در گفتوگو با خبرگزاری فرانسه مطرح شد
«خوش‌بینی ریاض» به مذاکره با تهران
به گزارش «ایسنا» وزیرخارجه عربستان سعودی در پاسخ به این سوال که تاثیر انتخابات ریاست‌جمهوری خرداد ماه در ایران بر این مذاکرات چه خواهد بود، گفت از نظر او تاثیر حداقلی خواهد داشت. بن‌فرحان ادامه داد: تصور ما از سیاست خارجی ایران این است که از سوی رهبر ایران تعیین می‌شود. بنابراین فکر نمی‌کنیم که [انتخابات] تاثیر قابل‌توجهی بگذارد. ممکن است تغییری در نمایندگان این سیاست ایجاد شود، اما در نهایت آنچه در میدان عمل اتفاق می‌افتد مهم است و آن توسط مقام معظم رهبری ایران تعیین می‌شود.
روز جمعه ۷ مه (۱۷ اردیبهشت) نیز رائد بن‌خالد‌قرملی یک مقام وزارت‌خارجه عربستان سعودی گزارش‌ها درباره گفتوگو بین تهران و ریاض را تایید کرد و گفت هدف از این گفتوگوها کاستن از تنش‌ها در منطقه است. طبق این گزارش، قرملی، رئیس برنامه‌ریزی سیاست‌های وزارت‌خارجه سعودی ضمن تایید گفتوگوها افزود: هنوز برای قضاوت درباره نتیجه آنها خیلی زود است و ریاض به‌دنبال مشاهده «اقدامات قابل بررسی» از سوی ایران است. این مقام سعودی اظهار کرد: امیدواریم گفتوگوها نتیجه دهد، اما برای رسیدن به جمع‌بندی قطعی بسیار زود است. خبرگزاری فرانسه گزارش کرد که تلاش ریاض برای برقراری روابط دیپلماتیک با تهران نشان می‌دهد که عربستان به این مساله پی برده است که سیاست «فشار حداکثری» دولت ترامپ علیه ایران با هدف گرفتن امتیاز از‌جمهوری اسلامی، کارآیی نداشته است.
ولیعهد عربستان‌سعودی نیز طی یک مصاحبه تلویزیونی گفته بود: «عربستان خواستار برقراری روابط دوستانه با ایران است.» محمد بن‌سلمان بامداد چهارشنبه ۲۸ آوریل- ۷ اردیبهشت در گفتوگو با شبکه العربیه در پاسخ به پرسشی درخصوص احتمال برقراری روابط بین ریاض و تهران، گفت: «ایران یک کشور همسایه است، همه ما امیدواریم که رابطه خوب و متمایزی با ایران برقرار کنیم.» ولیعهد عربستان اضافه کرد: «ما خواهان آن نیستیم که وضعیت در ایران سخت باشد، ما خواهان کامیابی ایران هستیم.» او تاکید کرد که دو کشور منافع مشترک و متقابلی برای پیشرفت و بهبود منطقه و جهان دارند. روابط دیپلماتیک ایران و عربستان در سال ۲۰۱۶ پس از اعتراض‌ها در ایران به‌دنبال کشته شدن یک روحانی مورد احترام شیعه توسط عربستان سعودی، قطع شد.
اولین بار روزنامه «فایننشال‌تایمز» در ۲۹ فروردین گزارش داد که مقامات ارشد جمهوری اسلامی و عربستان‌سعودی، ۶ سال پس از قطع روابط دیپلماتیک بین دو کشور در دی ماه ۱۳۹۴، روز ۹ آوریل ۲۰۲۱ (۲۰ فروردین ۱۴۰۰) در بغداد مذاکرات «مستقیم» انجام داده‌اند. در این گزارش آمده بود: هدف از این مذاکرات که دور اول آن ماه جاری (میلادی) در پایتخت عراق انجام شده، اصلاح روند روابط میان دو کشور بوده است و اولین گفت‌وگوی سیاسی مهم میان دو کشور از سال ٢٠١٦ به شمار می‌آید. خبرگزاری فرانسه نیز ۱۹ آوریل (۳۰ فروردین) ضمن تایید این خبر، به نقل از یک مقام عراقی و یک دیپلمات غربی نوشت که هیات‌های دو کشور به ریاست سعید ایروانی، نماینده علی شمخانی دبیر شورای‌عالی امنیت ملی ایران و خالد بن‌علی الحمیدان، رئیس دستگاه اطلاعات عربستان در بغداد با یکدیگر دیدار کرده‌اند و قرار است دور دوم این گفتوگوها که عمدتا بر سر بحران یمن است از سر گرفته شود. روز دوشنبه ۲۶ آوریل (۶ اردیبهشت) نیز وزرای‌خارجه ایران و عربستان‌سعودی در فاصله کوتاهی از یکدیگر به دوحه سفر کردند.
سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امورخارجه جمهوری اسلامی ایران نیز ۳۰ فروردین ماه درباره اخبار منتشر شده درخصوص گفت‌وگوی ایران و عربستان اظهار کرد: نقل‌قول‌های متضادی در این خصوص منتشر شده، ایران همواره از گفتوگو با پادشاهی سعودی استقبال کرده و آن را به نفع مردم دو کشور و صلح و ثبات منطقه‌ای دانسته و همین فکر ادامه خواهد داشت. سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سوالی درباره گفت‌وگوی ایران و عربستان و اینکه آیا این خبر را تایید می‌کنید، گفته بود: درباره گزارش‌های ضد و نقیض رسانه‌ای اظهارنظر نمی‌کنیم.
محمدجواد ظریف، وزیرخارجه ایران نیز چهارشنبه هفته گذشته در سفر به سوریه در پاسخ به سوالی درباره روابط با عربستان اعلام کرد: ما آماده‌ایم و همیشه آماده بوده‌ایم روابط نزدیکی با عربستان سعودی داشته باشیم. برادران سوری ما نیز همیشه از همکاری در جهان عرب استقبال کرده‌اند و ما هم بر همین حالت هستیم. ظریف افزود: ارتباط‌هایی با عربستان سعودی داشته‌ایم و امیدواریم این تماس‌ها از طریق همکاری‌های بعد میان ایران و عربستان نتیجه بخش باشند، برای صلح و امنیت منطقه و به‌ویژه یمن که از فاجعه انسانی عظیمی رنج می‌برد.
گفته می‌شود هدایت این گفتوگوها را از جانب سعودی‌ها «خالد الحمیدان»، رئیس دستگاه اطلاعات عربستان سعودی به عهده دارد. در همین ارتباط، مقام‌های مطلع عراقی به میدل‌ایست‌آی گفته‌اند جنگ در یمن بیشترین موضوع مورد بحث میان طرف‌ها بوده است. این مساله اصلی‌ترین محور گفت‌وگوهای میان نمایندگان ایران و عربستان در مذاکرات چهار ساعته‌ای بوده که هفته گذشته میان طرف‌ها برگزار شده است.
پایگاه خبری «میدل‌ایست‌آی» هفته گذشته جزئیات جدیدی از مذاکرات میان مقام‌های ایران و عربستان سعودی در عراق ارائه کرد. به گزارش خبرگزاری فارس، طبق این گزارش، سعودی‌ها در آن مذاکرات خواستار ضمانت‌هایی برای اتمام حملات حوثی‌ها (انصارالله یمن) به تاسیسات نفتی و اقتصادی خود بوده‌اند. میدل‌ایست‌آی مدعی شده طرف ایرانی هم در مقابل خواستار کمک عربستان سعودی برای فروش نفت خود و دور زدن تحریم‌های آمریکا شده است. یک مقام ارشد عراقی در این زمینه گفته است: آنها پیشنهاد داده‌اند که نفت خود را با قیمتی کمتر از قیمت بین‌المللی به سعودی‌ها بفروشند به‌شرط آنکه عربستان آن را به شیوه خود در بازار جهانی به فروش برساند.
دور جدیدی از این گفتوگوها هفته گذشته با حضور تعداد محدودی از مقام‌های عراقی برگزار شد. این گفتوگوها در شرایطی برگزار شد که طرف‌های برجام از طریق مذاکرات جاری در وین به دنبال بازگرداندن آمریکا به توافق هسته‌ای برجام هستند. یک مقام ارشد عراقی از دفتر مشاور امنیت ملی این کشور گفته برای او تعجب‌آور نیست که تهران درحال دنبال کردن راهبرد جایگزین مذاکرات وین از طریق گفتوگو با عربستان سعودی است. او گفت: «ایران با باز کردن مسیر جدیدی برای فروش نفت به دنبال بهره‌برداری از وضعیت منطقه و گسترش دادن نفوذش به حیطه‌های جدیدی است.» یک مقام عراقی می‌گوید هدف از این گفتوگوها «پایان دادن به وضعیت درگیری‌ها و تنش‌ها» است. پیش‌تر نیز رئیس‌جمهور عراق در مصاحبه با یک اندیشکده لبنانی مدعی شده بود که ایران و عربستان بیش از یک بار در بغداد گفتوگو کرده‌اند. «برهم صالح» در گفتوگو با «اندیشکده بیروت» در زمینه مذاکرات تهران و ریاض گفت که بغداد بیش از یک بار میزبان گفت‌وگوهای ایران و عربستان سعودی بوده است. او تاکید کرد که عراق در برابر چالشی درازمدت برای بازگشت به وضعیت عادی سیاسی و اقتصادی قرار دارد. منطقه شاهد تنش‌هایی است اما نشانه‌هایی از تلاش برای کاهش این تنش دیده می‌شود و عراق می‌کوشد که همه طرف‌های درگیر را پشت میز مذاکره بنشاند.
