اشتباه محاسباتی ترامپ به روایت روحانی

رئیس‌جمهور بابیان اینکه ترامپ کارت اول خود را روی میز آورد، اما در کارت دوم اشتباه محاسباتی داشت، گفت: بعد از اعلام نظام جمهوری اسلامی ایران، اینها ماندند که دستگاه‌های اطلاعاتی‌شان چرا نتوانستند اطلاعات درست را ارائه کنند، چراکه براساس گزارش دستگاه‌های اطلاعاتی‌شان جمهوری اسلامی ایران پس از خارج شدن آمریکا از توافق برجام یا همان ساعت یا صبح فردا از این توافق خارج می‌شود. بنابراین امروز همه نقشه‌های آمریکا به هم ریخته است.

اولین دور از گفت‌وگوهای برجامی ایران با ۵ کشور باقی‌مانده در برجام سه‌شنبه شب در بروکسل پس از یک نشست یک ساعت و نیمه با ارائه طرح‌هایی از سوی سه کشور اروپایی برای نجات برجام به‌کار خود پایان داد. در همین راستا قرار است هفته آینده نشستی در سطع معاونان وزیر خارجه فرانسه، بریتانیا، آلمان، روسیه و چین در وین بدون حضور آمریکا که به تازگی به‌صورت یکجانبه از توافق برجام بیرون رفت، برگزار شود. آن‌طور که فدریکا موگرینی مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا می‌گوید، کشورهای اروپایی به‌دنبال اقداماتی هستند که به ایران اجازه می‌دهد صادرات نفتی داشته باشد و بانک‌های اروپایی نیز بتوانند معاملات را انجام دهند. همچنین به گفته موگرینی کمیسیون اروپایی درخصوص طرح اتحادیه اروپا در دهه ۱۹۹۰ برای مسدود کردن تحریم‌ها مذاکره خواهد کرد. اشاره موگرینی به قانون مصوب سال ۱۹۹۶ است که اتحادیه اروپا زمانی که آمریکا تلاش کرد شرکت‌های خارجی طرف معامله با کوبا را تحریم کند، با تهدید به اقدامات تلافی‌جویانه، واشنگتن را وادار به عقب‌نشینی کرد.

مقامات اتحادیه اروپا چندروز پیش نیز اعلام کرده بودند که درحال احیای این قانون منع‌کننده برای مقابله با تبعات تصمیم هفته گذشته ترامپ در مورد توافق هسته‌ای هستند. هرچند به گفته دیپلمات‌ها، کسب موافقت تمام ۲۸ کشور عضو اتحادیه اروپا برای همراهی با اجرای این قانون کاری دشوار است.  این اولین بار نیست که اروپا تصمیم دارد با آمریکا همراهی نکند. در دهه ۷۰ شمسی نیز اروپا با قانون داماتو که از سوی آمریکا وضع شده بود همراهی نکرد و اعلام کرد که اگر آمریکا شرکت‌های اروپایی را تحریم کند، مقابله به مثل می‌کند. از سوی دیگر به گزارش خبرگزاری فارس، یک منبع دیپلماتیک گفت اتحادیه اروپا درحال بررسی تغییر ارز پرداخت خریدهای نفتی خود از ایران، از دلار به یورو و حذف دلار آمریکا از این تراکنش‌ها است. در کنار این اقدامات، موگرینی با بیان اینکه آنها در هفته‌های آینده تلاش خواهند کرد طرح‌های کوتاه‌مدت برای حفظ برجام را مورد بررسی قرار دهند، تاکید کرد: ما فهرست واضحی از مسائلی که باید مورد رسیدگی قرار گیرند در مقابل خود داریم. ما در چارچوبی بسیار دشوار و سخت مشغول به‌کار هستیم. من نمی‌توانم درخصوص تضمین‌های اقتصادی یا حقوقی صحبت کنم، اما می‌توانم در مورد کار جدی، مصمم و فوری از جانب اروپا صحبت کنم.

خطوط پیشنهادی اتحادیه اروپا

درهمین حال طی هفته آینده مذاکرات کارشناسی فشرده‌ای درباره مسائل مختلف در راستای دستیابی به راهکارهای عملی انجام خواهد شد که مسائلی همچون حفظ و گسترش روابط اقتصادی با ایران، تداوم فروش محصولات نفت، گاز و پتروشیمی ایران، مبادلات بانکی موثر با ایران و تداوم ارتباطات حمل‌ونقل دریایی، زمینی، هوایی و ریلی با ایران از جمله مهم‌ترین محورهای این مذاکرات خواهد بود. در همین حال موگرینی پس از پایان نشست بروکسل، «خطوط پیشنهادی اتحادیه اروپا برای حفظ منافع اقتصادی ایران در برجام» را در بیانیه‌ای تشریح کرد.

بر این اساس، شرکت‌کنندگان در نشست بروکسل به ادامه اجرای کامل و موثر برجام که به اتفاق آرا توسط قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت مورد تاکید قرار گرفته است، تعهد دادند. سه کشور اروپایی و ایران همچنین به‌طور ویژه متعهد شدند که مباحث کارشناسی فشرده‌ای را با ایران درخصوص مسائلی از قبیل حفظ و تعمیق روابط اقتصادی با ایران، تداوم فروش نفت، گاز، میعانات گازی و فرآورده‌های نفتی و پتروشیمی ایران و تعاملات مالی مربوطه، تعاملات موثر بانکی با ایران، ادامه روابط حمل‌ونقل موثر دریایی، زمینی و هوایی و خط‌آهن با ایران، تامین بیشتر اعتبارات صادراتی اتحادیه اروپا و ایجاد مسیرهای ویژه در حوزه‌های مالی، بانکی، بیمه‌ای و تجاری با هدف تسهیل همکاری‌های اقتصادی و مالی شامل تسهیل همکاری‌های اقتصادی و مالی و شامل ارائه حمایت‌های عملی از تجارت و سرمایه‌گذاری، تکمیل و اجرای بیشتر یادداشت‌های تفاهم و قراردادهای منعقده بین شرکت‌های اروپایی و طرف‌های ایرانی، سرمایه‌گذاری بیشتر در ایران، حمایت از فعالان اقتصادی اتحادیه اروپا و تامین فضای اطمینان‌بخش حقوقی، ایجاد هر چه بیشتر فضای شفاف و قانونمند به‌صورت مشورت‌های فشرده در تمامی سطوح و با سایر اعضای باقی‌مانده برجام انجام دهند.

پیام سیاسی مهم نشست بروکسل

از همین‌رو محمدجواد ظریف، وزیر خارجه برآیند نشست بروکسل با حضور مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و وزرای سه کشور انگلیس، آلمان و فرانسه را حامل پیام سیاسی مهمی توصیف و تصریح کرد که برای شروع اقدامات مناسبی صورت گرفته است. به گزارش «ایرنا» ظریف در مسیر برگشت از بروکسل به خبرنگاران گفت اروپایی‌ها فهرستی از کارهایی که باید برای حفظ برجام انجام شود، تهیه ‌کرده‌اند. «این فهرست نیاز است که عملیاتی، جزئی و ریز شود و براساس آن بتوان تصمیم‌گیری کرد که چه مقدار از منافع ایران را تضمین می‌کند.»

وی با بیان اینکه شروع خوبی بود، تاکید کرد: از هفته آینده جلسات فشرده کارشناسی در اروپا آغاز خواهد شد. جمعه آینده اجلاس کمیسیون مشترک با حضور ۵ کشور - بدون آمریکا - تشکیل خواهد شد و مکانیسم کمیسیون مشترک از این مسیر به جریان می‌افتد و متعاقبا هفته بعد نیاز خواهد بود که در سطوح بالاتر بررسی شود. به گزارش «ایسنا» ظریف همچنین اظهار کرد: ما دنبال خیال‌بافی نیستیم که اروپا رابطه‌اش را با آمریکا به هم بزند، نه چنین چیزی امکان‌پذیر است و نه اروپایی‌ها خودشان چنین حرفی می‌زنند؛ بلکه دنبال این هستیم که اروپا از منافع خودش دفاع کند. همچنین ظریف در توییتی از نشست نماینده عالی اتحادیه اروپا و وزرای سه کشور اروپایی در بروکسل پس از سفرهای موفقیت‌آمیز به پکن و مسکو به‌ عنوان شروع مثبت با تعهدات سیاسی قوی یاد کرد. ظریف گفت که حاضران در نشست توافق داشتند در هفته‌های آتی باید کارهای زیادی انجام شود تا منافع اقتصادی برای مردم ایران به‌صورت عملی تضمین شود.

تاکید مرکل در ماندن در برجام

از سوی دیگر، روز گذشته آنگلا مرکل صدراعظم آلمان در کنگره اتحادیه‌های صنفی در آلمان گفت: «ما معتقدیم که با برجام فرصت‌های بهتری داریم تا با ایران درباره توافقات دیگری صحبت کنیم تا اینکه هیچ توافقی وجود نداشته باشد. بنابراین اروپاییان می‌خواهند به این توافق پایبند باشند.» به گزارش «ایرنا» او لغو توافق هسته‌ای را اشتباه دانست و تاکید کرد که این یکی از مهم‌ترین مسائل مورد اختلاف برلین و واشنگتن است. وی مدعی شد که باحفظ توافق هسته‌ای می‌توان به موضوع برنامه موشک بالستیک و نفوذ این کشور در منطقه خاورمیانه پرداخت. از سوی دیگر به گزارش «ایسنا» بوریس جانسون وزیر خارجه انگلیس پیش از نشست بروکسل اظهار کرد: «تمام تلاشمان این است که از کسب و کار قانونی شرکت‌ها و موسسات انگلیسی و دیگر کشورهای اروپایی در ایران در چارچوب برجام حمایت کنیم.» براساس گزارش‌ها سران ۲۸ کشور اتحادیه اروپا در صوفیه مذاکرات پیرامون مناسبات اقتصادی و تجاری با ایران را ادامه خواهند داد.