احتمال نافرجامی افزایش سن بازنشستگی

بنابر گزارش «ایلنا»، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در دیدار تشکل‌های کارگری استان مازندران با وی درباره مصوبه مجلس درخصوص افزایش سن بازنشستگی گفت: این موضوع بر اساس کار کارشناسی نبوده و تدبیر لازم در آن صورت نگرفته است. سخنانی که طی روزهای گذشته علاوه بر فعالان کارگری، ازسوی حتی بسیاری از نمایندگان مجلس نیز طرح شده و خواستار بازگشت مصوبه سن بازنشستگی به مجلس و رد آن ازسوی شورای نگهبان شده‌اند‌. «دنیای اقتصاد» در گزارشی که روز ۲۹آبان ماه دراین خصوص با عنوان «بده بستان برسر بازنشستگان» نوشت از توافق انجام‌شده میان دولت و مجلس در این خصوص خبرداد. به موجب این توافق دولت افزایش حقوق بازنشستگان را به شرط افزایش سن بازنشستگی پذیرفت و همین امر موجب رای مثبت به افزایش سن بازنشستگی شد.

مصوبه‌ای که به نفع دولت و صندوق‌های بازنشستگی است و در صورت تصویب نهایی شورای نگهبان، قابلیت اجرا پیدا می‌کند.  اما از همان روزی که مجلس با افزایش سن بازنشستگی موافقت کرد، نمایندگان مجلس مشغول توضیح و شفاف کردن مصوبه فوق در لایحه برنامه هفتم توسعه هستند. توضیحاتی که هیچ کدام نتوانسته تاکنون جامعه کارگری را قانع کند‌. از همین‌رو اعضای فراکسیون کارگری مجلس شورای اسلامی نیز روز یکشنبه در نامه‌ای به اعضای شورای نگهبان خواستار رد مصوبه افزایش سن بازنشستگی و اصلاح آن در مجلس شدند.  آنها براین نظرند که تصویب افزایش سن و سابقه بازنشستگی که بدون توجه به دلایل منطقی، قانونی و توصیه‌های مکرر هیات رئیسه و اعضای محترم فراکسیون کارگری و بدون رعایت حداکثری حقوق مکتسبه کارگران و اصلاح عادلانه حقوق و بیمه ذیل برنامه هفتم توسعه انجام شده است، در صورت تایید شورای محترم نگهبان ضربه غیرقابل جبرانی را به جامعه کارگری کشور تحمیل خواهد کرد.

در این میان برخی دیگر از منتقدان بر غیر‌شرعی بودن این مصوبه تاکید دارند‌. همچنان‌که مجتبی ذوالنوری، نایب رئیس مجلس نیز طی روزهای گذشته با تاکید بر مبانی محکم قانونی و شرعی برای رد مصوبه افزایش سن بازنشستگی از احتمال رد آن ازسوی شورای نگهبان خبر داد. در کنار مبانی شرعی که این روزها ازسوی مخالفان افزایش سن بازنشستگی مطرح می‌شود برخی نیز معتقدند درصورت تایید نهایی این مصوبه، تا پایان امسال بسیاری خود را بازنشسته می‌کنند و همین ضربه بزرگی به صندوق‌های بازنشستگی وارد خواهد کرد. این درحالی است که اصولا یکی از اهداف مجلس و دولت نجات صندوق‌های بازنشستگی از بحرانی است که سال‌هاست با آن دست و پنجه نرم می‌کند.

در همین ارتباط علیرضا امیرپور، کارشناس حوزه بیمه، روز گذشته در گفت‌وگو با انتخاب گفت: ‌دراین صورت بسیاری از افراد وارد چرخه می‌شوند و حجم وسیع این افراد باعث از دست رفتن تعادل منابع و مصارف در صندوق‌ها می‌شود. وقتی این اتفاق افتاد، به نقطه سر به سری نزدیک‌تر می‌شویم که یکی از خطر‌های بزرگ صندوق‌هاست.‌ یکی دیگر از دلایل مخالفت‌ها با افزایش سن بازنشستگی ابهامات موجود در آن است‌. همچنان‌که احمد امیرآبادی‌فراهانی، نماینده قم و عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در گفت‌وگو با مهر گفت: مصوبه افزایش سن بازنشستگی دارای اشکال است و از شورای نگهبان می‌خواهیم تا با بررسی دقیق‌تر، این مصوبه را برای انجام اصلاحات به مجلس برگرداند. او در تشریح یکی از اشکالات این مصوبه تصریح کرد: به موجب این مصوبه، اگر شخصی ۳۵ سال کار کند و در نتیجه ۳۵ سال حق بیمه و بازنشستگی بپردازد، نمی‌توان به وی در زمان بازنشستگی ۳۰ روز حقوق پرداخت کرد و این موضوع دارای اشکال اساسی است.

امکان ایراد هیات عالی نظارت مجمع

در شرایطی که مجلس با موجی از مخالفت‌ها در ارتباط با تصویب افزایش سن بازنشستگی روبه‌روست، روز گذشته سخنان رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز به نوعی سرنوشت این مصوبه را با سوال روبه‌رو کرد‌. جعفر قادری، عضو کمیسیون تلفیق برنامه هفتم توسعه در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد»، با اشاره به انتقاد رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام نسبت به مصوبه مجلس در خصوص افزایش سن بازنشستگی، گفت: هیات عالی نظارت می‌تواند از این مصوبه ایراد بگیرد و در این شرایط این مصوبه به مجلس بر‌می‌گردد و در این صورت ممکن است در مجلس تغییراتی صورت بگیرد. شاید منطقی این باشد که به‌جای اینکه یکباره ۵ سال به سن بازنشستگی اضافه کنیم بگوییم به ازای هر سال باقی مانده از خدمت یک ماه اضافه شود.

در این شرایط در مجموع ۲.۵ سال به سن بازنشستگی اضافه می‌شود. آنهایی که در سال‌های پایانی هستند تعداد ماه‌های کمتری به مدت زمان خدمتشان اضافه می‌شود. در این شرایط فشار به افراد زیادی وارد نمی‌شود و منطقی‌تر از این است که ۵ سال به سن بازنشستگی اضافه کنیم.  او با اشاره به ایرادات مصوبه مجلس در خصوص افزایش سن بازنشستگی، تصریح کرد: یکی از این ایرادات این است که برای افرادی که تازه وارد کار می‌شوند و افرادی که ۱۵ سال از خدمتشان باقی مانده، میزان افزایش یکسانی برای مدت زمان خدمتشان در نظر گرفته شده است. از سوی دیگر تفاوت بازنشستگی برای خانم‌ها و آقایان دیده نشده است، بنابراین این مصوبه ایرادات جدی دارد که می‌تواند مورد توجه قرار گیرد و نیاز است که به مجلس برگردد تا این ایرادات برطرف شود. این عضو کمیسیون تلفیق‌ خاطرنشان کرد: هیات عالی نظارت و شورای نگهبان می‌تواند از این مصوبه ایراد بگیرد.

معمولا هیات نظارت ایرادات را به شورای نگهبان منعکس می‌کند و ایرادات در قالب ایرادات شورای نگهبان به مجلس منعکس می‌شود. قادری در خصوص چرایی تصویب افزایش سن بازنشستگی با وجود ایرادات موجود، تاکید کرد: در روزهای اول مراقبت کردیم که تن به چنین مصوبه‌ای ندهیم، اما در روز آخر چون کار کمیسیون تلفیق طولانی شد و در لحظات آخر کمیسیون تحت فشار بود که زودتر جمع‌بندی کند تا بتوانیم برنامه را مصوب کنیم و دولت بتواند با استناد به برنامه لایحه بودجه را به مجلس بیاورد. اما من به عنوان عضو کمیسیون تلفیق به یاد نمی‌آورم که در لحظات آخر این موضوع کی به کمیسیون تلفیق آمد و چگونه تصویب شد. در صحن هم خیلی در خصوص آن بحث نشد و تعجیل‌ها در نهایت باعث تصویب آن شد.

مصوبه تعدیل شود

حسینعلی حاجی‌دلیگانی، عضو کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس نیز در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» اظهار کرد: به نظر می‌رسد شورای نگهبان یا هیات عالی نظارت به مصوبه افزایش سن بازنشستگی ایراد بگیرند و به نوعی این مصوبه اصلاح شود. معتقدم برای کسانی‌که از سال آینده کار را آغاز و بیمه می‌شوند باید افزایش سال‌های خدمت لحاظ شود و البته باید این افزایش هم درحد معقول باشد و این کار درستی است. اما اینکه سن بازنشستگی کسانی‌که پیش از این بیمه شده‌اند را با این شیب تند افزایش دهیم، نمی‌تواند راهکار مناسبی برای صندوق‌ها باشد. او افزود: بنابراین به نظر می‌رسد مصوبه مجلس در خصوص افزایش سن بازنشستگی به مجلس برگردد و تعدیل شود.

این نماینده مجلس به چرایی تصویب افزایش سن بازنشستگی در مجلس اشاره و تصریح کرد: دولت در لایحه برنامه هفتم افزایش سن بازنشستگی را آورده بود و تاکید هم داشت که لازمه اینکه صندوق‌ها خصوصا صندوق تامین اجتماعی ورشکست نشوند این است که افزایش سن بازنشستگی تصویب و تعدیل شود. البته رای من به این نحو افزایش سن بازنشستگی منفی بود. اما با توجه به استدلالی که دولت داشت مجلس رای داد.حاجی دلیگانی در خصوص ارتباط مصوبه افزایش سن بازنشستگی و متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان، گفت: حتما افزایش سن بازنشستگی با متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان ارتباط دارد، اما این استنباط را که این دو مصوبه در مقابل هم قرار گرفته، نداشتم.