچ مجوزی برای ورود واگن‌های دست دوم از سوی راه‌آهن صادر نشده است و هیچ درخواستی هم در سه سال گذشته از سوی شرکت‌های بهره‌بردار برای وارد کردن واگن‌های دست دوم به راه‌آهن جمهوری اسلامی ارائه نشده است. بابک احمدی در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» اظهار کرد: من نمی‌دانم اساسا خبر ورود واگن‌های دست دوم و جلوگیری از ورود آنها توسط سازمان بازرسی چگونه مطرح شده است اما باید بگویم اصل این خبر اشتباه است و در سه سال گذشته چنین تقاضایی وجود نداشته است. وی با تشریح چگونگی دستورالعمل ورود واگن‌های دست دوم به ایران گفت: حدود ۵ سال پیش به دلیل اینکه ورود واگن‌های دست دوم به کشور فاقد دستورالعملی بود بحث ساماندهی واردات واگن‌های دست دوم مطرح شد و براساس‌آن قانونی پیش‌بینی شد با نام تبصره یک ماده یک قانون دسترسی، که در این قانون راه‌آهن جمهوری اسلامی باید مشخصات فنی ناوگان مجاز به سیر را در قالب یک دستورالعمل آماده کرده و آن را به تایید وزیر راه و شهرسازی برساند تا این دستورالعمل ملاک عمل برای وارد کردن واگن‌های دست دوم باشد. احمدی ادامه داد: بر این اساس راه‌آهن مشخصات فنی واگن‌های مجاز را تعیین کرد و این دستورالعمل تنها برای واگن‌های مسافری اعمال می‌شود. ما هنوز هیچ‌ دستورالعملی برای واردات واگن‌های دست دوم باری و لکوموتیو نداریم.

وی ادامه داد: بر اساس این دستورالعمل نیز واگن‌های مسافری‌ که قرار است وارد ناوگان شوند اولا باید حداکثر سن آنها ۲۵ سال باشد. دوم اینکه شرکت وارد کننده واگن مسافری دست دوم باید به همان میزان که واگن دست دوم وارد می‌کند واگن نو نیز از شرکت‌های واگن‌ساز داخلی خریداری کنند. این به آن معنا است که اگر یک شرکت بهره‌بردار واگن دست دومی با سن ۲۵ سال خریداری کند(که اغلب شرکت‌ها اقدام به خرید واگن دست دوم با سن کمتر می‌کنند) ما‌به‌ازای آن نیز یک واگن نو نیز خریداری کند متوسط سن این دو واگن ۵/ ۱۲ سال می‌شود و این به منظور جوان‌سازی ناوگان مسافری کشور بوده است.وی اظهار کرد: تمام واگن‌های دست دومی که وارد کشور می‌شود باید مشخصات فنی و استانداردهای مورد نظر راه‌آهن را داشته باشند تا مجوز سیر بگیرند.احمدی گفت: در مرحله بعد شرکت وارد کننده واگن دست دوم باید اقدام به بازسازی واگن بکند که این موضوع نیز حدود یک تا ۵/ ۱ میلیارد تومان هزینه در بر دارد و براساس شروط تعیین شده از سوی راه‌آهن بازسازی واگن نیز باید در شرکت واگن‌ساز داخلی انجام شود. معاون ناوگان راه‌آهن با اشاره به اینکه همه این اقدامات به منظور حمایت از واگن‌سازان داخلی بوده است، افزود: بازسازی واگن در داخل نتایج خیلی خوبی برای شرکت‌های واگن‌ساز داخلی دارد.

بر این اساس پس از تصویب این دستورالعمل، تا به امروز چهار شرکت بهره‌بردار واگن مسافری دست دوم خریداری کرده‌اند که سه شرکت با توجه به اینکه تمام شروط را رعایت کرده‌اند مجوز سیر گرفتند، اما یکی از شرکت‌ها به دلیل اینکه هنوز قرارداد خرید واگن نو با شرکت‌های واگن‌ساز داخلی نبسته است مجوز سیر ندارد. احمدی اظهار کرد: تشریح این سیر تاریخی به این منظور بود که اعلام کنیم آخرین مجوز واردات واگن دست دوم مربوط به سه سال پیش است و تاکنون نیز چهار شرکت اقدام به واردات واگن دست دوم براساس مجوزهای راه‌آهن کرده‌اند. وی افزود: شرکت‌های بهره‌بردار پس از اخذ مجوز فنی از راه‌آهن برای واردات واگن‌های دست دوم باید در کمیسیون ماده یک وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز درخواست خود را مطرح کنند و مجوز نهایی بگیرند. احمدی با بیان اینکه متاسفانه اقتصاد حمل‌ونقل ریلی مسافر براساس قیمت واگن مسافری نمی‌چرخد و مقرون به صرفه نیست، افزود: به همین دلیل شرکت‌ها انگیزه خرید واگن مسافری نو را نداشتند، اما راه‌آهن راهکارهایی انگیزشی برای شرکت‌های بهره‌بردار تعریف کرده که در دو دسته کاهش هزینه‌های بهره‌برداری و کاهش هزینه‌های سرمایه‌گذاری تقسیم‌بندی شده است.

وی افزود: براساس این راهکارها هزینه‌های بهره‌برداری را تا حد امکان پایین آورده‌ایم و برای کاهش هزینه‌های سرمایه‌گذاری پکیج واردات واگن دست دوم و خرید واگن نو از داخل را در نظر گرفتیم که از این طریق هزینه‌های سرمایه‌گذاری اولیه را کاهش دهیم که این اقدام تا اندازه‌ای مورد توجه شرکت‌های بهره‌بردار قرار گرفت و همان طور که اعلام کردم چهار شرکت از این مسیر واردات انجام دادند. وی ادامه داد: اما جالب اینجا است که باز هم به دلیل اقتصاد نامناسب حمل‌ونقل مسافری و هزینه‌های بالای این بخش در سه سال گذشته تمایلی برای کسب مجوز برای واردات واگن دست‌دوم وجود نداشته است. این در حالی است که براساس مصوبات قانونی واردات واگن دست دوم مجاز است اما درخواستی برای صدور مجوز جدید از سوی شرکت‌های بهره‌بردار در سه سال گذشته به راه‌آهن ارائه نشده است. وی همچنین در توضیح اینکه آیا شرکت رجا نیز درخواستی برای واردات واگن نو یا دست دوم به راه‌آهن نداده است، گفت: شرکت رجا نیز تا این لحظه درخواست رسمی برای واردات هیچ یک از این دو واگن به راه‌آهن نداده است. وی افزود: حتی اگر این درخواست نیز از سوی شرکت رجا مطرح شود با توجه به مصوبات قانونی به آن رسیدگی می‌شود و اگر استانداردهای لازم را داشته باشد مجوز واردات واگن دست دوم و نو را خواهد گرفت.

مدیرعامل رجا: درخواست واردات واگن نداشتیم

مدیرعامل شرکت رجا نیز در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» گفت: این شرکت تصمیمی برای واردات واگن دست دوم ندارد و در طول ۱۰ سال گذشته هیچ واگن دست دومی نیز خریداری نکرده است. حسن موسوی‌نژاد در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» گفت: ما برنامه‌ خرید واگن نو را داریم اما هنوز این موضوع نهایی نشده است و درخواست کسب مجوزی هم از راه‌آهن برای این موضوع نداشته‌ایم. وی با اشاره به انتشار خبری اشتباه درباره واردات ۵۰۰ واگن دست دوم از سوی این شرکت گفت: اساسا ما در ۱۰ سال گذشته قصد وارد کردن واگن دست دوم به کشور را نداشته‌ایم و این موضوع ممکن است به تصمیم این شرکت برای خرید واگن نو از یک شرکت سوئیسی مربوط باشد. وی افزود: ماجرای این خرید این‌گونه بود که ما تفاهم‌نامه‌ای را در سال ۹۲ برای خرید ۵۰۰ واگن نو با شرکت سوئیسی منعقد کردیم که تاکید می‌کنم یک تفاهم‌نامه بود که هیچ‌گاه منجر به قرارداد نشد و در سال ۹۳ نیز مهلت این تفاهم تمام شد. وی افزود: سالانه هزاران تفاهم‌نامه بسته می‌شود که ممکن است هیچ‌یک منجر به قرارداد نشود اما این مبنای درستی برای تصمیم‌گیری نیست. به عنوان مثال در همین چند هفته گذشته در نمایشگاه بین‌المللی حمل‌ونقل ریلی ۱۲ هزار میلیارد تومان تفاهم‌نامه بسته شد که درصد کمی از آن منجر به قرارداد می‌شود. موسوی‌نژاد با بیان اینکه ظرف پنج سال آینده ۱۵۰۰ واگن مسافری به ناوگان کشور اضافه می‌شود، افزود: شرکت رجا تصمیم دارد حدود ۷۰۰واگن را تامین کند که در حال مذاکره با شرکت‌های خارجی و داخلی برای این موضوع هستیم.