بلافاصله پس از آتش‌بس اقتصادی چین و آمریکا اتفاق افتاد
گروگان‌گیری در جنگ تجاری
نفر دوم شرکت هوآوی با درخواست آمریکا در کانادا بازداشت شد
روابط آمریکا و چین پس از سکانس هوآوی
عکس: رویترز
بررسی‌ها نشان می‌دهد تنش مسوولان امنیتی آمریکا با شرکت هوآوی داستانی دنباله‌دار بوده و محدود به دستگیری اخیر نمی‌شود. از ابتدای قرن جاری که ضریب نفوذ خدمات این شرکت در بازارهای جهانی افزایش یافته، مساله حملات سایبری و سرقت‌های فناوری این شرکت در آمریکا نیز مطرح شده است؛ به‌طوری که در سال‌های ۲۰۰۷ و ۲۰۱۱ خرید سرور این شرکت در آمریکا، از سوی مسوولان امنیتی آمریکا منع شد. با این وجود، مدیر اجرایی هوآوی علت مطرح شدن مسائل امنیتی از سوی آمریکا را نگرانی این کشور از کنترل بازار کالاها و خدمات مرتبط توسط شرکت هوآوی و حمایت از شرکت‌های رقیب آمریکایی مطرح کرده‌اند.
تنش‌های سیاسی یا سرقت فناوری؟
بامداد پنج‌شنبه بنا به درخواست مقام‌های آمریکایی «وانژو منگ»، مدیر ارشد مالی شرکت «هوآوی» در ونکور کانادا از سوی نیروهای امنیتی این کشور بازداشت شد. «وانژو منگ» علاوه بر منصب «مدیرمالی» دختر موسس شرکت هوآوی بوده و بر مبنای برخی شواهد جانشین آینده پدرش در شرکت هوآوی است. به دنبال بازداشت مدیر مالی شرکت مخابراتی هوآوی و احتمال استرداد او به آمریکا، چین از کانادا خواست که این مدیر اقتصادی را بلافاصله آزاد کند. «ژنگ شوانگ»، سخنگوی وزارت خارجه چین، روز پنج‌شنبه ۱۵ آذر با تاکید بر اینکه خانم وانژو منگ «هیچ قانون کانادایی یا آمریکایی را نقض نکرده است» گفت پکن از هر دو کشور خواسته است که دلیل بازداشت را توضیح داده و در اولین زمان ممکن او را آزاد کند. بازداشت مدیر مالی این شرکت چینی در حالی اتفاق افتاد که رهبران آمریکا و چین در «بوئنوس‌آیرس» دیدار و بر سر آتش‌بس تجاری در حال توافق بودند و به عقیده برخی کارشناسان دمای جنگ تجاری این دو کشور در حال کاهش بود. جنگ تجاری بین چین و آمریکا از ۲۴ سپتامبر و با وضع تعرفه بر کالاهای چینی آغاز شد و با اقدام متقابل پکن ادامه یافت. اگر چه مقام‌های کانادا هنوز اتهام مدیر مالی هوآوی را اعلام نکرده‌اند اما رسانه‌ها دو موضوع «دور زدن تحریم‌های آمریکا علیه ایران» و «سرقت فناوری آمریکایی» را به‌عنوان اتهام‌های احتمالی مطرح کرده‌اند. روزنامه کانادایی «گلوب‌اند میل» به نقل از مقام‌های امنیتی آن کشور گزارش داد که خانم منگ «مظنون به تلاش برای دور زدن تحریم‌های آمریکا علیه ایران است. پیش از این، در اردیبهشت امسال، شماری از رسانه‌ها گزارش داده بودند که وزارت دادگستری آمریکا دست‌کم از سال ۲۰۱۶ در حال انجام تحقیقاتی در مورد شرکت هوآوی و احتمال دست داشتن این شرکت در نقض تحریم‌های ایران است. با این حال خبرگزاری آسوشیتدپرس به موضوع «سرقت فناوری» اشاره کرده و نوشته است که محصولات این شرکت در سال‌های اخیر «نگرانی‌هایی امنیتی را در ایالات متحده برانگیخته» و هر دو دولت اوباما و ترامپ از کشورهای اروپایی خواستند که استفاده از محصولات هوآوی را محدود کنند.
چهره بیرونی پدر مرموز
«رن ژنگفی» دانش آموخته رشته عمران و معماری، که پس از پایان تحصیلات خود در«ارتش آزادی‌بخش چین» استخدام شده بود، ۴ سال بعد از بازنشستگی و در سال ۱۹۸۷ شرکت «هوآوی» را تاسیس کرد. هوآوی سودای توسعه شبکه سوئیچینگ تلفن‌های همراه در کشور خود را در سر داشت. مدیر این شرکت چینی، رن ژنگفی در این خصوص گفته است: «تکنولوژی سوئیچینگ مهم‌ترین ابزار امنیت ملی است و کشوری که تجهیزات سوئیچینگ منحصر به‌خود را نداشته باشد مانند آن است که فاقد نیروی نظامی باشد.»
اگر چه حوزه فعالیت شرکت ابتدا محدود به لوازم مورد نیاز برای ایجاد شبکه بود، اما به تدریج حوزه فعالیت شرکت گسترده شد؛ به‌طوری که این شرکت امروزه «خدمات تلفن ثابت»، «تولید و فروش محصولات الکترونیک» و «خدمات اینترنتی به بازارهای جهانی» عرضه می‌کند. سابقه استخدام «ژنگفی» در ارتش چین، باعث شده تا حساسیت‌های نسبت به شرکت هوآوی نیز افزایش یابد. به‌طوری که بسیاری او را متهم به فعالیت برای ارتش چین می‌کنند. به‌علاوه، برخی او را شخصیتی «رازآلود» معرفی کرده‌اند اما خود «ژنگفی» در مقابل این حساسیت‌ها مقاومت کرده و علت این رفتار را حفظ «افکار و اسرار» مربوط به شرکت اعلام کرده است. به دلیل تصور عمومی از موسس شرکت، بسیاری دختر او ««وانژو منگ» را به‌عنوان «چهره بیرونی پدر مرموز» معرفی کرده و او را جانشین آینده پدرش می‌دانند. «وانژو» ۴۶ ساله ۳ سال قبل از تاسیس شرکت متولد شد و در سال ۱۹۹۳ به‌عنوان منشی به استخدام شرکت پدرش درآمد. اگر چه او موقتا شرکت را به دلیل ادامه تحصیل ترک کرد، اما دوباره به هوآوی پیوست و به منصب مدیریت مالی شرکت نشست.
ابعاد «دستاورد» چینی
هوآوی که ابتدا با سرمایه اولیه ۳۴۰۰ دلاری در «شنزن» چین تاسیس شده بود و صرفا خدمات محلی ارائه می‌داد امروز با نفوذ در بازارهای جهانی، نقش پررنگی در بازار تلفن هوشمند بازی می‌کند. امروزه دامنه فعالیت شرکت هوآوی به سه گروه «وسایل مورد نیاز برای ساخت شبکه‌های مخابراتی و طراحی و پیاده‌سازی شبکه ها»، «ایجاد نرم‌افزارهایی که برای شرکت‌ها طراحی می‌شوند» و «تولید دستگاه‌های الکترونیکی از جمله موبایل، تبلت و کامپیوتر» تقسیم می‌شوند. به‌طوری که تعداد کارمندان این شرکت که عمدتا در حوزه تحقیق و توسعه مشغول هستند به حدود ۱۸۰ هزار نفر می‌رسد. موسسه تحقیقاتی IDC در سال ۲۰۱۲ شرکت هوآوی را به‌عنوان سومین شرکت تولید‌کننده موبایل معرفی کرد. به‌طوری که در این سال سود خالص شرکت حدود ۳۴ درصد افزایش یافت و به ۴/ ۳ میلیارد دلار رسید. گسترش فعالیت شرکت و رشد سودآوری آن باعث شده تا موسس آن به‌عنوان یکی از ۵۰ فرد ثروتمند چینی شناخته شود. فارغ از نفوذ شرکت در بازارهای جهانی، در بازارهای داخلی چینی نیز این شرکت نفوذ قابل‌توجهی دارد. واژه هوآوی در چین به معنای «دستاورد» ترجمه می‌شود؛ بنابراین محصولات این شرکت تا حدودی نماد قدرت چینی‌ها در بازارهای جهانی شناخته می‌شوند. برخی محاسبات نشان می‌دهند سهم هوآوی در سال‌های اخیر در بازارهای «موبایل هوشمند» حدود ۱۳ درصد بوده است. در بازار تلفن‌های هوشمند شرکت کره‌ای سامسونگ با سهم حدود ۱۹ درصد رتبه اول، بعد از آن شرکت هوآوی و در جایگاه سوم شرکت اپل با سهم ۱۲ درصدی قرار دارند. بنابراین بین دو شرکت اپل و هوآوی بر سر جایگاه دوم فروش محصولات همواره رقابت بوده است.
پشت صحنه دستگیری «منگ»
اگر چه عمده منابع خبری علت دستگیری منگ را موضوع «دور زدن تحریم‌های آمریکا علیه ایران» اعلام کرده‌اند اما برخی سناریوی «سرقت فناوری و مالکیت معنوی» را نیز مطرح کرده‌اند. بررسی‌ها نشان می‌دهد دامنه اختلاف آمریکا با شرکت هوآوی محدود به تنش روزهای اخیر نیست و در سال‌های اخیر به داستانی دنباله‌دار تبدیل شده است.
پس از گسترش نفوذ شرکت هوآوی در بازارهای جهانی به‌ویژه در آمریکا، شایعه جاسوسی شرکت هوآوی در کشورهای مقصد مطرح شد. به علاوه اینکه برخی ادعا می‌کنند بعد از ورود این شرکت به بازار کشورهای خارجی، حملات سایبری در این کشورها افزایش یافته است. بعد از مطرح شدن سناریوی جاسوسی، حساسیت آمریکا به این شرکت دوچندان شده است. به‌عنوان مثال، شرکت هوآوی در سال ۲۰۰۷ قصد داشت شرکتی را در واشنگتن که در حوزه ساخت تجهیزات شبکه‌ای فعال بود خریداری کند اما مسوولان آمریکایی به این اقدام اعتراض کرده و مانع از امضای این قرارداد شدند. اتفاق مشابهی در سال ۲۰۱۱ افتاد و مسوولان آمریکایی قرارداد ۲ میلیارد دلاری هوآوی برای خرید سرور از یک شرکت آمریکایی را لغو کردند.
با این حال، مدیر اجرایی شرکت هوآوی مهم‌ترین دلیل مطرح شدن مساله جاسوسی از سوی آمریکا را حفظ منافع شرکت‌های رقیب آمریکایی و جلوگیری از نفوذ محصولات هوآوی در بازار داخلی آمریکا مطرح کرد. بنابراین بررسی تاریخچه تنش‌های بین این شرکت و مسولان امنیتی آمریکا این سناریو را محتمل کرده که یکی از انگیزه‌های مهم آمریکا به پیگیری قضایی مدیر مالی شرکت هوآوی، مسائل امنیتی و سرقت فناوری است. با این حال، سناریوی دستگیری «وانژو منگ» به علت «تلاش برای دور زدن تحریم‌های آمریکا علیه ایران» هنوز مطرح است. به ویژه اینکه علاوه بر شرکت هوآوی برخی از شرکت‌های دیگر چینی از جمله «زدتیای» در سال‌های اخیر در معرض فشارهای ناشی از تخطی از تحریم‌ها بوده‌اند.
شرکت زدتیای رقیب اصلی هوآوی در چین است که از سوی آمریکا متهم شده بود تحریم‌ها علیه ایران و کره شمالی را نقض کرده است. این شرکت برای بازگشت به بازار آمریکا ناچار شد بیش از یک میلیارد دلار جریمه بپردازد. پیش‌تر در سال جاری، دولت آمریکا شرکت‌های آمریکایی را از فروش قطعات به شرکت ارتباطات زدتیای چین منع کرد که به نقض تحریم‌های ایران مربوط بود. آمریکا بعدا این ممنوعیت را لغو و به جای آن جریمه‌ای برای این شرکت بزرگ اعمال کرد.
ارسال نظر