انحنای یکی از پل های آزادراه تهران - شمال خطر آفرین نیست

هنگام عبور از جاده سنگان (منشعب از جاده امامزاده داوود) و در مجاورت پل شماره ۸ آزادراه تهران- شمال یک بلوک سنگی نسبتا بزرگ دارای یک شکاف، منظره‌ای دلهره‌آور را برای بینندگان ایجاد می‌کند. نکته قابل توجه اینکه این بلوک سنگی مطابق عکسی که در سال ۱۳۸۷ گرفته شده، از سال‌ها قبل از احداث آزادراه تهران - شمال به همین شکل وجود داشته است. از همان زمان تیم‌های کارشناسی،  مطالعات لازم را پیش از ساخت، برای شناسایی و عبور ایمن آزادراه از این محدوده، مطابق استانداردها و با حفظ مشخصات فنی لازم، انجام دادند. همزمان با مطالعات، رفتار و تغییر شکل بلوک سنگی مزبور از قبل از شروع عملیات اجرایی پل، پایش شده و با استفاده از سیستم‌های مرسوم رفتارسنجی، جابه‌جایی‌های بلوک سنگی برداشت شد که نتایج حاکی از آن بوده که پس از گذشت حدود ۱۴ سال، وضعیت آن تغییر معناداری نداشته است. همچنین رفتار بلندمدت بلوک مزبور با استفاده از مطالعات و مدل‌سازی‌ها نیز بررسی شده که در ادامه نتایج آن ارائه می‌شود.

پیش از احداث این پل، از سوی شرکت احداث و بهره‌برداری  آزادراه تهران- شمال به شرکت طرح و ساخت چینی به‌نام  STA ماموریت داده شد تا مطالعات کامل زمین‌شناسی را با نمونه‌برداری‌ها و مغزه‌گیری‌های متداول، هندسه و مشخصات کامل گوه قدیمی مستعد ناپایداری انجام دهد. بر همین اساس مسیر پل به گونه‌ای جانمایی شد که محل پایه پل و احداث پی و شمع‌ها روی توده سنگ پایدار و  بستر اصلی کوه انجام گیرد، به گونه‌ای که بلوک مزبور کاملا از بستر فونداسیون پل جدا بوده و فاقد هرگونه خطر و مشکل فنی تشخیص داده شده است. به‌رغم  این امر طی چند مکاتبه از سوی شرکت مادر تخصصی ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور، از شرکت آزادراه تهران شمال خواسته شد ضمن بررسی طرح‌های ارسالی در خصوص تحکیم و تثبیت این بلوک و اقدام لازم را به عمل آورد.

فونداسیون این پل روی شمع‌هایی به قطر ۵/ ۲ متر و به ارتفاع ۱۰ متر که در بستر اصلی توده سنگ پایدار و خارج از محدوده بلوک شناسایی شده احداث شد. همچنین دیوارهای حائل و گابیون به‌عنوان نگهدارنده و محافظ پی و ستون‌های پل در نظر گرفته شده است. همان‌گونه که در تصویر زیر مشاهده می‌شود  بلوک سنگی هیچ ارتباطی به پل و آزادراه نداشته و پایه پل کاملا منفک از  بلوک بوده و فاصله لازم را از شکاف دارد و به واسطه وجود شمع‌های مدفون زیرپایه‌ها، بار ناشی از پل به ترازهای پایینی توده سنگ مقاوم در پشت گوه سنگی منتقل می‌شود. به‌عبارت دیگر فاصله محل اعمال بار پل در تراز کف شمع تا گوه سنگی، چند برابر فاصله مشاهده شده پایه‌های پل تا بلوک سنگی در سطح زمین  است.

شایان ذکر است که در سال ۱۳۹۸ نیز موضوع پایداری پل شماره ۸ مطرح شد  که موضوع مجددا توسط مهندسین مشاور ایرانی به‌طور دقیق بررسی و کارشناسی شد که بر اساس نتایج مطالعات، محاسبات و تحلیل‌های فنی و مهندسی در حالت بارگذاری استاتیک (وضعیت فعلی و عبور خودروها) و همچنین در حالت دینامیک (وقوع زلزله) هیچ‌گونه خطری پل و پایه‌های آن را از سوی این بلوک سنگی تهدید نمی‌کند.

با وجود اینکه مسیر آزادراه و مشخصات فنی پل به‌گونه‌ای طراحی شده که رفتار بلندمدت بلوک سنگی تاثیری برعملکرد ایمن آزادراه ندارد، ضمن ابلاغ طرح‌ها و دستور کار برای استحکام و پایدارسازی بلوک مزبور براساس طرح و مطالعات انجام شده به شرکت بهره‌بردار، برای بررسی آخرین وضعیت بلوک مزبور دبیر شورای عالی فنی شرکت ساخت و توسعه مامور شد ضمن بازدید میدانی به همراه مشاوران فنی و مسوولان شرکت احداث و بهره‌برداری آزادراه تهران - شمال گزارش فنی در این خصوص تهیه و ارائه کنند.   در پایان با توجه به موارد فوق الذکر، بی تردید شایعه هرگونه تهدید و ایجاد ارعاب  یا بروز حادثه برای این پل آن هم در ابر پروژه‌ای مانند آزادراه تهران- شمال که بی‌شک یکی از افتخارات صنعت راهسازی کشور است، نه تنها فاقد تحلیل فنی و  کار کارشناسی است، بلکه موجب تضییع و نادیده گرفتن دانش، همت و تلاش بی‌نظیر متخصصان و مهندسان داخلی در عمران و آبادانی این مرز و بوم است.