نبرد ایران و آمریکا در سوریه چگونه رقم خواهد خورد؟
قوانین نانوشته تعامل در شام
ضربات چقدر بزرگ هستند؟
به گفته مقامات نظامی آمریکا، گروههای مورد حمایت ایران از زمان آغاز جنگ غزه بیش از ۵۰ بار به نیروهای آمریکایی در سوریه و عراق حمله کرده‌‌‌اند که چند حمله آن در این هفته انجام شده است. این حملات که شامل راکت، موشک و هواپیماهای بدون سرنشین است، خسارات جزئی وارد کرده و هیچ سرباز آمریکایی کشته نشده است. واشنگتن هشدار داده است که حملات باید متوقف شود. این کشور همچنین حملات تلافی‌جویانه‌ای را انجام داده که آخرین آنها اواخر روز یکشنبه علیه دو سایت ظاهرا مرتبط با ایران در سوریه انجام شد.یکی از آنها یک مرکز آموزشی در نزدیکی البوکمال را هدف قرار داد و دیگری یک خانه امن در نزدیکی میادین را مورد اصابت قرار داد که هر دو در شرق سوریه واقع شده‌اند.
پنتاگون هیچ جزئیاتی در مورد خسارات ناشی از این حملات ارائه نکرده، اما دیده‌بان حقوق بشر سوریه (SOHR) که یک گروه نظارتی مستقر در لندن است، مدعی شد که هشت نفر از شبه‌نظامیان در این حملات جان باختند. با این حال، الجزیره نتوانست به طور مستقل این رقم را تایید کند. مقامات آمریکایی هفته گذشته گفتند که حداقل ۵۶ پرسنل آمریکایی در حملاتی در سوریه و عراق که از ۱۷ اکتبر آغاز شد، مجروح شده‌اند. جراحات از مصدومیت‌های جزئی تا آسیب‌های مغزی متغیر بوده، اما پنتاگون گفت که همه آنها مداوا شده‌اند و به سرکار بازگشته‌اند.
آیا حملات مستقیما با جنگ در غزه مرتبط است؟
مقامات آمریکایی سعی کرده‌‌‌اند بر این نکته تاکید کنند که حملات پنتاگون علیه گروههای مورد حمایت ایران مستقیما با جنگ غزه مرتبط نیست. آنها می‌گویند حملات ایالات متحده بیشتر اقدامات «دفاع از خود» است که با هماهنگی اسرائیل انجام نشده است. حملات گروههای مسلح منطقه‌‌‌ای تنها در سال‌های اخیر تشدید شده است، به‌‌‌ویژه پس از ترور سردار قاسم سلیمانی در سال ۲۰۲۰ توسط آمریکا در عراق، جایی که گروههای مورد حمایت تهران در آن تسلط دارند.
اسرائیل، نزدیک‌ترین متحد ایالات متحده در منطقه نیز حملات متعددی را در خاک سوریه انجام داده و از اکتبر تاکنون چند بار به فرودگاه‌های دمشق و حلب حمله کرده است، چون به دنبال محدود کردن خطر ناشی از نیروهای تحت حمایت ایران در سوریه است.ایران از زمان شروع جنگ در غزه بارها هشدار داده است که اگر تل‌‌‌آویو از توقف بمباران غیرنظامیان در نوار محاصره‌‌‌شده خودداری نکند، «جبهه‌‌‌های جدید» باز خواهد شد و «محور مقاومت» - گروههای سیاسی و مسلح منطقه‌‌‌ای همپیمان تهران - ممکن است وارد عمل شوند. حزب‌‌‌الله لبنان بیش از یک ماه است که درگیر نبردهای مرزی با نیروهای اسرائیلی بوده است، در حالی که حوثی‌‌‌های مورد حمایت ایران در یمن حملات متعددی را به جنوب اسرائیل انجام دادهاند.
ایالات متحده حملات علیه خود را مستقیما به ایران نسبت داده است، اما تهران معتقد است که اعضای این محور به طور مستقل عمل می‌کنند و در عین حال هدف مشترک مقابله با هژمونی ایالات متحده در منطقه را دنبال می‌کنند. حمیدرضا عزیزی، عضو انستیتوی امور بین‌الملل و امنیت آلمان (SWP) گفت: حملات گروههای مورد حمایت ایران بخشی از پاسخ این محور به جنگ غزه است. وی به الجزیره گفت: همان‌طور که مقامات ارشد ایرانی بارها اعلام کرده‌‌‌اند، جمهوری اسلامی معتقد است که حمایت واشنگتن عامل اصلی است که اسرائیل را قادر می‌‌‌سازد تا عملیات نظامی در غزه را بدون مجازات ادامه و گسترش دهد. به نظر می‌رسد ایران و متحدانش با افزایش دادن هزینه‌‌‌ها برای آمریکا و تحت فشار قرار دادن غیرمستقیم اسرائیل برای توقف حملات، تلاش می‌کنند تا دولت بایدن را مجبور به تجدیدنظر در رویکرد خود در قبال جنگ غزه کنند.
وی افزود: این موضوع همچنین نشان‌دهنده نگرانی ایران و متحدانش در مورد افزایش قابل‌توجه حضور نظامی آمریکا در منطقه طی ماه گذشته است که شامل اعزام ناو گروههای جدید، زیردریایی هسته‌ای و نیروها می‌شود. عزیزی گفت: حملات گروههای مورد حمایت ایران بخشی از پاسخ این محور به جنگ غزه است.واشنگتن معتقد است که نیروهایش آنجا هستند تا از ظهور مجدد گروه مسلح داعش که مناطق وسیعی از سوریه و عراق را تصرف کرد اما در نهایت توسط ائتلاف بین‌المللی شکست خورد، ممانعت به عمل آورند. نیروهای تحت حمایت آمریکا عملیات ضد داعش در سوریه را رهبری می‌کنند.
مانند اکثر رهبران عرب در سراسر منطقه، اسد مخالفت جدی خود را با جنگ غزه اعلام کرده و حملات اسرائیل را محکوم کرده است. انزوای منطقه‌‌‌ای اسد در اوایل سال‌جاری پایان یافت. عربستان سعودی روز شنبه میزبان یک نشست بزرگ عربی-اسلامی در ریاض بود که رئیس‌جمهور سوریه نیز سخنران آن بود. او دایره باطل را که به اسرائیل اجازه می‌دهد قتل عام انجام دهد و راه ارسال کمک‌های بشردوستانه محدود را به جای کمک به فلسطینی‌ها بسته است، محکوم کرد. وی با اشاره به نقش کشورهای غربی در بمباران غزه توسط اسرائیل گفت: وقتی مجرم، قاضی و دزد، داور شده است، حق احقاق نمی‌شود.
چگونه ممکن است اوضاع تشدید شود؟
تاکنون حملات به نیروهای آمریکایی در سوریه آسیب جدی وارد نکرده است. تنها تلفاتی که نیروهای آمریکایی متحمل شده‌اند در عراق گزارش شده است. پنتاگون ماه گذشته تایید کرد که یک پیمانکار آمریکایی در حالی که در جریان حمله به یک پایگاه آمریکایی در استان الانبار غربی پناه گرفته بود، بر اثر حمله قلبی جان خود را از دست داد.عزیزی از SWP گفت این واقعیت که هیچ تلفاتی در میان سربازان آمریکایی گزارش نشده است با استراتژی محاسبه شده ایران مطابقت دارد.
اگر سربازان و پرسنل آمریکایی کشته می‌‌‌شدند، ایالات متحده احتمالا به شیوه‌‌‌ای بسیار جدی پاسخ می‌‌‌داد و ما شاهد تشدید تنش بودیم. به نوبه خود، پاسخ‌های ایالات متحده تاکنون محدود به هدف قرار دادن مراکز لجستیکی و انبارهای تسلیحاتی مورد استفاده ایران و متحدانش بوده است تا از تلفات انسانی جلوگیری شود. بنابراین، واضح است که هر دو طرف به نوعی از قوانین نانوشته تعامل پایبند هستند.» اما این مساله، خطر اشتباه محاسباتی را در هر دو طرف ایجاد می‌کند. به عنوان مثال، اگر سربازان آمریکایی در یکی از این حملات کشته شوند، ایالات متحده قطعا مجبور خواهد شد به همان اندازه یا حتی شدیدتر پاسخ دهد. نباید فراموش کرد که دولت بایدن در حال حاضر به دلیل آنچه ضعف آن در برابر ایران تلقی می‌شود، مورد انتقاد قرار گرفته است.
