رئیسی به امان نمی‌رود

از این زاویه برخی رسانه‌ها به گمانه زنی از سطح حضور مقامات تهران و ریاض در این نشست پرداخته بودند و اعلام کردند که قرار است سید ابراهیم رئیسی و محمد بن سلمان در این اجلاس منطقه‌ای حاضر شوند. پایگاه خبری النشره روز شنبه در گزارشی با اشاره به اینکه قرار است در این نشست موضوع انتخاب رئیس‌‌جمهور لبنان بررسی شود مدعی شد که محمد بن‌‌سلمان، ولیعهد عربستان و سیدابراهیم رئیسی، رئیس‌‌جمهور ایران در حاشیه این نشست باهم دیدار خواهند کرد.

این رسانه لبنانی در گزارش خود آورده بود: منابع لبنانی از قطعی شدن تکلیف پرونده ریاست‌جمهوری لبنان در نشست احتمالی در امان خبر می‌دهند. با این حال، این منابع با تاکید بر اهمیت این رویداد در پایتخت اردن که تحت حمایت فرانسه برگزار می‌شود، از دیدار مهمی که در این زمینه بین ایران و عربستان سعودی برگزار خواهد شد، سخن به میان آوردند. این در حالی است که منابع ایرانی چنین خبری را تایید نکرده‌‌‌‌‌‌اند. روز یکشنبه شورای اطلاع‌رسانی دولت ایران نیز اعلام کرد هیچ برنامه‌ای برای دیدار مقامات ایران و عربستان سعودی تاکنون تنظیم نشده است.

«دنیای‌اقتصاد» در گزارش روز یکشنبه ۲۷ آذر با عنوان راستی‌آزمایی یک ادعای لبنانی پیش‌بینی کرده بود که حضور رئیسی و بن سلمان بیشتر یک گمانه زنی رسانه‌ای است. دنیای اقتصاد در این باره نوشت: پیش‌‌تر و در اوت ۲۰۲۱ که دور اول نشست بغداد برای مشارکت و همکاری برگزار شد، مجددا اخباری مبنی بر دیدار مقامات ارشد ایران و عربستان در حاشیه این اجلاس منتشر شده بود که با برگزاری نشست بدون حضور روسای ارشد ایران و عربستان مشخص شد که بیشتر از نوع گمانه‌‌زنی رسانه‌‌ای بوده است. در دیدار مذکور تهران و ریاض در سطح وزرای خارجه شرکت کردند و جز یک مصافحه کوتاه بین حسین امیرعبداللهیان و فیصل بن فرحان اتفاق ویژه‌‌ای بین دو کشور رخ نداد.

از این رو بسیار دور از ذهن است که ایران و عربستان در مقطع کنونی بخواهند در سطح عالی یعنی رئیس‌‌جمهور ایران و ولیعهد عربستان سعودی در این اجلاس حضور به هم برسانند. به‌‌ویژه ناظر بر این مساله که مذاکرات تهران و ریاض که چند دور آن در بغداد برگزار شده فعلا در بن‌‌بست قرار دارد و چشم‌‌انداز روشنی برای برگزاری دور بعدی آن هم وجود ندارد. با وجود این امکان دیدار بین وزرای خارجه دو کشور در نشست بغداد ۲ وجود دارد.

همچنین امکان دیدار و گفت‌وگوهای مقدماتی بین مقامات ایران و مصر و ایران و اردن هم محتمل است، ناظر بر این مساله که در ماه‌های گذشته و همزمان با برگزاری گفت‌وگوهای تهران و ریاض، رسانه‌ها از تماس و دیدار بین مقامات ایران و مصر از یکسو و ایران و اردن از سوی دیگر خبر دادند. موضوعی که وزیر خارجه عراق نیز چند ماه پیش به آن اشاره کرد و گفت که بغداد با میزبانی از مذاکرات ایران و عربستان از تلاش‌‌ها برای توسعه روابط ایران و مصر و ایران و اردن به میزبانی بغداد حمایت به عمل می‌آورد.

جزئیات بغداد ۲

اردن روز سه‌‌شنبه در کرانه بحرالمیت میزبان کنفرانس «بغداد ۲» با دو ‌میهمان جدید یعنی بحرین و عمان در کنار مصر، عربستان، امارات، قطر، ترکیه، ایران، فرانسه و البته عراق است. الشرق الاوسط گزارش داد: با اینکه دعوت‌‌ها از امان انجام شده، اما تنظیم و برنامه‌‌ریزی کنفرانس با بغداد و پاریس بوده است. منابع دیپلماتیک عربی در پاریس تاکید کردند که فرانسه به‌شدت فشار آورده تا این کنفرانس پیش از پایان سال جاری میلادی برگزار شود. علت تاخیر پیش آمده در برگزاری این کنفرانس، مسائل داخلی عراق و تاخیر در تشکیل دولت و انتخاب رئیس‌جمهور این کشور بود. نه پاریس و نه بغداد توضیحی درباره علت عدم دعوت از لبنان ندادند.

منابع فرانسوی تاکید کردند که این کنفرانس در دو مرحله برگزار می‌شود، نخست کنفرانس علنی و سپس یک جلسه پشت درهای بسته و افزودند که اهداف این کنفرانس تفاوتی با نسخه اولش ندارد: کمک به امنیت و ثبات و شکوفایی عراق و نیز بررسی مسائل مهم منطقه‌‌ای که عراق در قلب آن جای دارد. از سوی دیگر، منابع آگاه عربی به نشریه لبنانی «النهار» گفتند که عربستان در سطحی بالا در این کنفرانس مشارکت خواهد داشت و بعید نیست که ولیعهد عربستان در این نشست مشارکت کند.ضمن اینکه به گفته این منابع رئیس‌جمهور مصر و رئیس‌جمهور ترکیه نیز در این نشست حضور خواهند داشت.

این در حالی است که ایران در سطح وزیر خارجه در کنفرانس بغداد ۲ که در امان، پایتخت اردن برگزار خواهد شد، شرکت می‌کند. حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه ایران امروز دوشنبه راهی اردن می‌شود.پیش از این فواد حسین، وزیر خارجه عراق در نشست خبری مشترک با سامح شکری و ایمن الصفدی، وزرای خارجه مصر و اردن گفت که یک نشست منطقه‌ای دیگر درباره عراق در تاریخ ۲۰ دسامبر جاری در امان پایتخت اردن برگزار خواهد شد و انتظار می‌رود که ایران و ترکیه نیز در این نشست شرکت کنند.

وی تاکید کرد: نسخه دوم نشست بغداد در بیستم ماه جاری در امان برگزار می‌شود، در نشست اول ایران و ترکیه حضور داشتند و انتظار داریم که این دو کشور در نشست آتی نیز شرکت کنند.فواد حسین با اشاره به اینکه این نشست اساسا در راستای حمایت از عراق برگزار شد تاکید کرد که کشورش با چالش‌‌هایی مواجه است و برای عبور از این چالش‌ها نیازمند برقراری روابط منطقه‌ای و بین‌المللی است.

به گفته برخی منابع، «امانوئل مکرون» در سخنان خود در این کنفرانس به مسائل منطقه‌‌ای از جمله لبنان و سوریه و وضعیت پناهجویان سوریه‌‌ای در لبنان خواهد پرداخت. تغییر دولت در عراق از اهتمام فرانسه و شخص «امانوئل مکرون» به عراق نکاسته و او با جدیت خواستار تحکیم روابط سیاسی و اقتصادی و امنیتی با عراق است. مکرون در این سفر قرار است دیداری دوجانبه پشت درهای بسته با پادشاه اردن داشته باشد.

در بغداد ۱ چه گذشت؟

نشست منطقه‌‌ای حمایت از عراق روز شنبه ۶ شهریور با حضور ۹ کشور در شهر بغداد برگزار شد. در نشست همکاری و مشارکت بغداد که در سطح رهبران و مقامات برگزار شد، شرکت‌کنندگان برای حمایت از عراق و بحث درباره چالش‌ها، مسائل مشترک و چشم‌اندازهای پیش رو گرد هم جمع آمدند.شرکت‌کنندگان از تلاش‌های جمهوری عراق برای برگزاری این نشست که با هماهنگی با جمهوری فرانسه و مشارکت رهبران و مسوولان کشورهای منطقه برگزار شد، ابراز تشکر کردند و اعلام داشتند که در کنار دولت و ملت عراق خواهند ایستاد؛ همچنین بر ضرورت یکپارچگی تلاش‌های منطقه‌ای و بین‌المللی به شکلی که تاثیری مثبت بر ثبات منطقه داشته باشد، تاکید کردند.

شرکت‌کنندگان اعلام داشتند که منطقه با چالش‌های مشترکی رویاروست که نیازمند تعامل کشورهای منطقه با آن بر اساس مشارکت، همکاری، امنیت مشترک و منافع متبادل است. همچنین بر ضرورت یکپارچگی تلاش‌ها برای تعامل با چالش‌های پیش آمده از تغییرات آب و هوایی و گازهای گلخانه‌ای و تاثیرات جدی آن بر منطقه و ایجاد مکانیزم عملی برای تقویت همکاری بر اساس توافق‌نامه‌های بین‌المللی ذی‌ربط، به ویژه توافق‌نامه تغییرات آب و هوایی پاریس، توافق به عمل آمد.