حضور صالحی در مراسم تدفین ولیعهد عربستان

تشییع جنازه ولیعهد عربستان در ریاض

دنیای‌اقتصاد- مجید اعزازی: علی‌اکبر صالحی، وزیر خارجه ایران دیروز در مراسم تشییع و تدفین ولیعهد عربستان در ریاض شرکت کرد. مراسمی که نمایندگان بیش‌از ۸۰ کشور از جمله جو بایدن، معاون رییس‌جمهور آمریکا در آن حضور داشتند. محمود احمدی نژاد و علی اکبر هاشمی رفسنجانی نیز پیش از این، با ارسال پیام مکتوب خطاب به پادشاه عربستان، در گذشت ولیعهد وی را تسلیت گفته بودند. ابراز همدردی مقامات تهران با پادشاهی عربستان سعودی دیروز در حالی با اعزام صالحی به ریاض به اوج خود رسید که طی دو هفته گذشته به واسطه اجرای سناریوی آمریکایی ترور، روابط ایران و عربستان بیش از ماه‌های گذشته به تیرگی گراییده بود.

آنگونه که خبرگزاری مهر گزارش داده است، وزیر خارجه دیروز بلافاصله پس از ورود به ریاض با حضور در مسجد عبدالله بن ترکی در مراسم اقامه نماز میت ولیعهد فقید عربستان سعودی شرکت کرد. وی همچنین مراتب تسلیت دولت جمهوری اسلامی ایران را به ملک عبدالله پادشاه و همچنین نایف بن عبدالعزیز معاون دوم نخست‌وزیر و وزیر کشور ابلاغ کرد. صالحی پس از خاتمه این مراسم، ریاض را به مقصد تهران ترک کرد.

هاشمی: امیدوارم توطئه تفرقه خنثی شود

علی‌اکبر هاشمی رفسنجانی، رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز روز دوشنبه هفته جاری در پیامی خطاب به ملک عبدالله بن‌عبدالعزیز پادشاه عربستان ضمن تسلیت درگذشت سلطان بن عبدالعزیز، ابراز امیدواری کرده بود که با تقویت وحدت اسلامی در میان مسلمانان، توطئه ایجاد تفرقه بین کشورهای مسلمان به‌ویژه دو کشور ایران و عربستان خنثی شود. به گزارش خبرگزاری مهر، رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام به ملک عبدالله بن‌عبدالعزیز نوشته بود:«خبر درگذشت سلطان‌بن‌عبدالعزیز آل سعود ولیعهد عربستان باعث تاسف و تاثر خاطر گردید. مصیبت وارده را خدمت جنابعالی، دولت و ملت عربستان تسلیت می‌گویم.از درگاه خداوند متعال برای آن فقید سعید غفران الهی و برای خاندان آل سعود به‌ویژه جنابعالی صبر و اجر مسالت می‌کنم.»

تسلیت احمدی‌نژاد به ملک عبدالله

پیش از این نیز رییس جمهور در پیامی خطاب به ملک عبدالله، او را «خادم الحرمین الشریفین» خطاب کرده و نوشته بود: خبر درگذشت مرحوم مغفور سلطان بن عبدالعزیز آل سعود، ولیعهد، وزیر دفاع، هوانوردی و بازرس کل پادشاهی عربستان سعودی موجب تاسف و تاثر گردید. ضمن ابراز تسلیت به جناب عالی و همدردی با بازماندگان و ملت عربستان سعودی، از خداوند متعال، غفران و رحمت‌الهی برای آن فقید سعید، صبر و شکیبایی جناب عالی و بازماندگان و سربلندی و بهروزی دولت و ملت عربستان سعودی را مسالت دارم.»

تیره‌تر شدن روابط تهران- ریاض با سناریوی ترور

روابط تهران- ریاض اگرچه طی سال‌های اخیر بنا به دلایل متعدد از جمله اتهام دخالت ایران در بحران یمن از سوی اعراب، روزهای سردی را سپری می‌کرد؛ اما در اواخر سال گذشته و پس از اینکه عربستان سعودی و امارات متحده عربی برای سرکوب مردم بحرین نیروی نظامی به منامه گسیل داشتند، رو به تیرگی گرایید. در اوج زمستان سال گذشته بهارعربی یا به تعبیری دیگر بیداری اسلامی تونس و مصر در شمال آفریقا را درنوردیده بود و به یمن و بحرین رسیده بود. اگرچه خاندان آل سعود پناهگاه بن علی دیکتاتور تونس شده بود و تا حد ممکن از حکومت مبارک در مصر حمایت می‌کرد، اما طاقت سقوط رژیم بحرین را نداشت؛ به همین دلیل به همراه امارات نیروی نظامی به این کشور اعزام کرد و مخالفت دولت ایران را به جان خرید. اگرچه مخالفت‌های ایران نیز هیچگاه از اعتراض‌های دیپلماتیک فراتر نرفت، اما صدور بیانیه‌های پر طمطراق سران کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس (عربستان، امارات، کویت، بحرین، قطر و عمان) علیه تهران و متهم کردن آن به «دخالت آشکار» در امور بحرین فضای تیره‌ای را در مسیر دیپلماتیک روابط ایران و عربستان ایجاد کرد. به این ترتیب نه ماهه گذشته در چنین شرایطی سپری شد، اما از دو هفته پیش که آمریکا مدعی حمایت ایران از طرح ادعایی ترور سفیر عربستان در واشنگتن شد، فضای دیپلماتیک میان ایران و عربستان به تیره‌ترین روزهای خود طی ماه‌های گذشته رسید. ماجرا از آنجا آغاز شد که رسانه‌های غربی سه‌شنبه دو هفته پیش گزارش دادند، مقامات آمریکایی دو ایرانی را به اتهام دست داشتن در توطئه بمب‌گذاری در آمریکا بازداشت کرده‌اند. بلافاصله وزیر دادگستری آمریکا و رییس اف‌بی‌آی این کشور ادعا کردند، غلام شکوری و منصور ارباب‌سیار دو شهروند ایرانی تلاش داشتند‌ سفیر عربستان در آمریکا را ترور کنند و پس از آن، دو سفارت اسرائیل و عربستان را با استفاده از ماشین‌های بمب‌گذاری شده منفجر کنند. همچنین ادعا شده بود برای اجرای این عملیات ۵/۱ میلیون دلار به آنها وعده داد شده و کارتل‌های مواد مخدر مکزیک در این عملیات با آنها همدست بوده است. آمریکا ادعا کرده است که این توطئه در داخل ایران طراحی شده است و یکی از این افراد بازداشت شده و دیگری به ایران گریخته است.این اتهام‌افکنی، اما با واکنش فوری و اعتراضی علی لاریجانی، رییس مجلس، علی اکبر صالحی، وزیر خارجه و رامین مهمانپرست سخنگوی وزارت خارجه مواجه شد که ادعای جدید آمریکایی‌ها را سناریویی ناشیانه دانستند. همچنین نمایندگی ایران در سازمان ملل با ارسال نامه‌ای به بان‌کی‌مون، دبیرکل این سازمان به طور رسمی اعتراض تهران را به جعل اخبار و اتهام زنی به ایران اعلام کرد.

پس از بروز این سناریو بود که سعودالفیصل، وزیر خارجه عربستان مقامات تهران را به مقابله به مثل تهدید کرد و سفیر عربستان در سازمان ملل متحد نیز در نامه‌ای خطاب به بان کی مون، دبیر کل سازمان ملل اتهامات آمریکا علیه ایران را تکرار کرد.در ایران اما، مقامات تهران از واشنگتن درخواست کردند تا اطلاعات مربوط به افراد دستگیر شده در جریان طرح ادعایی ترور سفیر عربستان در آمریکا را به ایران بدهد. وزارت خارجه نیز از طریق سفارت سوئیس در تهران (حافظ منافع آمریکا) خواهان دسترسی کنسولی به منصور ارباب سیار شد. صالحی وزیر خارجه نیر به مقامات عربستان هشدار داد تا جانب احتیاط را در این موضوع رعایت کنند. صالحی گفته بود: مقامات عربستان سعودی باید جانب احتیاط را رعایت کنند، یقینا مسوولان عربستانی می‌دانند که این سناریوی اخیر در جهت ایجاد شکاف و اختلاف بین کشورهای منطقه است و من امیدوارم مسوولان عربستان نسبت به این مساله توجه بیشتری داشته باشند و با احتیاط بیشتری برخورد کنند. وی افزوده بود: ما امیدواریم سایر مسوولان کشورها به خصوص عربستان نسبت به این مساله توجه ویژه داشته باشند، مبادا مقامات عربستان در دامی بیفتند که بعدا خارج شدن از این دام برایشان مشکل باشد. دیروز اما صالحی برای شرکت در مراسم تدفین ولیعهد عربستان به عنوان نماینده جمهوری اسلامی شرکت کرد تا باردیگر حسن نیت تهران را به مقامات ریاض یادآوری کند. باید منتظر بود و دید که آیا این مراسم مذهبی و انسانی می‌تواند قدری از فاصله‌های موجود میان ایران و عربستان را کاهش دهد یا خیر.