ایران نقض برجام را تحمل نخواهد کرد عکس: ایرنا

دنیای اقتصاد: در ادامه واکنش‌ها به بدعهدی آمریکا در قبال توافق هسته‌ای، سخنگوی وزارت امورخارجه ایران گفت ایران آغاز‌کننده نقض برجام نخواهد بود و البته در مقابل نقض توافق توسط هر کشور دیگر عکس‌العمل‌های لازم را خواهد داشت و نقض برجام توسط دیگران را تحمل نخواهد کرد. این در شرایطی است که استیو بنن، استراتژیست ارشد سابق کاخ سفید نسبت به تایید توافق هسته‌ای ایران از سوی دونالد ترامپ در ماه اکتبر ابراز تردید و تاکید کرده که روی این مساله شرط‌بندی نکنید که رئیس‌جمهوری آمریکا تا ضرب‌الاجل آینده در ماه اکتبر، توافق هسته‌ای با ایران را تایید کند.

در صورت تحقق این سناریو می‌توان گفت که این موضوع عملا به معنای نقض توافق هسته‌ای از سوی آمریکا است و سرنوشت این معامله را با اما و اگرهای فراوانی مواجه می‌کند. در واکنش به این موضوع، بهرام قاسمی روز دوشنبه در نشست خبری با خبرنگاران در پاسخ به این سوال که شنیده‌شده آمریکا از برجام خارج شده است، ایران چه درکی از برجام بدون آمریکا دارد، اظهارکرد: «همه اینها گمانه‌زنی و حدس و گمان است و باید صبر کرد و نهایتا تصمیم را هیات عالی نظارت بر برجام بهنگام می‌گیرد.» قاسمی با بیان اینکه سناریوهایی لازم دیده شده و آنچه لازم باشد، اقدام می‌شود، ادامه داد: «هیات‌عالی نظارت تصمیمات لازم را درمورد برجام می‌گیرد و در این زمینه پیش‌بینی‌های لازم صورت گرفته است.»

سخنگوی دستگاه دیپلماسی موفقیت برجام را منوط به رعایت تمامی تعهدات از سوی تمامی کشورهای متعهد دانست و گفت: «در صورتی که کشوری از اجرای تعهدات خود کوتاهی کند و به هر دلیلی انجام ندهد، باید تاوان و بهای سنگین عدم اجرای تعهدات خود را پرداخت کند، حال هر کشوری باشد.» قاسمی یادآور شد: «همان‌گونه که قبلا بیان شده است ایران آغاز‌کننده نقض برجام نخواهد بود و البته در مقابل نقض برجام توسط هر کشور دیگر عکس‌العمل‌های لازم را خواهد داشت و نقض برجام توسط دیگران را تحمل نخواهد کرد.»

او تصریح کرد: «برجام مکانیزم و موضوعیت خود را دارد و تمام تعهدات دوطرف در برجام دیده شده است و هرگونه اقدامی که مغایر با محتوای برجام باشد یا نقض یا بدعهدی، نهایتا موضوع را در هیات نظارت بر برجام پیگیری خواهیم کرد و این هیات و مجموعه کشور برای تمامی شرایط و تمامی اتفاقاتی که می‌تواند رخ دهد، برنامه‌ها و تدابیر لازم را اندیشیده است و در صورتی که چنین فرضیه‌هایی به وقوع بپیوندد با قاطعیت برخورد خواهد کرد.»

قاسمی افزود: «موفقیت برجام منوط به رعایت تمامی تعهدات از سوی تمامی کشورها است و در صورتی که کشوری از اجرای تعهدات خود کوتاهی کند و تعهدات خود را به هر دلیلی انجام ندهد، باید تاوان و بهای سنگین عدم اجرای تعهدات خود را پرداخت کند و این می‌تواند آمریکا یا هر دولت دیگری باشد.» او ادامه داد: «ایران آغاز‌کننده نقض برجام نخواهد بود، البته در مقابل نقض برجام توسط هر کشوری عکس‌العمل خواهد داشت و نقص برجام را تحمل نخواهد کرد.» سخنگوی وزارت‌خارجه گفت: «اجرای موفقیت‌آمیز برجام منوط به متعهد ماندن و اجرای دقیق تعهدات توسط تمامی کشورها است، بنابراین هرکدام از کشورها که نتوانند یا نخواهند تعهدات خود را اجرا کنند حتما با خسارت جبران‌ناپذیری مواجه می‌شوند.» این سخنان در شرایطی مطرح شد که پیش‌تر علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی در سخنانی از ادامه یافتن توافق هسته‌ای حتی بدون حضور آمریکا خبر داده بود.

صالحی در گفت‌وگو با نشریه اشپیگل با بیان اینکه حتی در صورت خروج آمریکا از توافق هسته‌ای، ایران می‌خواهد به اجرای این توافق ادامه دهد، هشدار داد که در صورت از میان رفتن توافق هسته‌ای، این مساله می‌تواند به رقابت تسلیحاتی هسته‌ای منجر شود. این سخنان صالحی با واکنش‌های داخلی مواجه شد و برخی این اظهارات را نوعی سیگنال منفی و از موضع ضعف محسوب کردند. از سوی دیگر و در ادامه واکنش‌ها به نقض برجام از سوی آمریکا، محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه نیز گفت که در صورت خروج آمریکا از برجام انتخاب‌های گسترده‌ای در مقابل ایران و اروپا وجود دارد که یکی از آنها خروج از برجام است و انتخاب‌های دیگری هم وجود دارد که آن بستگی به رفتار اروپایی‌ها دارد. البته این انتخابی که بعد از خروج آمریکا، ما هم از برجام خارج شویم، همیشه روی میز ماست.

ترامپ می‌خواهد به یک توافق بهتر دست یابد

در ادامه واکنش‌ها و اظهارنظرها درخصوص برجام، استراتژیست ارشد سابق کاخ سفید نسبت به تایید توافق هسته‌ای ایران از سوی دونالد ترامپ در ماه اکتبر ابراز تردید کرد. به گزارش خبرگزاری تسنیم به نقل از تایمز اسرائیل، «استیو بنن» استراتژیست ارشد سابق کاخ سفید در سخنانی تاکید کرد: روی این مساله شرط‌بندی نکنید که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا تا ضرب‌الاجل آینده در ماه اکتبر، توافق هسته‌ای با ایران را تایید کند. او در نخستین مصاحبه تلویزیونی پس از خروج از دولت آمریکا تاکید کرد: «درحالی که ساختار امنیت ملی از ترامپ می‌خواهد تا پایبندی ایران به توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ را تایید کند، ولی ترامپ ظاهرا تمایل دارد کار دیگری را انجام دهد.» براساس توافق‌نامه‌ای که بین کنگره و باراک اوباما رئیس‌جمهوری سابق آمریکا حاصل شد، کاخ سفید باید هر ۱۸۰ روز درباره این مساله به کنگره گزارش دهد که آیا ایران به مفاد توافق هسته‌ای پایبند بوده است یا نه. ترامپ تاکنون دوبار در ماه‌های آوریل و ژوئیه پایبندی ایران به توافق هسته‌ای را تایید کرده، ولی او سیگنال‌های قوی را ارسال کرده است که در پاییز امسال احتمالا بار دیگر این کار را انجام نخواهد داد. دیپلمات‌های باسابقه آمریکایی هفته گذشته نگرانی عمیق خود را نسبت به این مساله اعلام کردند که مانورهای مربوط به عدم تایید توافق هسته‌ای از سوی ترامپ آن‌هم در شرایطی که ایرانی‌ها واقعا درحال پایبندی به مفاد آن هستند، می‌تواند تبعات ناگواری به همراه داشته باشد، از جمله آسیب‌رساندن به اعتبار آمریکا. ولی در واشنگتن شایعه این است که کاخ سفید در نهایت در مسیر عدم تایید توافق هسته‌ای حرکت نخواهد کرد و رکس تیلرسون وزیرخارجه، جیمز ماتیس وزیر دفاع و مک مستر مشاور امنیت‌ملی، در نهایت ترامپ را متقاعد خواهند کرد تا بار دیگر پایبندی ایران به توافق هسته‌ای را تایید کند. همزمان با این تحول، شبکه خبری بلومبرگ در گزارشی نوشته است؛ در شرایطی که دولت آمریکا به‌دنبال بهانه‌ای برای اعلام عدم پایبندی ایران به برجام است، داده‌های به‌دست آمده از گزارش‌های آژانس نشان می‌دهد که تعداد دفعات بازدید بازرسان از تاسیسات هسته‌ای ایران پس از برجام دوبرابر شده است.

ایران درحال انجام تعهدات هسته‌ای است

همزمان، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در بیانیه‌ای که خطاب به شورای حکام این نهاد بین‌المللی صادر کرد، تصریح کرده که ایران درحال انجام تعهدات هسته‌ای خود ذیل توافق هسته‌ای وین است. یوکیا آمانو، در وین گفت: «آژانس درحال راستی‌آزمایی و نظارت بر اجرای تعهدات مرتبط به هسته‌ای ایران ذیل برجام از زمان روز اجرای آن از ژانویه ۲۰۱۶ بوده است. مدیر کل آژانس در کنفرانس خبری خود در حاشیه اجلاس شورای حکام آژانس نیز تصریح کرد که آژانس از روز اجرای برجام، پروتکل الحاقی را در ایران اجرا کرده است. براساس این پروتکل، هرگاه نیازی احساس شود، آژانس تقاضای دسترسی خواهد داد و در این خصوص تفاوتی بین سایت‌های نظامی و غیرنظامی وجود نداشته و این درخصوص تمامی کشورها صادق است.»