چالش‌های توسعه قطار‌های حومه‌ای در کشور

وی بیان کرد: شکل‌گیری شرکتی که وظیفه آن بخشی در شهرداری‌ها به‌عنوان شرکت قطارهای شهری و حومه باشد، کمی مشکل به نظر می‌رسید، ‌البته در زمان رسیدگی به این حکم در مجلس ‌به لحاظ قانونی مفصل بحث و حکم هوشمندانه‌ای تنظیم‌شده است، دست شهرداری‌ها برای انجام طرح‌های قطارهای حومه‌ای در این قانون بسته نیست و اعلام شده است از هر بخشی که امکان ورود و اجرا در حوزه قطار‌‌های حومه‌ای را دارد، استقبال می‌شود و انحصاری در‌ کار نیست. عضو هیات‌مدیره شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران بیان کرد: براساس قانون، شهرداری‌ها فقط می‌توانند در شهرها و حریم شهرها هزینه کنند و اگر قطار حومه‌ای از مرز شهری عبور کند، هزینه‌های آن با محدوده شهر بعدی شراکتی خواهد بود؛ از چالش‌های اصلی‌ عدم شکل‌گیری درست قطار حومه‌ای در کشور ما‌ چنین مشکلاتی بوده است، مثلا قطار تهران ـ ورامین ـ گرمسار پیش‌ازاین در اختیار وزارت راه بود، سپس به شهرداری موکول شد و مجددا به راه‌آهن واگذار شد و به‌این‌ترتیب به تصویب رسید، چنین طرح‌هایی ملی محسوب می‌شوند و از حریم شهر خارج می‌شوند، گذشته از آنکه ما در قانون تعریف روشنی برای حومه نداریم.

مزایای توسعه قطار‌های حومه‌ای

رسولی گفت: قطار حومه‌ای در کنار کاهش مصرف سوخت، در کاهش تلفات رانندگی (بسیاری از تصادفات در حومه شهرها رخ می‌دهد) و همچنین کاهش آلاینده‌های زیست‌محیطی نقش مهمی دارد. روزانه حدود ۵۴۰ هزار خودرو از حومه تهران وارد تهران می‌شود. همین تعداد نیز در بعدازظهر از تهران خارج می‌شود. اگر امکان جابه‌جایی این تعداد مسافر خودروها از طریق شبکه ریلی فراهم شود و همین ۵۴۰ هزار دستگاه خودرو روزانه وارد تهران نشود، در کاهش آلودگی پایتخت، کاهش مصرف سوخت، کاهش تلفات رانندگی و کاهش ترافیک، به ارقام بزرگی دست خواهیم یافت.

وجود قطار‌های حومه‌ای در ۱۹ مسیر ریلی/  سهم‌ قطار‌های حومه‌ای در ایران فقط ۲ درصد جابه‌جایی‌ها

عضو هیات‌مدیره شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران بیان کرد: راه‌آهن در بیش از ۱۹ مسیر قطار حومه‌ای فعال دارد که امیدواریم با تشکیل شرکت‌ قطارهای حومه‌ای و پیشنهادی که تنظیم‌شده و از طریق لایحه دولت به مجلس ارائه می‌شود، شرایطی فراهم شود تا سرمایه‌گذاری بخش غیردولتی برای تامین ناوگان حومه‌ای نظیر ریل‌باس، افزایش‌یافته و فواصل اعزام قطارها کاهش یابد تا به این ترتیب شهروندان اطراف کلان‌شهرها به‌راحتی از قطارهای حومه نظیر همه دنیا استفاده کنند.  وی گفت: در ایران سهم حمل‌ونقل حومه‌ای در جابه‌جایی‌ها ۲ درصد است، درحالی‌که در اروپا و کشوری مثل آلمان این رقم ۵۵ درصد است. امیدواریم با اقدامات صورت گرفته برای تحقق هدف سهم ۲۰ درصدی راه‌آهن در جابه‌جایی مسافر، از قطارهای حومه‌ای استفاده زیادی داشته باشیم.

هدررفت ۱۳ هزار میلیارد تومان در پنج سال به‌دلیل عدم استفاده از حمل‌‌‌و‌نقل ریلی

عضو هیات‌مدیره راه‌آهن درباره حمایت دولت از سرمایه‌گذاران قطارهای حومه‌ای و تامین مابه‌التفاوت نرخ واقعی و فعلی بلیت قطارهای حومه‌ای توضیح داد: ضروری است به این موضوع توجه کرد که بخش غیردولتی قطعا بدون حمایت پیش نخواهد رفت و انتظار ارائه خدمات بهتر و باکیفیت‌تر از بخش خصوصی در نبود حمایت، امری غیرواقعی است. رسولی ادامه داد: وقتی اصل ۴۴ اجرا شد و شرکتی غیردولتی، واگن وارد ناوگان کرد، چطور می‌توان تکلیف کرد که بین تهران تا کرج ۱۵۰۰ تومان بابت یک صندلی قطار دریافت کنند و مابه‌التفاوت نرخ هم توسط همان شرکت پرداخت شود؟ به‌هرحال آنها هم به‌عنوان یک بنگاه اقتصادی باید توجیه داشته باشند و در همه دنیا حمل‌ونقل به‌ویژه حومه، مورد حمایت است.

وی کاهش تلفات تصادفات، کاهش مصرف سوخت و کاهش تولید آلاینده زیست‌محیطی را سه توجیه اصلی توسعه ریلی عنوان کرد و گفت: عددی که برای منافع حاصل از این مدل حمل‌ونقلی نسبت به دیگر مدل‌ها خصوصا جاده‌ای حساب می‌کنند، این است که جابه‌جایی هر تُن/  تَن کیلومتر توسط راه‌آهن‌ ۷۵۶ ریال منفعت دارد؛ مقدار بار و مسافر جابه‌جاشده در کشور بین سال‌های ۹۰ تا ۹۵ به میزان ۲۱۱ میلیون تن بوده است، اما در همین سال‌ها در مسیرهای موازی با ریل ۲۴۲ میلیون تن بار ریل‌پسند جابه‌جا شده است، یعنی باری که امکان انتقال آن با ریل وجود داشته است؛ این ۲۴۲ میلیون تن با فرض رقم ۷۵۶ ریال به عدد ۱۳ هزار میلیارد تومان هزینه می‌رسیم، درحالی‌که این اگر به ریل منتقل شده بود، ۱۳ هزار میلیارد تومان عایدی یا صرفه‌جویی در منافع اقتصادی کشور داشتیم.

عضو هیات‌مدیره شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران افزود: اگر بخواهیم در حوزه اقتصاد مقاومتی کار کنیم، چه راهکارهایی بهتر از این مواردی که موجب صرفه‌جویی می‌شود، وجود دارد؟‌ در بخش‌هایی، راه‌آهن اختیاراتی دارد که تا سرحد توان تلاش کرده‌ایم، اما در بخش‌هایی نیز نیازمند یاری ارگان‌های دست‌اندرکار دیگر و بخش‌های تصمیم‌ساز و تصمیم‌گیر ‌هستیم، ما در سهم خود تخفیف تعرفه‌ها نظیر حق دسترسی، اجاره لکوموتیو و... را اعمال کرده‌ایم، اما به‌هرحال باید همکاری نیز از سوی دیگر ارگان‌ها وجود داشته باشد.