تامین مالی خرید گندم و اقتصاد مقاومتی

سیدحمید پورمحمدی
معاون توسعه امور تولیدی سازمان برنامه و بودجه

امسال دولت بیش از 11میلیون و 500 هزار تن گندم از کشاورزان خریداری کرد که این میزان خرید 5/ 42 درصد بیشتر از حجم گندم خریداری شده از کشاورزان در سال قبل بود. مبلغ پرداختی از سوی دولت به کشاورزان بابت خرید این حجم از گندم چهارده هزار و هفتصد میلیارد تومان بود. چگونگی تامین این مبلغ را می‌توان بزرگ‌ترین عملیات تامین مالی در سال جاری دانست.

تامین مالی برای خرید گندم در سال جاری ویژگی‌های مهمی داشت که به نمونه‌هایی از آن اشاره می‌شود:

اول) همکاری مشفقانه دولت و مجلس در ایجاد فضای قانونی مناسب به‌ویژه از طریق تصویب تبصره 36 قانون اصلاح قانون بودجه سال 1395

دوم) همکاری و هماهنگی چهار دستگاه مهم دولتی شامل سازمان برنامه و بودجه کشور، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، وزارت امور اقتصادی و دارایی و وزارت جهاد کشاورزی در تامین و تخصیص بودجه، انتشار اوراق مالی اسلامی، تضمین بازپرداخت اوراق و تامین مالی مورد نیاز

سوم) ایفای نقش موثر بازارهای پول و سرمایه در انتشار اوراق مالی اسلامی و تجهیز منابع مالی از سوی بخش خصوصی

چهارم) ایفای نقش نهادهای مالی کشور از قبیل شرکت‌های تامین سرمایه، شرکت‌های کارگزاری، صندوق‌های فعال در بازار سرمایه

پنجم) در کنار بانک‌های کشور به گردش درآمدن اوراق دو بازار پول و سرمایه و بسط بازار بدهی در حالی که بانک‌ها با انجماد دارایی‌ها مواجه هستند.

ششم) همکاری سازمان‌های دولتی و تعاونی در خرید و فروش گندم مانند شرکت بازرگانی دولتی و اتحادیه تعاونی‌های روستایی با دایر کردن بیش از 1200 پایگاه خرید و جمع‌آوری گندم در 31استان کشور

هفتم) طراحی و به‌کارگیری ابزارهای مالی جدید در دو بازار پول و سرمایه در تجهیز منابع مالی مورد نیاز دولت برای اولین بار به نام سلف موازی، اوراق مرابحه و اوراق مرابحه خاص

نتایج این همکاری و هماهنگی را می‌توان این‌گونه برشمرد:

1- کشور نه‌تنها گندم مورد نیاز خود را تامین کرد، بلکه در سال جاری توان صادرات گندم و آرد به دیگر کشورها را دارد.

2- اگر این گندم تولید و خریداری نمی‌شد برای واردات آن دست‌کم باید 4 میلیارد دلار ارز به کشورهای خارجی می‌پرداختیم.

3- به معیشت و اشتغال یکی از شریف‌ترین اقشار جامعه یعنی کشاورزان به طریق صحیح کمک شد.

4- برای اولین‌بار از ابزارهای مالی اسلامی در سطح وسیع در تجهیز منابع مورد نیاز دولت استفاده شد و همکاری گسترده‌ای بین بخش خصوصی، تعاونی، دولتی و نهادها و بازارهای پول و سرمایه صورت گرفت که حاصل آن تجربه گران‌قیمتی برای سال‌های آینده اقتصادی ملی خواهد بود.

5- مهم‌تر از همه تحقق مواردی است که به صراحت در سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی نیز بر آن تاکید شده است.

برای نمونه:

-تامین شرایط، فعال‌سازی کلیه امکانات و منابع مالی به منظور به حداکثررسانی مشارکت آحاد جامعه در فعالیت‌های اقتصادی و تسهیل و تشویق همکاری جمعی و تاکید بر ارتقای درآمد و نقش طبقات کم‌درآمد و متوسط

- افزایش تولید داخلی نهاده‌ها و کالاهای اساسی (به ویژه اقلام وارداتی)

- تامین غذا و ایجاد ذخایر راهبردی با تاکید بر افزایش کمی و کیفی تولید

- اصلاح و تقویت همه‌جانبه نظام‌ مالی کشور با هدف پاسخگویی به نیازهای اقتصاد ملی

موارد فوق قیدهای 1 و 6 و 7 و 9 سیاست‌های کلی اقتصادی مقاومتی است که نمود آن را در تجربه تولید و خرید گندم کشاورزان آن هم در سال اقتصاد مقاومتی اقدام و عمل می‌توان دید. به عبارت دیگر اقتصاد مقاومتی در این طرح به نحو مناسبی اجرایی شده است.

امید است حلاوت این تلاش در سال آینده با استفاده صحیح از نهاده‌‌ها، افزایش بهره‌وری، قیمت‌گذاری مطلوب و مصرف درست بیشتر شود.