دنیای اقتصاد- کاهش نرخ رشد جمعیت ایران به 3/1 درصد و کاهش بعد خانوار به 6/3 نفر، مهم‌ترین اطلاعاتی بود که رییس مرکز آمار ایران به عنوان نتایج اولیه سرشماری نفوس و مسکن سال 90 اعلام کرد. عادل آذر در نشست خبری دیروز خود همچنین جمعیت ایران را بر اساس این سرشماری 74 میلیون و 961 هزار و 702 نفر اعلام کرد که نسبت به سرشماری قبلی در سال 85 حدود 5/4 میلیون نفر بیشتر است. به گفته وی، نسبت شهرنشینی ایرانیان نیز در پنج سال گذشته از 68 درصد به 71 درصد افزایش یافته است.

نتایج اولیه سرشماری سال ۹۰ اعلام شد
کاهش نرخ رشد جمعیت به 3/1 درصد
دنیای‌اقتصاد- زهرا واعظ: بر اساس نتایج اولیه سرشماری سال ۹۰ با وجود افزایش ۵/۴ میلیونی جمعیت کشورمان طی سال‌های ۸۵ تا۹۰ نرخ رشد جمعیت و نیز بعد خانوار بر خلاف پیش‌بینی‌های صورت گرفته کاهش یافته و این در حالی است که این روند کاهشی از سرشماری دوره قبل شروع شده و به عبارتی روند نزولی آن همچنان ادامه دارد.
در شرایطی که برخی مسوولان بر افزایش میزان جمعیت کشور تاکید می‌کنند، اما انتشار نتایج اولیه آمارهای سرشماری 90 نشان می‌دهد که متوسط نرخ رشد جمعیت با 3/0 درصد کاهش از 6/1 در سال 85 به 3/1 درصد در سرشماری سال 90 کاهش یافته و این در حالی است که پیش‌بینی می‌شد این رقم در حدود 47/1 درصد باشد. در همین حال آمارها بیانگر کاهش بعد خانوار ایرانی است؛ به گونه‌ای که بر اساس سرشماری سال 85 در هر خانوار ایرانی به طور متوسط 4 نفر زندگی می‌کردند، در حالی که این رقم در سال جاری به 6/3 کاهش یافته که به عقیده جمعیت شناسان شدت کاهش بعد خانوار طی 5 سال زیاد است و این در حالی است که در سرشماری سال 75 بعد خانوار 4/4 بوده است. کاهش نرخ رشد جمعیت در شرایطی رخ داده است که محمود احمدی‌نژاد از اوایل دوران ریاست‌جمهوری خود در سال 85 ضمن مخالفت با سیاست کنترل جمعیت، از ظرفیت کشور برای جمعیت 120 میلیونی خبر داده بود. رییس‌جمهور تابستان امسال هم بار دیگر برنامه کنترل جمعیت را یک «سیاست استعماری» عنوان کرد و گفت: «در دوره‌ای افرادی که نه خود و نه ملت را باور داشتند دستورات استعماری را در جهت کنترل جمعیت به مردم تحمیل کردند و این در حالی است که ما منابع کافی برای جمعیت بیشتر داریم.»
با این حال رییس مرکز آمار ایران دیروز در جریان بازدید خبرنگاران از سایت مرکز جمع‌آوری و پردازش اطلاعات و داده‌های سرشماری نفوس و مسکن ۱۳۹۰ کل کشور گفت: براساس نتایج اولیه سرشماری، جمعیت کشور از ۷۰ میلیون و ۴۹۵ هزار و ۷۸۲ نفر در سال ۸۵ به ۷۴ میلیون و ۹۶۱ هزار و ۷۰۲ نفر یعنی نزدیک به ۷۵ میلیون نفر رسیده و متوسط رشد جمعیت در پنج سال گذشته ۳/۱ درصد بوده است.
عادل آذر همچنین گفت که به خاطر تمدید در نظر گرفته شده برای خانوارهای غایب در سرشماری، حداکثر یک درصد به رقم جمعیت کل کشور اضافه خواهد شد، اما سایر ارقام اعلامی قطعی خواهد بود.
رییس مرکز آمار ایران افزود: براساس این نتایج نسبت مردان در کشور ۵۱ درصد و نسبت زنان ۴۹ درصد، جمعیت شهری ۷۱ درصد و جمعیت روستایی ۲۹ درصد سرشماری شده است؛ در حالی که جمعیت شهری در سرشماری دوره قبل ۶۸ درصد و جمعیت روستایی ۳۲ درصد بوده است. آذر با اشاره به اینکه نسبت جنسیتی به عنوان شاخص مهمی برای جمعیت شناسی مطرح می‌شود، تصریح کرد: نسبت جمعیتی بدون تغییر نسبت به سال ۸۵ بوده و در مقابل ۱۰۰ نفر زن، ۱۰۳ نفر مرد وجود دارد که البته هنگام تولد در مقابل ۱۰۰ زن، ۱۰۵ مرد متولد شده‌اند.
رییس مرکز آمار ایران درباره میانگین نرخ رشد جمعیت گفت: این رقم از 6/1 درصد سرشماری سال 85 به 3/1 درصد در سال جاری کاهش یافته است. البته پیش‌بینی مرکز آمار 47/1 درصد بود که محقق نشد. آذر در مورد بعد خانوار (تعداد افرادی که در هر خانوار زندگی می‌کنند) گفت: این شاخص در سرشماری 75 رقم 4/4 نفر بود که 10 سال بعد به 4 نفر کاهش یافت و در سرشماری سال جاری به 6/3 نفر رسیده که پیش‌بینی‌ها نیز همین رقم را برآورد کرده بود. یعنی بعد خانوار در کشور 4/0 درصد کاهش یافته در حالی که در دوره‌های قبلی سرشماری ظرف 10 سال این میزان از بعد خانوار کاسته شده است. رییس مرکز آمار ایران خبر داد: نتایج کامل و رسمی سرشماری ۹۰ در پایان بهار 1391 منتشر خواهد شد.
۲۰ میلیون خانوار
آذر در مورد تعداد خانوارهای ایرانی گفت: براساس بعد خانوار ۲۰ میلیون و ۷۰۳ هزار و 953 خانوار در کشور وجود دارد. وی تاکید کرد: سخنگوی سرشماری 1390 کشور رییس مرکز آمار است و هر عددی که غیر از این منبع اعلام شود رسمیت ندارد و ارقام رسمی از طریق سامانه مرکز آمار به نشانی www.amar.org اعلام خواهد شد. وی با تشکر از مردم به دلیل همکاری در طرح سرشماری اعلام کرد: درصد عدم همکاری مردم در نرم بین‌المللی در سرشماری‌ها یک درصد است، اما این میزان در کشورمان 5 در هزار (نیم‌درصد) بوده است.
خطا حداکثر یک درصد
وی در مورد خطای محتوایی و پوششی این سرشماری گفت: در دنیا کمتر از دو درصد خطای محتوایی و کمتر از ۴ درصد خطای پوششی برای یک سرشماری را ایده‌آل می‌دانند که در سرشماری اخیر حداکثر یک درصد خطای محتوایی خواهد شد که رقم بسیار مطلوبی به شمار می‌رود. وی گفت: برای نخستین بار کد ملی و کد‌پستی افراد در این سرشماری دریافت شد که این اطلاعات پایه در سایر تصمیم‌گیری‌ها نیز موثر خواهد بود و نشان می‌دهد که این فرد در حال حاضر در کجای ایران زندگی می‌کند و در عین حال به هرکجا که برود رصد می‌شود.
پرداخت حق‌الزحمه آمارگیران
رییس مرکز آمار ایران در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه آیا حق‌الزحمه آمارگیران پرداخت شده گفت: روال پرداخت حق‌الزحمه و انعقاد قرارداد این‌گونه است که پول آن از خزانه کشور توسط مرکز آمار دریافت و به حساب استانداری‌ها و از آن طریق به حساب فرمانداری‌ها واریز و به آمارگیران پرداخت می‌شود که در اکثر استان‌ها این پرداخت انجام شده و در استان تهران برای ۵ هزار نفر از آمارگیران پرداخت شده و ۴ هزار نفر باقی‌مانده به دلیل عدم اعلام شماره حساب پرداخت نشده که تا پایان هفته جاری پرداخت خواهد شد. آذر در مورد هزینه سرشماری گفت: بیش از ۷۰ میلیارد تومان برای انجام هفتمین سرشماری عمومی نفوس و مسکن در کشور که از 2 تا 2۴ آبان سال‌جاری انجام شد هزینه پرداخت شده و حدود ۱۰۰ هزار نفر در کشور در این امر ملی مشارکت کردند.
به‌کارگیری آمار در تصمیم‌گیری کلان
رییس مرکز آمار ایران درباره اینکه آیا اطلاعات سرشماری برای اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها استفاده خواهد شد گفت: نوع اطلاعات جمع‌آوری شده و روش جمع‌آوری اطلاعات به گونه‌ای است که به هیچ وجه به قانون هدفمندی یارانه‌ها ارتباط پیدا نمی‌کند؛ البته بانک اطلاعات جمع‌آوری شده جزو گنجینه‌های کشور به شمار می‌رود که در تصمیمات ملی و بین‌المللی برای برنامه‌ریزان منطقه‌ای و شهری و روستایی به کار گرفته می‌شود. وی افزود: بخش مهمی از کاربران اطلاعات سرشماری شوراهای اسلامی شهری و روستایی و برنامه‌ریزان هستند، همچنین اطلاعات گران قیمتی در مورد شناسنامه آبادی‌های کشور از قبیل امکانات بهداشت، درمان، آموزش، تسهیلات، آب، برق، گاز و سایر تاسیسات به دست آمده است.
جمع‌آوری ۷۰ قلم اطلاعات فردی
رییس مرکز آمار ایران در مورد درآمد خانوار و خط فقر گفت: البته ۷۰ قلم اطلاعات فردی در سرشماری دریافت شده و در روستاها ۸۰ قلم اطلاعات جمع‌آوری شده که نتایج تفصیلی آن در نشریات رسمی مرکز آمار در بهار سال آینده اعلام خواهد شد. وی اضافه کرد: شاخص‌هایی مانند خط فقر و ضریب جینی از طرح هزینه درآمد خانوار که متولی آن وزارت رفاه و تامین اجتماعی به دست خواهد آمد، اما ضریب نفوذ اینترنت و درصد باسوادی در نتایج تفصیلی سرشماری اعلام خواهد شد.
عکس: نگار متین‌نیا