تهران و مسقط در فاز روابط راهبردی

سید‌ابراهیم رئیسی و هیثم بن طارق آل سعید ظهر روز دوشنبه ۸ خرداد- ۲۹ مه ‌در بیانیه پایانی سفر رسمی و دو‌روزه سلطان عمان به ایران با تاکید بر نقش سازنده بخش خصوصی دو کشور در توسعه افق‌‌‌های همکاری اقتصادی، نسبت به افزایش مستمر مبادلات تجاری و افزایش سرمایه‌گذاری‌‌‌های مشترک، ابراز خرسندی کردند و از امضای موافقت‌نامه‌‌‌ها و یادداشت‌‌‌های تفاهم در زمینه‌‌‌های اقتصادی، تجاری، ترانزیت، سرمایه‌گذاری، انرژی و فرهنگی استقبال و بر ضرورت فعال شدن توافقات موجود میان دو کشور و همکاری برای رسیدن به توافقات جدید که در راستای خدمت به مصالح مشترک باشد، تاکید کردند.

در این بیانیه مورد توافق آمده است: «در راستای روابط تاریخی مستحکم میان دو کشور جمهوری اسلامی ایران و سلطنت عمان و دو ملت دوست و با تاکید بر احترام متقابل میان روسای دو کشور و روابط مستحکم دوجانبه که بر اساس اصل حسن همجواری، برادری و مبانی دینی و فرهنگی شکل گرفته؛ سلطان «هیثم بن طارق آل سعید» سلطان کشور عمان بنابر دعوت سید‌ابراهیم رئیسی، ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران، در تاریخ ۷-۸ خرداد ۱۴۰۲ دیدار رسمی از جمهوری اسلامی ایران به عمل آوردند.روسای دو کشور با ابراز خرسندی از سطح عالی روابط دوجانبه، بر رشد مستمر این روابط به‌ویژه بعد از دیدار سال گذشته رئیس‌جمهوری اسلامی ایران از عمان به دعوت سلطان هیثم بن طارق آل سعید اشاره کردند.»

رئیس‌جمهور ایران ۳خرداد سال گذشته در پنجمین سفر خارجی خود به سلطان‌نشین عمان سفر کرد و سفر سلطان هیثم پاسخی به این سفر است. در جریان این سفر ۱۳ سند بین ایران و عمان به امضا رسید. روسای دو کشور ایران و عمان با ابراز علاقه نسبت به رشد روزافزون روابط در آینده، بر تشکیل کمیته‌‌‌های مشترک و تبادل کارگروه‌‌‌ها و دیدارهای مختلف با هدف پیگیری توسعه روابط تاکید کردند.» رئیس‌جمهور ایران و سلطان عمان در چارچوب تقویت روابط بین دو کشور برادر و پایه‌‌‌گذاری اصول و چارچوبی جهت حفظ و استمرار این روابط از مسوولان دولتی خواستند اقدام لازم را برای تنظیم سند همکاری‌‌‌های راهبردی در زمینه‌‌‌های مختلف و امضای آن به نحوی که همکاری و منافع متقابل را تحکیم کند، انجام دهند. دو طرف با تبادل نظر درباره برخی موضوعات منطقه‌‌‌ای و بین‌المللی، بر اهمیت تلاش‌‌‌های سازنده در زمینه‌‌‌های مختلف امنیتی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی در راستای تقویت صلح و ثبات تاکید و از ادامه رایزنی‌‌‌ها و مشورت‌‌‌های سیاسی میان دو کشور استقبال کردند.

طرفین در این سفر از گسترش فرهنگ گفت‌وگو در منطقه به منظور حل و فصل مشکلات و تحکیم روابط میان کشورهای همسایه به نحوی که صلح، ثبات و شکوفایی و خواست ملت‌‌‌های منطقه را تامین کند، استقبال می‌کنند. رئیسی از تلاش‌‌‌های هیثم بن طارق در اتخاذ سیاست‌‌‌های سازنده و حکیمانه در عرصه منطقه‌‌‌ای و بین‌المللی جهت تعمیق روابط مثبت دوجانبه و صلح و ثبات منطقه‌‌‌ای تقدیر کرد. سلطان هیثم بن طارق آل سعید نیز با تقدیر از سیاست همسایگی دولت سیزدهم نسبت به کشورهای منطقه، همکاری نزدیک کشورهای منطقه خلیج فارس را موجب تحکیم ثبات و صلح منطقه‌‌‌ای دانست. در پایان سید‌ابراهیم رئیسی از انجام این دیدار تاریخی ابراز خرسندی کرد و هیثم بن طارق نیز از رئیس‌جمهور ایران بابت حسن استقبال و پذیرایی صورت گرفته از هیات عمانی در این سفر تقدیر به عمل آورد.پیش از توافق دو کشور بر تنظیم سند همکاری‌های راهبردی، وزیر خارجه ایران یکشنبه شب در نشست مطبوعاتی مشترک با بدر بن حمد البوسعیدی، وزیر خارجه عمان درخصوص این سند اعلام کرد که در آینده نزدیک برنامه جامع همکاری راهبردی بین دو کشور ایران و عمان به امضا می‌‌‌رسد. وزیر خارجه عمان نیز در این نشست خبری اظهار کرد: دو طرف بر اجرایی کردن هر چه سریع‌‌‌تر اسناد امضا شده بین تهران و مسقط تاکید دارند و نهایی کردن سند مهم همکاری‌‌‌های جامع راهبردی بین دو کشور که دربرگیرنده بسیاری از موضوعات مورد همکاری‌‌‌های دو کشور است، مورد اهتمام دو طرف است.

نشست مشترک هیات‌‌‌های عالی‌‌‌رتبه

پیش از صدور بیانیه پایانی سفر، نشست مشترک هیات‌های عالی‌رتبه ایران و عمان عصر روز یکشنبه برگزار شد. در این نشست رئیس‌جمهور ایران با بیان اینکه تهران و مسقط دیدگاه‌‌‌های مشترکی درباره همکاری‌‌‌های منطقه‌‌‌ای، تقویت و تثبیت امنیت، صلح و رفاه ملت‌‌‌های منطقه دارند، گفت: روابط دو کشور از مرحله تجاری به مرحله سرمایه‌گذاری رسیده است و دیدگاه‌‌‌های مشترک و رویکرد تقویت همگرایی منطقه‌‌‌ای سران ایران و عمان، در کنار ظرفیت‌‌‌ها و زمینه‌‌‌های مناسب متقابل می‌تواند روابط فی‌مابین را در عرصه‌‌‌های دوجانبه‌‌‌ای و منطقه‌‌‌ای گسترش دهد. رئیس‌جمهور ظرفیت‌‌‌های دو کشور در بخش‌‌‌های صنعت، تجارت، ارتباطات، امور دفاعی و امنیتی، خطوط جاده‌‌‌ای و ریلی، حمل‌ونقل دریایی و ترانزیت، مبادلات مالی و پولی و انرژی را از جمله زمینه‌‌‌های مناسب برای گسترش همکاری‌‌‌ها برشمرد و با اشاره به مذاکرات امروز مقامات ایران و عمان در زمینه افزایش سرمایه‌گذاری، بر نهایی شدن تشکیل صندوق حمایت از توسعه سرمایه‌گذاری مشترک تاکید کرد.

رئیسی همچنین با اشاره به مواضع مشترک دو کشور در موضوعات مربوط به یمن و فلسطین از نقش عمان و به‌ویژه سلطان هیثم بن طارق در تلاش برای احقاق حقوق مردم یمن و نیز مردم فلسطین قدردانی کرد و خواستار تداوم جدی این نقش‌‌‌آفرینی شد.هیثم بن طارق آل سعید سلطان عمان نیز در این نشست با سپاسگزاری از دعوت و استقبال گرم رئیس‌جمهور ایران اظهار کرد: پس از سفر سال گذشته جناب‌عالی به عمان سطح روابط دوجانبه و همکاری‌‌‌های منطقه‌‌‌ای دو کشور ارتقای چشمگیری داشته و اگر‌چه حجم تبادلات تجاری دو برابر شده است، اما با توجه به ظرفیت‌‌‌ها و زمینه‌‌‌های متنوع و مساعد دو کشور، هنوز تا سطح مطلوب روابط فاصله داریم و باید با تلاش بیشتر این ظرفیت‌‌‌ها را بالفعل کنیم. توجه به موقعیت ویژه جمهوری اسلامی ایران و توسعه همکاری‌‌‌های ترانزیتی بین دو کشور، گسترش خطوط کشتیرانی، افزایش مراودات پولی و بانکی و تبادلات انرژی نیز از محورهای مذاکرات اعضای هیات‌‌‌های عالی‌‌‌رتبه ایرانی و عمانی بود.

مرحله جدید در روابط ایران و عمان

با پایان سفر سلطان عمان، بدر بن حمد آل‌بوسعیدی وزیر خارجه عمان با انتشار تصاویری از دیدار هیثم بن سلطان، پادشاه این کشور با مقام معظم رهبری نوشت که این دیدار بازتاب‌دهنده تاکید بر روابط تاریخی و ریشه‌دار میان دو کشور و اعتماد متقابل و همکاری مشترک در راستای تقویت حسن همجواری منطقه‌ای و امنیت و صلح است.وزیر خارجه عمان پیش‌تر با بیان اینکه روابط تهران و مسقط روابطی تاریخی و ممتاز است، گفت: سفر سلطان عمان به تهران مرحله جدیدی از روابط دو کشور را پی‌‌‌ریزی می‌کند. این دیپلمات عالی‌‌‌رتبه عمانی با بیان اینکه مذاکرات صورت گرفته بین رئیس‌‌‌جمهور ایران و سلطان عمان بیانگر روح مثبتی است که بر روابط دو کشور حاکم است، افزود: در جریان رایزنی‌‌‌های دو کشور بر موضوع گسترش همکاری‌‌‌های ایران و عمان در ارتباط با حوزه‌‌‌های گردشگری، گردشگری سلامت، امنیت غذایی، کشاورزی، صنایع تبدیلی، انرژی‌‌‌های تجزیه‌‌‌پذیر، ارتباط مستقیم بین بنادر دو کشور و تقویت کشتیرانی تاکید شد.

وی با بیان اینکه در این دیدار روسای دو کشور بر تقویت و توسعه روابط میان کشورهای منطقه و همسایه تاکید کرده‌‌‌اند، گفت: ما معتقدیم که روابط نزدیک میان ایران با همسایگان ما در نهایت منجر به افزایش امنیت، ثبات و رفاه در منطقه می‌شود و در همین چارچوب بر گسترش تعاملات بین کشورهای منطقه و همسایه تاکید داریم.

پایان سفر دو‌روزه

هیثم بن طارق، سلطان عمان و هیات همراه ظهر دوشنبه با بدرقه محمد مخبر معاون اول رئیس‌جمهور تهران را ترک کردند. پادشاه عمان روز یکشنبه در راستای تقویت روابط دیرینه و دوستانه دو کشور در زمینه‌های مختلف و گسترش همکاری‌های فی‌مابین به مدت دو روز به تهران سفر کرده بود و طی این مدت با مقام معظم رهبری و رئیس‌جمهور دیدار داشت. گفتنی است در جریان سفر رسمی «هیثم بن طارق آل سعید» و هیات همراه به ایران، مقامات دو کشور چهار سند در حوزه همکاری‌‌‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری، همکاری در مناطق آزاد و همکاری در حوزه انرژی به امضا رساندند.