قوت و ضعف برجام، یک سال پس از توافق
حسن بهشتی‌پور
کارشناس مسائل هسته‌ای
مهم‌ترین دستاورد برجام این بود که توانستیم بهانه را از دست دشمنان ایران بگیریم؛ زیرا آنها مدعی بودند که ایران می‌خواهد بمب هسته‌ای بسازد. اما تهران زیرنظر آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای مجموعه‌ای از اقدامات را انجام داد و آنها دیگر در این رابطه نمی‌توانند شک و تردیدی داشته باشند. درواقع بهانه‌ای که حداقل ۱۰ سال براساس آن علیه ایران پرونده‌سازی کرده و ۶ قطعنامه تحت فصل هفتم منشور سازمان ملل را به ملت ایران تحمیل کرده بودند، عملا با تصویب برجام ملغی شد.
حسن بهشتی‌پور
کارشناس مسائل هسته‌ای
مهم‌ترین دستاورد برجام این بود که توانستیم بهانه را از دست دشمنان ایران بگیریم؛ زیرا آنها مدعی بودند که ایران می‌خواهد بمب هسته‌ای بسازد. اما تهران زیرنظر آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای مجموعه‌ای از اقدامات را انجام داد و آنها دیگر در این رابطه نمی‌توانند شک و تردیدی داشته باشند. درواقع بهانه‌ای که حداقل 10 سال براساس آن علیه ایران پرونده‌سازی کرده و 6 قطعنامه تحت فصل هفتم منشور سازمان ملل را به ملت ایران تحمیل کرده بودند، عملا با تصویب برجام ملغی شد.
دومین نکته مثبت برجام این است که ایران توانست بدون تحمل تحریم‌ها به حق غنی‌سازی دست یابد. این دستاورد نیز بسیار مهم بود زیرا غرب پیش از این به هیچ وجه نمی‌پذیرفت که ایران غنی‌سازی داشته باشد. اما به دنبال مذاکرات آنها کوتاه آمدند که ایران حق غنی‌سازی داشته باشد و ایران نیز کوتاه آمد و برخی محدودیت‌ها و نظارت‌ها را پذیرفت.سومین موفقیت ایران در برجام هم آن بود که وقتی ایران با 6 قدرت دنیا پای میز مذاکرات نشست و حرف خود را پیش برد، عملا جایگاه منطقه‌ای و بین‌المللی ایران ارتقا پیدا کرد. به‌صورت منطقی تمام دنیا می‌گویند بعد از مذاکرات و تصویب برجام، جایگاه ایران در دنیا افزایش پیدا کرده است اما مخالفان داخلی معتقدند نه تنها جایگاه ایران ارتقا پیدا نکرده بلکه تضعیف هم شده است. امروز مناسبات ایران به خصوص در حوزه اقتصادی با کشورهای موثر در دنیا مانند اتحادیه اروپا، ژاپن و کره‌جنوبی بهبود پیدا کرده است. این در شرایطی است که در زمان تحریم‌ها روابط ایران با این کشورها دچار چالش بود. نکته چهارم اینکه پس از تصویب برجام، فضایی برای همکاری‌های بین‌المللی ایران ایجاد شده است و در سایه برجام می‌توانیم همکاری‌های علمی با دنیا داشته باشیم. اما از جنبه‌های منفی آن می‌توان به این موضوع اشاره کرد که هنوز بخشی از تحریم‌ها به‌ویژه در بخش بانکی لغو نشده که برای ایران مشکل‌ساز خواهد بود. دلیل آن نیز این است که برخی بانک‌ها نگران هستند که در آینده دوباره ایران به دلایل واهی و ادعایی حمایت از تروریسم، نقض حقوق بشر و بحث موشکی دچار تحریم‌های جدید شود و آن بانک‌ها نیز در این خصوص دچار مشکل شوند. البته این مشکلات به تدریج قابل حل است. در مذاکرات برجام چون موضوع، تنها بحث هسته‌ای بود وارد این مباحث نشدند. بنابراین فعلا این بهانه وجود دارد که هنوز بانک‌ها و شرکت‌های بزرگ بیمه وارد معامله با ایران نشده‌اند. البته وقتی بیمه هرمس که یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های بیمه آلمان و اروپا است اعلام کرده که بدهی‌های ایران تسویه شده و حاضر است کالاهایی که به مقصد ایران می‌آید را بیمه کند یک دستاورد بزرگ است. البته این کافی نیست و سایر بانک‌ها و بیمه‌های بزرگ نیز باید به این روند بپیوندند که این مساله نیاز به زمان دارد. در نهایت به نظر من یکی از مشکلات برجام این است که در داخل هنوز درک درستی از ابعاد مهمی که برجام برای ایران به وجود آورده، ایجاد نشده است.
ارسال نظر