آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد که در آبان ماه سال جاری حدود ۲/ ۷ میلیون فقره چک به ارزشی حدود ۳/ ۷۱ هزار میلیارد ریال مبادله شده که این رقم نسبت به ماه قبل از نظر تعداد به ۸/ ۱۹ درصد و از نظر مبلغ به ۸/ ۲۳ درصد کاهش نشان می‌دهد. در آبان ۱/ ۵۳ درصد از تعداد چک‌های مبادله‌ای کشور در سه استان تهران، اصفهان و خراسان رضوی مبادله شده که به ترتیب با ۹/ ۳۵ درصد، ۵/ ۹ درصد و ۷/ ۷ درصد بیشترین سهم را در مقایسه با سایر استان‌ها دارا بوده‌اند. همچنین ۳/ ۶۷ درصد از ارزش چک‌های فوق در سه استان تهران به میزان ۳/ ۵۶ درصد، اصفهان ۶/ ۵ درصد و خراسان رضوی ۴/ ۵ درصد مبادله شده است که بیشترین سهم را در مقایسه با سایر استان‌ها دارا بوده‌اند. کاهش استفاده از چک می‌تواند نشان دهنده این موضوع باشد که در ماه دوم استفاده از ابزار چک در معاملات کم شده یا اینکه میزان کل معاملات در این شرایط کاهش یافته است.

آمار چک‌های وصولی نیز نشان می‌دهد که در آبان ماه ۳/ ۶ میلیون فقره چک با ارزش ۶۱۹ هزار میلیارد ریال وصول شده که نسبت به ماه قبل از نظر تعداد و مبلغ ۱۹ درصد و ۴/ ۲۱ درصد کاهش داشته است. علاوه براین، آمارهای رسمی نشان می‌دهد که ۹/ ۸۷ درصد از کل تعداد چک‌های مبادله‌ای و ۹/ ۸۶ درصد از کل مبلغ چک‌های مبادله‌ای در آبان ماه وصول شده است.

در آبان ماه در استان تهران از نظر تعداد ۲/ ۸۸ درصد و از نظر ارزش ۱/ ۸۸ درصد از کل مبلغ چک‌های مبادله‌ای وصول شده است.

کاهش چک‌های برگشتی

آمار بانک مرکزی از چک‌های برگشتی نشان می‌دهد که در آبان ماه، ۸۶۹ هزار فقره چک به ارزش ۹۳ هزار میلیارد ریال برگشت داده شده است که نسبت به ماه قبل از نظر تعداد و مبلغ ۲/ ۲۵ درصد و ۹/ ۳۶ درصد کاهش داشته است. براین اساس، در ماه مورد گزارش، در کل کشور ۱/ ۱۲ درصد از کل تعداد چک‌های مبادله‌ای و ۱/ ۱۳ درصد از کل مبلغ چک‌های مبادله‌ای برگشت داده شده است. در حالی که روند ماهانه این نسبت نشان می‌دهد که از ابتدای سال تا پایان آبان ماه این روند کاهشی بوده به‌طوری که به نسبت ماه قبل از نظر تعداد ۹/ ۰ واحد درصد و از نظر مبلغ ۷/ ۲ واحد درصد کاهش داشته است.

در استان تهران نیز ۳۰۴ هزار فقره چک به ارزش ۴۸ هزار میلیارد ریال برگشت داده شده است. به عبارت دیگر، در پایتخت ۸/ ۱۱ درصد از کل چک‌های مبادله‌ای و ۹/ ۱۱ درصد از کل مبلغ چک‌های مبادله‌ای برگشت داده شده است.

گزارش بانک مرکزی از آمار چک‌های برگشتی در آبان ماه نشان می‌دهد که بیشترین نسبت ارزش چک‌های برگشتی به کل ارزش چک‌های مبادله شده در استان‌ها به ترتیب در استان سمنان ۶/ ۲۰ درصد، مرکزی ۸/ ۱۹ درصد و هرمزگان ۶/ ۱۹ درصد بوده است. در مقابل استان بوشهر کمترین درصد چک برگشتی به کل ارزش چک‌های مبادله شده را به خود اختصاص داده است. آمارها نشان می‌دهد که این نسبت در استان بوشهر ۱/ ۹ درصد بوده و پس از آن در استان البرز و گیلان ۵/ ۱۰ درصد و در استان سیستان و بلوچستان ۸/ ۱۰ درصد محاسبه شده است.

تفکیک دلایل چک‌های برگشتی

گزارش بانک مرکزی نشان می‌دهد در آبان ماه سال جاری، حدود ۸۳۱ هزار فقره چک به دلیل کسری یا فقدان موجودی برگشت داده شده است. به عبارت دیگر، در کل کشور از نظر تعداد ۶/ ۹۵ درصد و از نظر ارزش ۲/ ۹۴ درصد از کل چک‌های برگشتی به دلایل کسری موجودی بوده است. در استان تهران نیز ۲۸۷ هزار فقره چک به ارزش ۴۴ هزار میلیارد ریال به دلیل کسری موجودی برگشت داده شده است که در واقع در استان تهران از نظر تعداد ۵/ ۹۴ درصد و از نظر ارزش ۸/ ۹۲ درصد از کل چک‌های برگشتی به دلایل کسری یا فقدان موجودی بوده است.

بانک مرکزی در گزارش چک‌های مبادله‌ای، آمار چک‌های رمزدار وصول شده را نیز منتشر می‌کند. براساس این آمار، در آبان ماه ۹۸۱ هزار فقره چک رمزدار به ارزش ۲۹۹۹ هزار میلیارد ریال وصول شده که نسبت به ماه قبل از نظر تعداد و مبلغ ۲/ ۱۲ درصد و ۵/ ۱۶ درصد کاهش داشته است. در میان استان‌های کشور نیز از نظر تعداد چک‌های رمزدار وصولی سه استان تهران، اصفهان و خراسان رضوی بیشتین سهم را در مقایسه با سایر استان‌ها به خود اختصاص داده‌اند.

از سوی دیگر آمارها نشان می‌دهد که چک‌های وصولی بر حسب عادی و رمزدار در آبان‌ماه ۳/ ۷ میلیون فقره وصول شده که از این تعداد ۳/ ۶ میلیون فقره چک عادی و یک میلیون آن رمزدار بوده است. بنابراین در آبان ماه در کل کشور حدود۳۶۱۹ هزار میلیارد ریال چک وصول شده که ۱/ ۱۷ درصد از کل چک‌های وصولی، عادی و ۹/ ۸۲ درصد رمزدار بوده است.

 

06-02