سلمان خواستار اتحاد علیه تهران

در همین ارتباط ملک‌سلمان مدعی شد که «حمایت ایران از حوثی‌ها در یمن و سایر ‌شبه‌نظامیان در منطقه به‌علاوه اقدامات تجاوزگرانه و دخالت آشکار در امور سایر کشورها نیازمند موضع واحد جهانی برای وادار کردن ایران به رعایت مقررات بین‌المللی و پایان دادن به برنامه هسته‌ای و موشکی‌اش است.»

او در ادامه تاکید کرد که کشورش علاقه‌مند به راه‌حلی سیاسی برای بحران یمن براساس «ابتکارات خلیجی»، نتایج گفت‌وگوهای ملی -یمنی و قطعنامه ۲۲۱۶ شورای امنیت سازمان ملل است. پادشاه عربستان سعودی تصریح کرد که عربستان تلاش‌های وافری به خرج داده تا مذاکراتی که دسامبر گذشته در استکهلم میان طرف‌های یمنی صورت گرفت با موفقیت همراه شود. این در حالی است که به گفته مارتین گریفیتس فرستاده سازمان ملل در امور یمن، توافق اخیر در استکهلم چندین‌بار از سوی طرفین نقض شده است.

پیش‌تر نیز عادل الجبیر، وزیر مشاور در امور خارجی عربستان سعودی، با طرح اتهاماتی ایران را «بزرگ‌ترین حامی تروریسم» خوانده بود. ایران نیز یک روز پس از انفجار اتوبوس سپاه پاسداران در سیستان و بلوچستان، امارات و عربستان را مسوول حمایت از عاملان این حمله تروریستی خطاب کرد. ملک‌سلمان در بخش دیگری از سخنانش مدعی شد که عربستان سعودی «مثل خیلی از کشورهای دیگر از تروریسم رنج برده و در بسیاری از تلاش‌های بین‌المللی برای مبارزه با آن در تمام سطوح پیشقدم بوده است.» پادشاه عربستان از جمله این تلاش‌ها را «خشکاندن منابع مالی گروه‌های تروریستی و تاکید بر ادامه اقدام مشترک علیه تامین مالی و پولشویی تروریست‌ها» دانست.

این ادعا در حالی مطرح می‌شود که کمیسیون اروپا روز ۲۴ بهمن امسال پیشنهاد کرد که هفت کشور و از جمله عربستان سعودی به فهرست سیاه پولشویی افزوده شوند. کمیسیون اروپا می‌گوید که عربستان برای جلوگیری از تامین مالی تروریسم و جرایم سازمان‌یافته تلاش کافی انجام نداده است. قرار گرفتن در فهرست سیاه پولشویی اتحادیه اروپا، باعث ایجاد تحریم نمی‌شود اما بانک‌های اروپایی موظف خواهند شد که نظارت شدیدتری بر مشتریان و موسسه‌های این کشورها داشته باشند. پس از قتل جمال خاشقجی روزنامه‌نگار سعودی و نیز پیامدهای جنگ یمن، مناسبات اتحادیه اروپا و عربستان با تنش همراه بوده است.

موضع متفاوت اروپا و اعراب درباره برجام

همزمان دبیرکل اتحادیه عرب نیز با بیان اینکه امیدوارم کشورهای اروپایی اهمیت ثبات جهان عرب و عدم دخالت در امور داخلی کشورهای آن را درک کرده باشند، افزود: موضع اروپایی - عربی در رابطه با دخالت‌های ایران در امور کشورهای عربی یکسان است و هر دو طرف مخالف این دخالت‌ها هستند. به گزارش «ایسنا» به نقل از پایگاه خبری النشره، احمد ابوالغیط، در حاشیه نشست شرم‌الشیخ که میان اتحادیه عرب و اتحادیه اروپا برگزار شد، گفت: کشورهای عربی و اروپایی تنها در رابطه با توافق هسته‌ای ایران مواضع متفاوتی دارند. ابوالغیط در رابطه با بحران یمن نیز ایران را به دخالت در این بحران و حمایت از حوثی‌ها متهم کرد و خواستار اتخاذ موضعی قاطع در مقابل دخالت‌های ایران شد.

رئیس‌جمهور دولت مستعفی یمن نیز دیگر مقامی بود که در سخنرانی خود در نشست شرم‌الشیخ ادعاهای بی‌اساسی علیه جمهوری اسلامی ایران مطرح کرد. به گزارش «ایسنا» به نقل از اخبار الیمن، عبدربه منصور‌هادی، مدعی شد که ایران به‌طور آشکار در یمن دخالت و از حوثی‌ها حمایت مالی و تسلیحاتی می‌کند. او همچنین مدعی شد: ایران به‌دنبال طولانی کردن جنگ یمن و ممانعت از تحقق صلح است و از خاک یمن به‌عنوان سکویی برای پرتاب موشک به عربستان استفاده می‌کند و این امر نه‌تنها تهدیدی برای عربستان بلکه تهدیدی برای امنیت ملی عربی و تهدیدی برای امنیت و صلح بین‌المللی به‌شمار می‌رود.

نشست کشورهای عربی- اروپایی از روز یکشنبه و به مدت دو روز در شهر شرم‌الشیخ و به میزبانی مصر آغاز به‌کار کرد. این نشست با شعار «سرمایه‌گذاری با ثبات» اهدافی همچون تحقق امنیت و ثبات در منطقه، کاهش خطرات تروریسم، بهبود روند صلح در یمن، لیبی و سوریه، مقابله با مهاجرت غیرقانونی به اروپا و کاهش سطح تغییرات آب و هوایی را دنبال کرد. همچنین کشورهای عضو اتحادیه عرب و اتحادیه اروپا در این نشست زمینه‌های توسعه همکاری‌های نظامی، روابط اقتصادی و سرمایه‌گذاری مشترک کشورهای عضو را بررسی کردند.

از ۲۱ کشور عربی فقط ۱۱ کشور در سطح سران و روسا در این نشست حضور پیدا کرده و حدود نیمی از سران عرب در این نشست عمدتا به‌دلیل اختلاف میان کشورها حضور نیافته‌اند؛ از جمله «شیخ تمیم بن‌حمد آل‌ثانی»، امیر قطر که به دلیل تداوم اختلاف با مصر، عربستان، بحرین و امارات در نشست شرم‌الشیخ حضور پیدا نکرده است. «بشاراسد» رئیس‌جمهوری سوریه نیز به‌رغم تلاش‌ها برای دلجویی از وی و بازگرداندن این کشور به اتحادیه عرب، در نشست شرم‌الشیخ حضور ندارد. ترکیه نیز با یادآوری اعدام‌های اخیر در مصر، از حضور سران برخی کشورها در نشست عربی-اروپایی شرم‌الشیخ مصر به‌شدت انتقاد کرد و آن را شرم‌آور دانست.

آمادگی برای مذاکره

اظهارات ملک‌سلمان درباره ایران در نشست شرم‌الشیخ در شرایطی است که همزمان با انتشار اخباری مبنی بر میانجیگری چین بین ایران و عربستان سعودی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران از آمادگی تهران برای مذاکره با ریاض خبر داد. علی‌اکبر صالحی در گفت‌وگو با شبکه الجزیره با موضوع «ایران؛ چالش‌ها بعد از کنفرانس ورشو» با بیان اینکه ایران جز خوبی برای کشورهای خلیج‌فارس نمی‌خواهد، افزود: «ما خواستار امنیت و ثبات در این کشورها هستیم اما آنها نگاه دیگری دارند. رئیس‌‌جمهوری ایران و وزیرخارجه ما بارها گفته‌اند آماده مذاکره با عربستان به‌ویژه درباره مشکلاتشان با ایران هستیم.» صالحی تاکید کرد: «ایران هیچ نظری به سرزمین و ثروت‌های عربستان سعودی ندارد. ما آرامش و امنیت را برای همه کشورهای منطقه می‌خواهیم. این شریان حیات ماست. برای همه این کشورها «خیر» را می‌خواهیم.»

پیش از مصاحبه صالحی با الجزیره سردبیر روزنامه سعودی عکاظ از احتمال میانجیگری چین بین ایران و عربستان سعودی خبر داده بود. به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از اسپوتنیک، «جمیل الذیابی» سردبیر روزنامه عکاظ چاپ عربستان سعودی اعلام کرد که احتمال دارد چین برای حل اختلافات میان عربستان سعودی و ایران میانجیگری کند. او با بیان این مطلب افزود: همه‌چیز در دنیای سیاست امکان دارد زیرا سیاست هنر ممکن‌ها است. جمیل الذیابی گفت: اگر چین از اراده طرفین (عربستان و ایران) برای حل اختلافاتشان یقین پیدا کند، بعید نیست که میانجیگری بین طرفین را بپذیرد. پیش‌تر نیز بندر بن‌سلطان رئیس سازمان استخبارات عربستان در گفت‌وگو با ایندیپندنت عربی گفته بود که شرط موفقیت مذاکره بین دو کشور این است که افرادی به مذاکره بیایند که از اختیارات کاملی برخوردار باشند.