تبعات اقدام ترامپ درباره عدم تمدید معافیت نفتی
نتیجه معکوس تصمیم ترامپ
پس از اقدام دوشنبه عصر واشنگتن مقامات اروپایی و ایرانی بسیاری در این رابطه تحلیل‌هایی را ارائه دادند از جمله اینکه یک دیپلمات اروپایی که حاضر به افشای نامش نبود، گفت: «فکر می‌کنم هدف دولت آمریکا این است که ائتلافی علیه ایران تشکیل دهد و در این راستا، در تلاش است که تهران را مجبور به خروج از برجام کند.» وی افزود: «البته تا اینجای کار، دولت ترامپ شکست خورده است.» همچنین وندی شرمن، مسوول ارشد دولت اوباما در مذاکرات هسته‌ای که به برجام منتهی شد، معتقد است که ایران باوجود فشارها با ترامپ مذاکره نمی‌کند و منتظر انتخابات ۲۰۲۰ می‌ماند.
المانیتور درباره سناریوی احتمالی خروج تهران از برجام نوشت: «دولت ترامپ اعلام کرد که از تمدید معافیت برای هشت کشوری که از تحریم خرید نفت ایران استثنا شده بودند، خودداری می‌کند.»
به گزارش سرویس بین‌الملل «انتخاب»؛ در ادامه این مطلب آمده است: «اروپایی‌ها گام جدید دولت ترامپ را در راستای فشار حداکثری این دولت علیه ایران می‌دانند تا تهران در نهایت از برجام خارج شود و ائتلاف کم تعداد شکل گرفته علیه ایران را گسترش دهد.»
ائتلاف جهانی علیه ایران
یک دیپلمات اروپایی که حاضر به افشای نامش نبود، گفت: «فکر می‌کنم هدف دولت آمریکا این است که ائتلافی علیه ایران تشکیل دهد و در این راستا، در تلاش است که تهران را مجبور به خروج از برجام کند.» وی افزود: «البته تا اینجای کار، دولت ترامپ شکست خورده است.» این دیپلمات اروپایی ادامه داد: «اگر تغییر حکومت، سیاست دولت آمریکا باشد، فکر کنم این سیاست نیز با شکست مواجه خواهد شد.»
به شکست کشاندن برجام
علی واعظ، عضو ارشد گروه بین‌المللی بحران نیز معتقد است که دولت ترامپ تحت فشار زمانی برای به شکست کشاندن برجام است، چراکه نمی‌خواهد بندی از برجام که به موجب آن، در اکتبر ۲۰۲۰، تحریم تسلیحاتی ایران رفع می‌شود، به وقوع بپیوندد.
وی گفت: «من بر این باورم که این تصمیم دولت آمریکا ناشی از این واقعیت است که کمپین فشار حداکثری نتایج حداقلی به بار آورده و زمان نیز در حال گذر است. دولت آمریکا می‌خواهد هر آنچه در توان دارد را به کار گیرد تا قبل از اکتبر ۲۰۲۰ و لغو تحریم تسلیحاتی ایران، برجام از بین برود.»
مایک نفیو از مقامات مسوول تحریم‌های ایران در دولت اوباما گفت که تصمیم دولت ترامپ برای عدم صدور مجدد معافیت نفتی تعجب‌برانگیز نبود، اما می‌تواند باعث واکنش منفی خریداران بزرگ نفتی ایران شود. وی افزود: «من فکر می‌کنم که ما داریم به نقطه‌ای می‌رسیم که ممکن است کنترل روابط‌مان با چین، هند و ترکیه را از دست بدهیم.»
باوجود آنکه پمپئو این تصمیم را اعلام کرد، اما نفیو می‌گوید که جان بولتون پشت این ماجرا بوده و برخی در وزارت‌خارجه مخالف آن بوده‌اند.
ایران با ترامپ مذاکره نمی‌کند
از سوی دیگر وندی شرمن، مسوول ارشد دولت اوباما در مذاکرات هسته‌ای که به برجام منتهی شد، معتقد است که ایران باوجود فشارها با ترامپ مذاکره نمی‌کند و منتظر انتخابات ۲۰۲۰ می‌ماند.
به گزارش «انتخاب»؛ معاون وزیرخارجه در دولت اوباما در توییتر نوشت: «زمانی‌که اروپا در سال‌های ابتدایی دهه ۲۰۰۰ مذاکره با ایران را آغاز کرد، ایران ۱۶۴ سانتریفیوژ داشت. ایران در سال ۲۰۱۳ پس از تحریم‌ها، ۱۹ هزار سانتریفیوژ داشت.» مسوول ارشد دولت اوباما در مذاکرات هسته‌ای در ادامه تاکید کرد که تحریم‌ها تاثیری بر رفتار تهران ندارد.
وی خاطرنشان کرد: «تحریم‌ها می‌توانند انتخاب‌ها را به‌عنوان مثال به مذاکره محدود کنند. اما بعید به نظر می‌رسد که ایران با دونالد ترامپ مذاکره کند.» شرمن گفت: «تهران به احتمال زیاد منتظر انتخابات ۲۰۲۰ می‌ماند. مقاومت اسم رمز این کار است.»
نتیجه معکوس
نشریه تایم در گزارشی تحلیلی درباره عدم تمدید معافیت‌های نفتی ایران نوشت که این اقدام با ایجاد مشکلاتی در کشورهایی همچون ترکیه، چین و عراق می‌تواند نتیجه معکوس داشته باشد. به گزارش «ایسنا» نشریه تایم در این باره نوشت: «تصمیم روز دوشنبه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا برای پایان دادن به اعطای معافیت از تحریم‌ها علیه ایران به چند خریدار بزرگ نفت که جدیدترین اقدام واشنگتن در راستای سیاست‌هایش برای اعمال فشار حداکثری بر تهران است با خشم قابل پیش‌بینی از سوی ایران مواجه شد.»
اما برخی مقامات اطلاعاتی، دفاعی و وزارت امورخارجه آمریکا به همراه کارشناسان هشدار داده‌اند که این اقدام می‌تواند با ایجاد مشکلات ادامه‌دار در کشورهایی همچون عراق، ترکیه و چین نتیجه‌ای معکوس در پی داشته باشد.
یونان، ایتالیا و تایوان پیش از این نیز در پاسخ به تحریم‌های آمریکا علیه ایران خرید نفت از تهران را متوقف کرده بودند، اما چین، ژاپن، کره‌جنوبی، هند و ترکیه به واردات نفت ایران ادامه دادند. این تحریم‌های اقتصادی تاکنون نیز صادرات نفت ایران را تا حدودی کاهش داده و بر سرمایه‌گذاری خارجی در این کشور تاثیرگذار بوده است.
مایک پمپئو وزیر امورخارجه آمریکا پس از اعلام این خبر در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت که تصمیم کشورش برای تمدید نکردن تحریم‌های نفتی ایران به شدت فشارها بر ایران را افزایش خواهد داد که موجب تحقق اهداف امنیت ملی همزمان با حفظ نیازهای بازار جهانی نفت می‌شود.
به گفته پمپئو، هدف دولت آمریکا مجاب کردن ایران برای مذاکره مجدد بر سر توافق هسته‌ای، مذاکره درباره موشک‌های بالستیک و پایان حمایت از گروه‌هایی است که واشنگتن آنها را تروریست می‌خواند.
با این حال، برخی مقامات آمریکایی و خارجی و کارشناسان تاکید دارند که تشدید فشار بر اقتصاد ایران بعید است به تغییر سیاست این کشور بینجامد، سران آن کشور را دوباره پای میز مذاکره بیاورد و سپاه پاسداران و به‌ویژه سپاه قدس ایران را تضعیف کند.
آرون دیوید میلر، کارشناس و معاون مرکز بین‌المللی اندیشمندان وودرو در واشنگتن در این باره اظهار کرد: «وقتی شما نمی‌دانید به کجا می‌روید، هر جاده‌ای شما را به آنجا می‌برد. استراتژی دولت ترامپ در قبال ایران چیست؟ حتی اگر هدف تغییر نظام یا محدود کردن ایران در منطقه باشد، اقدام اخیر واشنگتن هیچ‌یک از آنها را محقق نخواهد کرد. این اقدام تنها موجب تحریک ایران برای دادن بهانه برای اقدام نظامی می‌شود اما چنین وضعیتی چگونه می‌خواهد توازن منافع آمریکا را تغییر دهد؟»
همچنین دو مقام آمریکایی که خواستند نامشان فاش نشود، گفتند که اطلاعات زیاد و درستی به دولت ترامپ درباره تاثیر سیاست‌هایش در قبال ایران بر بازار جهانی نفت و کشورهایی همچون چین، هند، ترکیه و عراق داده نشده است، کشورهایی که در صورت ادامه خرید نفت از ایران تحریم خواهند شد.
سوزان ملونی، کارشناس حوزه ایران در اندیشکده بروکینگز گفت: «دولت آمریکا کاری بزرگ را بدون فراهم کردن شرایط لازم با کشورهایی انجام داده است که بیشترین تاثیر را می‌پذیرند.» به گفته این کارشناس، عراق که هنوز بی‌ثبات و پس از گذشت ۱۶ سال از حمله آمریکا شاهد شکاف ناشی از فرقه‌گرایی و مذاهب است به‌دلیل واردات گاز و برق از ایران بیش از هر کشور دیگری شکننده است.
وی افزود: «بدتر این است که دولت از ماه نوامبر القا کرده بود که توقف اعطای معافیت‌های نفتی ایران را به تدریج انجام می‌دهد اما ناگهان عدم تمدید آن را اعلام کرد.»
دو مقام اطلاعاتی آمریکا نیز درباره واکنش تلافی‌جویانه ایران، ازجمله بستن تنگه هرمز ابراز نگرانی کرده‌اند.»
ارسال نظر