مرتضی رکن‌آبادی برادر دیپلمات سابق ایران در لبنان که جزء جان‌باختگان فاجعه منا بود، همزمان با سالگرد آن حادثه در برنامه تلویزیونی جهان آرا شبکه افق مدعی شد اسناد و منابع موثقی دارد که نشان می‌دهد ایران برای باز شدن راه حج، توافق‌نامه‌ای را امضا کرده که در آن پذیرفته مقصر فاجعه منا ایرانی‌ها بوده‌اند. به گزارش «ایسنا» او همچنین در آن برنامه گفت: «واقعا تعجب‌آور است مسوولان جمهوری اسلامی سال گذشته توافق‌نامه‌ای را در مذاکرات حج امضا کردند که براساس آن پذیرفته‌اند آنچه در منا اتفاق افتاد مقصرش ایرانی‌ها بودند تا بتوانند راه حج را باز کنند. به این وسیله راه حج باز شد یعنی روی خون شهدای منا پا گذاشته شد. اطلاع دقیقی دارم و به موقع منبع را اگر نیاز بود حتما معرفی می‌کنم.»

در پی این اظهارات روز گذشته قاضی‌عسکر اظهارات مرتضی رکن‌آبادی درباره پذیرش تقصیر از سوی ایران در فاجعه منا را ادعایی نادرست دانست و گفت: تفاهم‌نامه حج موجود است و هرگز چنین چیزی در آن نیست. به گزارش «ایسنا» سیدعلی قاضی‌عسکر، نماینده پیشین ولی فقیه در امور حج و زیارت که چهار دهه در ارتباط با حج فعالیت داشته و اوایل امسال از مسوولیت خود در بعثه کناره‌گیری کرد، از جمله مقامات ایرانی در راس امور حج کشورمان بود که در یک دهه اخیر و به‌ویژه پس از فاجعه منا و تعطیلی حج، بر مذاکرات حج و به نتیجه رساندن آن نظارت مستقیم داشته است. او در پاسخ به حرف‌های مرتضی رکن‌آبادی گفت: این یک دروغ مسلم است. نه نظام و نه مسوولان نظام هرگز حاضر نیستند عزت‌شان را با هیچ‌ چیزی معاوضه کنند. در این چند سال حج بحمدالله با عزت انجام شده است، دقیقا ضد آن چیزی که ایشان (رکن‌آبادی) اظهار کرده‌اند. این مقام مطلع در امور حج تاکید کرد: در تفاهم‌نامه‌ حج ایران و عربستان دقیقا ذکر شده است که مساله منا باید روشن شود و حقوق شهدا باید داده شود، آنها (عربستان) هم آن را امضا کرده‌اند. ایشان (مرتضی رکن‌آبادی) در این‌باره فقط ادعا کرده و هیچ‌گونه مدرک معتبری در اختیار ندارد.  او افزود: با توجه به اینکه ایشان (مرتضی رکن‌آبادی) مسوولان نظام را متهم کرده به نظر می‌رسد شبکه افق باید پاسخگو باشد که چطور چنین اتهامی منتشر می‌شود، اما نظر مسوولان نظام پرسیده نمی‌شود؟ ایشان متاسفانه در این مدت حرف‌های ضعیف زیاد زده است، بنابراین مسوولان محترم رسانه باید مراقب باشند با این حرف‌های بی‌اساس عزت کشور را خدشه‌دار نکنند. قاضی‌عسکر درباره «اسناد و منابع موثقی» که رکن‌آبادی مدعی شده به استناد آنها چنین اظهارنظری داشته است، گفت: قطعا هیچ سندی ندارند. تفاهم‌نامه‌ امضاشده در اختیار ما است و قطعا این حرف نادرست است. تفاهم‌نامه حج که بین ایران و عربستان امضا شده کاملا فکرشده امضا شده و ادعای مطرح‌شده درباره آن درست نیست.

عربستان هیچ پیش شرطی نگذاشته است

او درباره پیش‌شرط‌های عربستان برای امضای تفاهم‌نامه حج با ایران و برقراری دوباره حج برای زائران ایرانی پس از فاجعه منا، تصریح کرد: عربستان هیچ پیش‌شرطی در مذاکرات نگذاشته بود، نه تنها راجع به منا بلکه درباره سایر موارد. در آن تفاهم‌نامه هر آنچه نظر جمهوری اسلامی ایران بود، قید شده است. نماینده پیشین ولی فقیه در امور حج درباره به تعویق انداختن حج به مدت یک‌سال از سوی ایران که به‌نظر می‌رسید به خاطر تامین نشدن خواسته‌های جمهوری اسلامی ایران بوده است، بیان کرد: آن سال (۱۳۹۵) بنده مخالف بودم که حج تعطیل شود، اما بعضی افراد به دلایلی که مورد قبول اینجانب نبود حج را تعطیل کردند و در این‌باره تصمیم ‌گرفتند، وگرنه آن سال هم منعی برای اعزام زائران ایرانی وجود نداشت. او در پاسخ به این سوال که ماجرای تعرض به سفارت‌ عربستان در ایران چقدر باعث این تعویق و به نتیجه نرسیدن مذاکرات حج بود، گفت: این موضوع و مسائل دیگری در این چند سال مطرح بود که همه به تعطیلی حج کمک کرد، وگرنه آن سال (۱۳۹۵) هم مصلحت در تعطیلی حج نبود، چون ملت ما از تعطیلی حج سودی نمی‌برد.

آخرین اقدامات پیگیری فاجعه منا

قاضی‌عسکر در پاسخ به این پرسش که آخرین اقدامات برای پیگیری فاجعه منا چه بوده که اکنون باعث شده اظهاراتی مبنی بر این مطرح شود که «روی خون شهدای منا پا گذاشته شده است تا راه حج باز شود»، گفت: در تمام مذاکرات با وزیر حج عربستان و حتی امسال مساله منا به‌جد پیگیری شده است. آنها (عربستان) در مورد مسجدالحرام اظهار می‌کنند که غرامت و دیه را پرداخت می‌کنند، ولی با کمال تاسف به خاطر بدی روابط، این پرداخت با مشکل مواجه شده است. درباره حادثه منا هم هنوز نگفته‌اند مقصر که بوده است، بلکه می‌گویند پرونده به نتیجه نهایی نرسیده و ما همیشه گله‌مند بوده‌ایم چرا بعد از این چند سال که همه اسناد در اختیارشان قرار گرفته نظر نهایی را اعلام نمی‌کنند.

هیج تقصیری متوجه ایران نیست

این مقام مطلع در امور حج در پاسخ به این سوال ‌که پس از حادثه منا مطرح شد عربستان، ایران را مقصر آن فاجعه دانسته است و آیا این مساله در مذاکرات یا رسما بین طرفین مطرح شد، گفت: این حرف‌ها شایعاتی بود که مطرح شد، وگرنه آنها (عربستان) تا کنون هیچ نظر رسمی‌ای نداده‌اند. همگان بدانند قطعا ایران مقصر نبوده چرا که آن خیابان اصلا مسیر حرکت زائران ایرانی نبوده و اطمینان داشته باشید هیچ تقصیری متوجه زائران ایرانی نبوده است.

سازمان حج و ‎بعثه، مسوول مستقیم مذاکرات

درهمین حال به گزارش «ایسنا» علیرضا رحیمی، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی، در صفحه توییتر خود نوشت: پس از حادثه ‎حج سال ۹۵ در منا، دکتر ظریف شخصا گزارش کاملی از اقدامات وزارت امورخارجه به کمیسیون امنیت ملی ‎مجلس ارائه کرد. وزارت‌خارجه برای احقاق حقوق ‎شهدای منا همه اقدامات ممکن حقوقی و سیاسی را انجام داده است. سازمان حج و ‎بعثه مسوول مستقیم مذاکرات و توافقات حج در هرسال هستند.»

فاجعه منا در ۲ مهر ۱۳۹۴ همزمان با عید قربان در مراسم رمی‌جمرات در «خیابان ۲۰۴» نزدیک تقاطع آن با «خیابان ۲۲۳»، در منطقه منا، شهر مکه، عربستان سعودی رخ داد. در این حادثه ازدحام حجاج باعث کشته شدن زائرانی از ۳۹ کشور جهان شد.دراین حادثه تلخ بیش از ۲هزار زائر کشته شدند. تعداد جانباختگان ایرانی در این حادثه ۴۶۴ نفر اعلام شده است. در پی این حادثه، ۳ روز عزای عمومی در کشور اعلام شد.