مشروح مصاحبه با وزیر اسبق اقتصاد فردا منتشر می‌شود
درمان اقتصاد با نسخه شمس‌الدین حسینی
شمس‌الدین حسینی هم‌اکنون نماینده مجلس است و تصدی وزارت اقتصاد را در دولت محمود احمدی‌نژاد در کارنامه دارد. او با اشاره به نرخ‌های تورم و رشد اقتصادی به عنوان دو مقوله مهمی که باید در برنامه‌های نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری به آنها پرداخته شود، به مساله «عدم‌ثبات در اقتصاد ایران» پرداخت. با تاکید بر اینکه ما به سیاست‌هایی که در اقتصاد کلان تحت عنوان سیاست‌های تثبیت مطرح است نیاز داریم تا به نوسانات در حوزه اقتصاد پایان داده یا آن را کاهش دهیم، اعلام کرد: هدف مشخص من از نظر کمی «تک‌رقمی کردن تورم» و «حفظ آن» است و معتقدم که اگر این دستاورد حاصل شود، حتما می‌توانیم برای کاهش آن مجددا تلاش کنیم.
حسینی در پاسخ به این سوال که چرا در کنترل نقدینگی موفق نبودیم، گفت: معتقدم در مجموع ما نتوانستیم تلفیقی از نظم اقتصاد و نظم مالی داشته باشیم. نظم مالی منظورم به عنوان یک رشته تخصصی و یک رشته سیاستگذاری است. ما همواره روی سیاست مالی و سیاست پولی تاکید کردیم اما اساسا به سراغ مهندسی مالی نرفتیم حال آنکه در کنار سیاستگذاری پولی و سیاستگذاری مالی مناسب، برای مدیریت نقدینگی نیازمند مهندسی مالی هستیم.
او تاکید کرد وعده‌هایی که یک رئیس‌جمهور یا نامزد ریاست جمهوری ارائه می‌کند باید ویژگی‌های «سنجش‌پذیر بودن»، «امکان‌پذیر بودن» و «باور‌پذیر بودن» را داشته باشد. حسینی درباره نرخ رشد اقتصادی، هدف‌گذاری حدود ۶ درصدی را هدف‌گذاری مناسب خواند اما در عین حال تاکید کرد که «در کنار کمیت رشد، کیفیت رشد بسیار مهم است وگرنه ما در همین سال‌های اخیر رشد دو رقمی را هم تجربه کردیم، ولی می‌دانیم که این رشد دو رقمی اساسا حاصل بهبود بنیان‌های تولید نبوده است. ما فقط در مقطعی هستیم که میزان بیشتری نفت بفروشیم. یک سال رشد نفت سبب شد رشد اقتصاد خیلی بالا برود، سال بعدش هم دیدید که این اتفاق و این تجربه تکرار نشد.»
حسینی درباره روش‌هایی که در برنامه‌اش برای کنترل تورم در نظر گرفته است، گفت: من برای کنترل تورم هم به سمت تقاضا و هم سمت عرضه توجه می‌کنم. در سمت تقاضا به دنبال کنترل نقدینگی هستم ولی برای اینکه کنترل نقدینگی اصلاح شود، حتما نظام تامین مالی را اصلاح می‌کنم. اگر نظام تامین مالی دولت اصلاح شد، آن وقت شما می‌توانید با اطمینان بگویید که نقدینگی را کنترل می‌کنید.
او درباره اینکه در برنامه خود چه مواردی را برای جلوگیری از تجربه شوک ارزی در نظر می‌گیرد، تاکید کرد: واقعیت امر این است که اقتصاد در فضای واقعی تعادل عمومی حرکت می‌کند. بنابراین برای پیشگیری از شوک ارزی در بلندمدت چاره‌ای نداریم جز اینکه تورم را کنترل کنیم. چاره‌ای نیست جز اینکه نظام تامین مالی‌مان را درست کنیم. البته حتما باید نظام ارزی‌مان را نیز اصلاح کنیم زیرا این نظام ارزی رانتی و دستوری، مشکل را تشدید می‌کند.
حسینی تاکید کرد: من در برنامه خودم حتما می‌پذیرم که این تعدیل صورت بگیرد تا منجر به یک شوک نشود.
تیم اقتصادی حسینی
این کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری در پاسخ به سوالی درباره تیم اقتصادی خود در دولت احتمالی‌اش، ضمن تاکید بر اینکه بنیان سیاستگذاری اقتصادی باید نظریه و علم اقتصاد باشد، گفت: یک سیاستگذار بر نظریه‌های اقتصادی مسلط است نه اینکه نظریات اقتصادی بر او مسلط باشد. زیرا برخی مواقع برای یک موضوع چند نظریه رقیب وجود دارد و اینجاست که هنر شما به عنوان یک اقتصاددان و یک سیاستگذار اقتصادی این است که بتوانید شرایط اقتصادی خودتان را با آن پیش‌فرض‌هایی که نظریه بر مبنای آن شکل گرفته، تطبیق بدهید و نظریه مناسب برای اقتصاد خودتان را به کار بگیرید یا حتی توسعه بدهید.
حسینی با بیان اینکه خودم را اسیر و تابع هیچ مکتب اقتصادی و هیچ نظریه اقتصادی نمی‌دانم، توضیح داد: با توجه به اشراف نسبی‌ام بر نظریات اقتصادی و همچنین به دانش و تجارب همکارانم در حوزه اقتصادی و برنامه‌های بسیار بزرگی که در اقتصاد ایران دنبال کردم، طبعا از اقتصاددان‌هایی هم دعوت به همکاری می‌کنم که آنها را در مرحله عمل آزموده‌ام. او دکتر محمدرضا فرزین، دکتر داوود منظور و دکتر علی عسکری را به عنوان بخشی از تیم اقتصادی‌اش معرفی کرد و گفت: در برنامه خود از اقتصاددان‌هایی که هنوز پرتوان هستند و نشاط و دانش و تجربه خوب دارند، استفاده می‌کنم. حسینی البته گفت اقتصاددانان جوان دیگری نیز هستند که در سال‌های اخیر با آنها آشنا شدم و طبعا تیمی انتخاب می‌کنم که قدرت دریافت و پرداخت مسائل اقتصادی ایران را داشته و در واقع تجربه سیاستگذاری و اجرا هم داشته باشند.
این نامزد انتخابات ریاست جمهوری گفت: برای من دانش اقتصادی، تجربه مفید و البته تعهد کاری نسبت به انقلاب و کشور مهم است.
ادامه سیاست هدفمندی یارانه‌ها
حسینی درباره سیاست حمایتی خود در جهت حمایت از اقشار کم‌درآمد که در برنامه اقتصادی‌اش بر آن تاکید دارد، گفت: سیاست حمایتی من در جهت حمایت از اقشار کم‌درآمد همان تکمیل سیاست هدفمند کردن یارانه‌هاست؛ سیاست هدفمند کردن یارانه‌ها با نگاهی که ما قیمت‌های نسبی را اصلاح کنیم؛ از انحراف در قیمت‌های نسبی پرهیز کنیم ولی منابعش را نیاوریم در ماشین بوروکراسی دولت تلف کنیم؛ اتفاقی که در این دولت افتاد.
این نامزد انتخابات ریاست جمهوری، توضیح داد: اگر قرار است حامل‌های انرژی را اصلاح کنیم، باید منابعش بین خود مردم بازتوزیع شود. نشود آن چیزی که در آبان ۱۳۹۸ رخ داد؛ فکر کرده بودند قیمت بنزین را اصلاح می‌کنند و یک منبعی را به دست می‌آورند تا با آن زیربناها را درست کنند. اصلاح اقتصادی را نتوانستند انجام دهند ولی ظرف اجتماعی را شکاندند.
حسینی در ادامه تاکید کرد: من حتما هر اصلاح اقتصادی از جمله اصلاح نظام یارانه را که انجام می‌دهم، ملاحظه اولم یا شرط اصلی‌ام این است که فشار اجتماعی روی مردم نباشد. اساسا موافق این وضعیت نیستم. تجربه‌ام نشان می‌دهد سیاست‌های اقتصادی که همراه با زجر و رنجش اجتماعی هستند، ناکام می‌مانند. پس اصلاح نظام حمایتی من واقعا با محور و با اولویت جبران خانوار صورت می‌گیرد.
او در پاسخ به این سوال که آیا یارانه نقدی را به شکل فعلی یعنی با توزیع میان همه دهک‌ها ادامه می‌دهید، تاکید کرد: من هیچ چیز غیرممکن را وعده نمی‌دهم. امروز توزیع نقدی به مراتب بر این قیمت‌گذاری دستوری ارجحیت دارد. پس من این گام را برمی‌دارم. ولی تاکید می‌کنم به هیچ وجه این روشی را که از سال ۱۳۹۸ اجرا شد، اجرا نخواهم کرد. هر تصمیمی که بخواهم بگیرم و هر برنامه‌ای که بخواهم اجرا کنم، برنامه‌ای خواهد بود که منجر به رنجش مردم نشود و همراه با پیوست‌های فرهنگی یعنی گفت‌و‌گو با مردم، مفاهمه ملی و همراه با جبران خانوار و جبران اجتماعی- اقتصادی باشد.
(این بخشی از گفت‌و‌گوی «دنیای‌اقتصاد» با سید شمس‌الدین حسینی است. مشروح این گفت‌و‌گو را که به تشریح برنامه‌های اقتصادی این نامزد انتخابات اختصاص یافته، در شماره فردا می‌خوانید.)
