تغییر حرکت شاخص

بانک مرکزی آمار شاخص بهای صادراتی در آبان ماه سال‌جاری را منتشر کرد. براساس این آمار شاخص بهای صادراتی در آبان ماه به رقم ۷/ ۹۳۸ رسیده است. این رقم نسبت به ماه قبل افت ۹/ ۵ درصدی را ثبت کرده است. در مهرماه سال قبل رشد ماهانه شاخص بهای صادراتی ۵/ ۱۷ درصد ثبت شده بود. آخرین بار در اسفند ماه سال قبل رشد ماهانه شاخص بهای صادراتی منفی ثبت شده بود. کاهش رشد ماهانه شاخص باعث شد رشد نقطه به نقطه شاخص بهای صادراتی نیز منفی شود. این رقم تغییرات شاخص در آبان ماه را نسبت به مدت مشابه سال قبل در نظر می‌گیرد. در آبان ماه سال‌جاری رشد نقطه به نقطه شاخص بهای صادراتی ۲۴۰ درصد بوده که این رقم در مهرماه ۲۸۲ درصد ثبت شده بود. بنابراین طی یک ماه حدود ۴۰ واحد درصد از نرخ تورم نقطه به نقطه شاخص صادراتی کاسته شده است. آمار دیگر شاخص بهای صادراتی نشان می‌دهد که در هشت ماه نخست سال‌جاری نسبت به دوره مشابه سال قبل ۱۶۲ درصد به رشد شاخص صادراتی افزوده شده است. این در حالی است که این رقم در هفت ماه نخست سال‌جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل به میزان ۱۵۰ درصد بوده است. علاوه بر این آمارها نشان می‌دهد که در ۱۲ ماه منتهی به آبان ماه سال‌جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد شاخص ۱۱۸ درصد بود، که این رقم در ۱۲ ماه منتهی به مهرماه سال‌جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل معادل ۱۰۰ درصد بوده است.

براساس تعریف بانک مرکزی شاخص بهای کالاهای صادراتی در ایران یکی از انواع شاخص‌های قیمت است که تغییرات سطح عمومی قیمت کالاهای غیرنفتی صادراتی را براساس قیمت نشان می‌دهد. با توجه به اینکه در تهیه این شاخص، قیمت ارزی کالاهای صادر شده به قیمت ریالی تبدیل می‌شود، تغییرات این شاخص نمایانگر تغییرات قیمت کالاهای صادر شده در بازارهای جهانی و نوسانات نرخ ارز است. هدف بررسی و محاسبه شاخص بهای کالاهای صادراتی، نمایش نوسان تغییرات قیمت کالاهای غیرنفتی صادر شده توسط صادرکنندگان کشور است. بنابراین دو عامل قیمت ارز و قیمت‌های جهانی می‌تواند در شاخص بهای صادراتی موثر باشد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که در آبان ماه سال‌جاری متوسط نرخ دلار در بازار آزاد به سطح ۱۳ هزار و ۸۰۰ تومان رسیده است. این در حالی است که متوسط قیمت دلار در ماه آبان ۱۴ هزار و ۸۰۰ تومان گزارش شده بود. این موضوع نشان می‌دهد که سطح قیمت ارز در ماه هشتم نسبت به ماه قبل کاهشی بوده است. بنابراین می‌توان عنوان کرد که مهم‌ترین عامل کاهش شاخص بهای صادراتی در آبان ماه افت نرخ ارز بوده است. با توجه به اینکه نرخ ارز در ماه‌های بعد نیز روند نزولی خواهد داشت، این موضوع نشان می‌دهد که روند نزولی شاخص بهای صادراتی در ماه‌های آتی نیز ادامه خواهد یافت.  

شاخص بهای صادراتی از ۱۵ گروه اصلی و یک گروه اختصاصی تشکیل شده است. در آبان ماه تمام گروه‌ها در بازه ماهانه دارای رشد منفی بودند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که در میان کالاها بیشترین کاهش ماهانه مربوط به گروه چربی‌ها و روغن‌های حیوانی بوده که طی یک ماه ۲/ ۲۸ درصد از سطح قیمتی این کالاها کاسته شده است. رشد نقطه به نقطه این گروه نیز ۴/ ۱۷۲ درصد گزارش شده است. مواد نسجی و مصنوعات با کاهش ۹/ ۹ درصدی در رتبه دوم بیشترین کاهش‌ها قرار گرفته است. براساس گزارش بانک مرکزی در این ماه، کاهش شاخص بهای اقلامی مانند فرش پشمی دستباف به میزان ۵/ ۱۰ درصد، فرش ماشینی یازده درصد، گونی پروپیلن ۶ درصد، الیاف پلی‌استر ۵/ ۲۱ درصد و موکت، پوشاک نوزاد و پارچه تورباف هر یک به میزان ۱/ ۶ درصد موجب شد تا شاخص بهای گروه مواد نسجی و مصنوعات این مواد کاهش قیمت را ثبت کنند. شاخص این گروه نسبت به مدت مشابه سال قبل به میزان ۱۳۵ درصد افزایش یافته است.

در آبان ماه محصولات نباتی نیز با ثبت رقم منفی ۷/ ۹ درصد از نظر بیشترین افت در رتبه سوم قرار گرفته است. اگرچه که سطح قیمت‌های این گروه نسبت به مدت مشابه سال قبل به میزان ۲۲۴ درصد افزایش داشته است. میوه‌های خوراکی صادراتی در آبان ماه سال‌جاری افت ۵/ ۱۰ درصدی را ثبت کرده‌اند. چای، قهوه و ادویه صادراتی نیز در این ماه افت ۲/ ۹ درصدی داشته‌اند. اما محصولات معدنی و صنایع شیمیایی در بین گروه‌ها بیشترین اهمیت را دارا هستند به نحوی که محصولات معدنی حدود ۳۲ درصد و محصولات شیمیایی ۲۰ درصد وزن کل شاخص را در اختیار دارد. براساس گزارش بانک مرکزی در ماه مورد بررسی، کاهش شاخص بهای برخی از اقلام مانند روغن صنعتی معادل یازده درصد، کنسانتره مس ۱/ ۶ درصد، موم پارافین ۷/ ۵ درصد، سیمان ۲ درصد، باعث افزایش ۹/ ۱ درصدی قیمت‌های گروه محصولات معدنی شده است. اگر چه قیمت‌های مواد پروپان مایع شده ۶/ ۰ درصد، قیر ۵/ ۱ درصد و بوتان مایع شده ۱/ ۰ درصد افزایش یافته است. در مقایسه با ماه مشابه سال گذشته، شاخص قیمت گروه مزبور برابر ۲۳۸ درصد افزایش داشت.

همچنین آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد که شاخص قیمت گروه محصولات صنایع شیمیایی و صنایع وابسته با کاهشی معادل ۲/ ۶ درصد مواجه شده است. این کاهش بیشتر تحت‌تاثیر پایین آمدن شاخص بهای تعدادی از اقلام به‌ویژه استیرن برابر ۲/ ۱۸ درصد، منو اتیلن ۲/ ۱۲ درصد، کود اوره ۹/ ۴ درصد، آمونیاک ۳/ ۱ درصد و پودرها و مایعات شوینده به میزان ۷/ ۷ درصد بوده است. شاخص بهای این گروه نسبت به ماه مشابه سال قبل ۳۰۷ درصد افزایش داشته است.

 

06-02