کمالوندی خبر داد
لغو مجوزهای فراپادمانی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی
به گزارش خبرگزاری فارس، بهروز کمالوندی سخنگو و معاون رئیس سازمان انرژی اتمی در گفت‌وگو با سایت تحلیل بازار در پاسخ به اینکه اگر آژانس مجدد براساس اسناد ادعایی نتانیاهو خواستار پاسخ ایران شود یا بخواهد از مکان‌های ادعایی احتمالی دیدار کند، آیا ایران چنین اجازه‌ای به آژانس خواهد داد، گفت: «درخواست‌هایی که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در رابطه با دسترسی‌ها مطرح می‌کند، از چارچوب مشخصی برخوردار است. در واقع این درخواست‌ها در قالب قرارداد پادمان و پروتکل الحاقی تعریف می‌شود. ما دارای مجموعه‌ای از وظایف پادمانی و پروتکلی هستیم. در چارچوب وظایف پروتکلی، جمهوری اسلامی ایران اظهاریه‌هایی را ارائه می‌کند و اگر در رابطه با این اظهاریه‌ها، آژانس سوال داشته باشد، می‌توان خواستار ارائه توضیحات ایران و حتی دسترسی از جمله در نقاط داخل سایت شد، یعنی در اماکنی که در اظهاریه‌ها اعلام شده باشد سوالات و دسترسی‌های آژانس می‌تواند مطرح شود.»
درخواست برای بازدید از اماکن غیراعلام شده
کمالوندی در این گفت‌وگو ادامه داد: «مواردی هم وجود دارد که آژانس ممکن است در رابطه با اماکن غیراعلام شده سوالاتی را مطرح کند که آن هم سازوکار خود را دارد که اصطلاحا درخواست آژانس براساس ماده ۵c از پروتکل الحاقی است که براساس آن آژانس می‌تواند هر مکانی که مورد نظر خودش باشد را در چارچوب موضوعات پروتکلی مشخص کرده و سوال کند؛ البته نه هر مکانی بدون ارائه توضیحات به کشور عضو. بنابراین این حق هر کشور عضو است که از آژانس توضیح بخواهد که به چه دلیل این سوالات را مطرح می‌کند و در صورتی که متقاعد شد، سوالات را جواب دهد و اگر لازم شد لزوما نه به همان محل بلکه به اطراف آن دسترسی بدهد.»
کمالوندی درباره نوع تعامل میان کشور عضو و آژانس توضیح داد: «نوع تعامل میان کشور عضو و آژانس کاملا مشخص است. البته متاسفانه در گذشته مواردی داشته‌‌ایم که تحت عنوان «پی‌ام‌دی» یا پرونده احتمالی ابعاد نظامی مطرح کرده بودند و سال‌ها روی آن مانور سیاسی داده بودند و نهایتا در سال ۲۰۱۵ در بحث‌های برجام یکی از شروط ما این بود که این مسائل یک‌بار برای همیشه بسته شود. در آن هنگام با هماهنگی شورای‌عالی امنیت ملی سازوکارهایی طراحی شد که برخی از دسترسی‌ها به آژانس داده شد و بعضی از سوالات پاسخ داده شد و این پرونده نهایتا برای همیشه بسته شد.»
سخنگوی سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه قرار نبوده هیچ وقت سوالی در رابطه با موضوعات گذشته مطرح شود، ادامه داد: «چندی پیش آژانس مواردی را مطرح کرد که ما مورد پذیرش قرار ندادیم که در نهایت باعث شد قطعنامه‌ای علیه کشورمان صادر شود. پس از آن دو طرف مذاکراتی داشته و نهایتا به این جمع‌بندی رسیدیم که یک‌بار برای همیشه دسترسی به دو مکان داده شود. این دو مکان سایت هسته‌ای نیستند بلکه دو مکان دور از شهر هستند.»
دسترسی‌ها تابع قواعد بود
به گفته کمالوندی قرار شد صرفا با این نگاه آنها این دو مکان را مورد بررسی قرار دهند که مواد هسته‌ای و فعالیت هسته‌ای وجود دارد یا نه و نه موضوع دیگر. بنابراین آژانس از این دو مکان نمونه‌گیری کرد. پیش از آن بیانیه مشترکی صادر کرده بودیم که در چارچوب آن این اقدامات می‌توانست انجام شود. پس از آن گزارشی توسط مدیرکل ارائه شد. بنابراین دسترسی‌ها تابع یکسری قواعدی است و در موارد این چنینی ما در آن بیانیه اعلام کرده بودیم. وی افزود: «در مصاحبه دکتر صالحی نیز تاکید شد که ما هیچ دسترسی نسبت به موضوعات گذشته نخواهیم داد و در چارچوب مسائل پروتکلی و پادمانی دسترسی‌ها انجام خواهد شد ولی اگر غیر از این مسائل باشد، باید مبانی و مستندات قوی حقوقی ارائه شود.»
این مقام سازمان انرژی هسته‌ای درخصوص خرابکاری نطنز که آن را نتیجه نوعی «خرابکاری صنعتی» اعلام کرده بودند و اینکه آیا ارتباطی میان عوامل خرابکاری با خارج از کشور وجود داشته است، نیز توضیح داد: «در رابطه با حادثه خرابکاری در سایت شهید احمدی‌روشن نطنز همان‌گونه که قبلا اعلام شده این حادثه یک خرابکاری بوده و تا جایی که من اطلاع دارم عوامل خارجی نیز در آن دخیل بوده‌اند، اما در رابطه با چند و چون قضیه و اینکه چه افرادی و در چه سطحی، چه کشوری و حتی چه سازمان جاسوسی درگیر آن بوده یا نحوه اقدام و چگونگی آن، سازمان انرژی اتمی اطلاعی ندارد. مقامات امنیتی به‌خصوص شورای‌عالی امنیت ملی مطلع هستند و اگر لازم باشد حتما اطلاعات تکمیلی توسط آنها اعلام خواهد شد.»
گریز هسته‌ای
کمالوندی در این رابطه که برخی یکی از دلایل احتمال مذاکرات قریب‌الوقوع جو بایدن با ایران را نزدیک شدن به زمان گریز هسته‌ای می‌دانند، تاکید کرد: «در رابطه با احتمال انجام مذاکرات و ارتباط آن با موضوعاتی از جمله مسائل انباشت مواد هسته‌ای و مانند آن، بحث‌ها، شایعات و گمانه‌زنی‌هایی در رسانه‌های بین‌المللی وجود دارد که ما ورودی به این مسائل نداریم، اما آنچه مسلم است انباشت مواد هسته‌ای غنی‌شده در کشور ما براساس برنامه‌ریزی است که انجام داده بودیم.
قبل از آن، ما متعهد بودیم که ۳۰۰ کیلو بیشتر ذخایر مواد غنی شده نداشته باشیم و مازاد آن را به خارج از کشور صادر کنیم. بعد از تصمیم در رابطه با گام‌های کاهش تعهدات، این شرط را براساس مواد ۲۶ و ۳۶ برجام که این حق را به ایران می‌دهد که بتواند بخشی از تعهدات خود را به حالت تعلیق درآورد، ما این مساله را کنار گذاشته و طبیعتا تولید مواد را افزایش داده‌ایم و درحال‌حاضر چیزی حدود ۳ هزار و ۸۰۰ کیلو مواد داریم که روزبه‌روز درحال افزایش است اما اینکه مذاکره‌ای در کار باشد یا نه، مربوط به وزارت‌خارجه و مسوولان سیاسی و عالی نظام است که اگر لازم باشد آنها اطلاع‌رسانی خواهند کرد.»
