تحرکات تازه غرب درباره‌ایران

دنیای اقتصاد- در پی توافق روز دوشنبه سعید جلیلی‌، دبیر شورای عالی امنیت ملی و خاویر سولانا، رییس سیاست خارجی اتحادیه اروپا برای مذاکره نمایندگان‌ایران و ۱+۵ در روز ۹ مهرماه، تحرکات مقام‌های کشورهای عضو‌این گروه برای طرح موضوع هسته‌ای‌ایران در‌این نشست افزایش یافته است. ‌این در حالی است که مقام‌های تهران پیش از ‌این گفته اند که درباره موضوع هسته‌ای‌ایران با کسی مذاکره نخواهند کرد، چرا که پرونده هسته‌ای ‌ایران بسته شده است.

بر همین اساس، تهران در تازه‌ترین بسته پیشنهادی خود به موضوع هسته‌ای خود نپرداخته و پیشنهادهایی را برای حل مهم‌ترین مسائل جهانی طرح کرده است. این پیشنهاد از سوی روسیه با استقبال مواجه شده است. درهمین چارچوب‌، دیمیتری مدودف، رییس جمهور روسیه در تازه‌ترین اظهار نظر خود درباره بسته پیشنهادی به روز شده تهران گفته است: پیشنهادهایی که ایران به گروه ۱+۵ ارائه داده، نیاز به مطالعه دقیق دارند و فعلا صحبت درباره آن که در آنها چیز جدیدی نیست، زودهنگام است.

در همین حال همزمان با تازه‌ترین اظهارات سارکوزی مبنی بر ‌این که آژانس‌های اطلاعات جاسوسی فرانسه مطمئن هستند ایران یک برنامه هسته‌ای تسلیحاتی را پنهان کرده است، کاخ سفید اعلام کرد: باراک اوباما و نیکلا سارکوزی‌، رییسان جمهور آمریکا و فرانسه در تماسی تلفنی درباره روش‌های متقاعد کردن ایران به پیروی از قطعنامه‌های سازمان ملل درباره برنامه هسته‌ای‌اش پیش از مذاکرات دیپلماتیک گفت‌وگو کردند.

به گزارش ایسنا، کاخ سفید در بیانیه‌ای با اشاره به گفت‌وگوی تلفنی باراک اوباما با سارکوزی، همتای فرانسوی‌اش در روز سه‌شنبه اعلام کرد: سران دو کشور درباره وضعیت تنش‌های دیپلماتیک برای متقاعد کردن ایران به پیروی از وظایف بین‌المللی‌اش در زمینه برنامه هسته‌ای تهران گفت‌وگو کرده‌اند. ‌این در حالی است که سارکوزی روز سه‌شنبه در دیدار با قانونگذاران حزب اتحادیه جنبش مردمی، یکی از احزاب سیاسی جناح راست فرانسه گفت: ما نمی‌توانیم به ایران اجازه دهیم به سلاح هسته‌ای دست یابد؛ چرا که تهدیدی برای اسرائیل خواهد بود.

رییس جمهور فرانسه با بیان این که «این مساله برای همه آژانس‌های اطلاعاتی ما بدیهی است؛ ایران امروزه در حال کار بر روی یک برنامه هسته‌ای (تسلیحاتی) است» افزود: دست کسی را که قصد دارد اسرائیل را از روی نقشه حذف کند، نخواهم فشرد.

تازه‌ترین اظهارات کلینتون

در همین حال‌، هیلاری کلینتون‌، وزیر خارجه‌ آمریکا نیز روز سه‌شنبه در یک کنفرانس خبری مشترک با تاباره باسکز‌، رییس‌جمهور اوروگوئه گفت که هدف مذاکرات روز اول اکتبر با حضور ایران، آمریکا، انگلیس، روسیه، چین، فرانسه و آلمان این است که تمایل تهران به گفت‌وگو درباره این نگرانی‌ها به بوته آزمایش گذاشته شود. وی افزود: ایران باید در مذاکرات اول اکتبر مستقیما به همه نگرانی‌ها درباره برنامه هسته‌ای‌اش پاسخ دهد.

کلینتون گفت: ما آشکارا به ایران گفته‌ایم که هر گونه مذاکراتی که در آن شرکت داشته باشیم، باید مستقیما به مساله هسته‌ای تهران بپردازد. این مساله نمی‌تواند نادیده گرفته شود. ایران می‌گوید که مایل است درباره پاره‌ای از مسائل با ما صحبت کند، اما آنچه نگران آن هستیم، گفت‌وگو درباره سوالاتی است که درباره برنامه هسته‌ای آن‌ها قرار دارد.

کلینتون در پاسخ به این که واشنگتن چگونه می‌تواند بدون این که ایران به گفت‌وگو درباره برنامه هسته‌ای‌اش متعهد شود با این مذاکرات موافقت کند؟ اذعان کرد که پیش‌بینی آنچه نتیجه این مذاکرات خواهد بود، دشوار است. ما هیچ‌گونه توهمی درباره دولت ایران نداریم. هدف این است که با ایرانی‌ها دیدار کنیم و رو در رو گزینه‌هایی را که پیش‌روی آن‌ها قرار دارد، برایشان توضیح دهیم تا ببینیم آیا آن‌ها آماده تعامل با ما درباره برنامه هسته‌ای‌شان هستند یا خیر؟ به گفته وی، این ملاقات نشان‌دهنده «تحقق» قول باراک اوباما‌، رییس‌جمهور آمریکا برای تعامل با ایران به رغم سه دهه خصومت و دشمنی بین تهران و واشنگتن است.

کلینتون گفت: واشنگتن رویکرد دوگانه خود یعنی رویکرد چماق و هویج را به این نشست خواهد برد. ما از یک‌طرف در تلاشیم ببینیم آیا نشست اول اکتبر نتیجه مثبتی خواهد داشت یا خیر و از طرف دیگر به همراه جامعه بین‌المللی روی عواقبی که در صورتی که ایران به وظایف بین‌المللی خود در زمینه برنامه هسته‌ای‌اش عمل نکند با آن روبه‌رو خواهد شد، کار می‌کنیم.

از سوی دیگر اما، رییس جمهور روسیه در واکنشی متفاوت در دیدار با اعضای باشگاه بین‌المللی گفت‌وگوی «والدای» گفت: من امیدوارم پیشنهادهایی که همکاران ایرانی ما ارائه دادند، به طور مشروح و با دقت مورد بررسی قرار گیرد.

وی گفت: من می‌دانم که تا به حال ارزیابی‌هایی عنوان شده که در این پیشنهادات چیز جدیدی وجود ندارد. اما من معتقدم که این صحیح نیست و آنها را باید با دقت تحت مطالعه قرار داد.

مدودف همچنین قول داد که روسیه در مسائل مربوط به حل مساله هسته‌ای ایران «صریح و مسوولانه» عمل خواهد کرد.

وی همچنین گفت: مواضع ما روشن است. فکر می کنم که ما باید در حین اتخاذ تصمیمات مسوولانه عمل کنیم؛ یعنی چگونگی انجام مذاکرات و اتخاذ تحریم‌ها. تحریم‌ها تاثیر چندانی ندارند؛ اما برخی اوقات به اتخاذ آنها نیاز است.

وی افزود: از نظر روسیه، ایران حق توسعه برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز را دارد. ما نه تنها به این مساله اعتقاد داریم بلکه آماده کمک هم هستیم، نه تنها با حرف بلکه در عمل.

مدودف همچنین ابراز امیدواری کرد که ایران موضع تعامل را در قبال گروه «۱+۵» و دیگر کشورها اتخاذ کند.

مدودف اعلام کرد: ما آماده‌ایم که تلاش‌های ذی ربط را با در نظر گرفتن اینکه روابط تاریخی خوبی با ایران داریم، ادامه دهیم؛ اما مانند دیگر کشورها اوضاع را کاملا تحت نظر خواهیم داشت. من امیدوارم نزد همکاران ما که این تصمیمات را در ایران اتخاذ می‌کنند، موضع دقیقی وجود داشته باشد که به چه ترتیب آنها باید روابط خود را با جامعه بین‌المللی از جمله آمریکا و روسیه برقرار کنند؛ البته با در نظر گرفتن نگرانی‌هایی که ما و آمریکایی‌ها و بسیاری از کشورهای خاور نزدیک دارند.

آندره نسترنکو، سخنگوی وزارت امور خارجه فدراسیون روسیه نیز سه شنبه شب گفت: ما همه گام‌هایی که تهران در مدت اخیر به سوی پیشنهادهای ۱+۵ و نیز فراخوان‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره گسترش فعالیت نظارتی در تاسیسات هسته‌ای ایران برداشته است را مثبت و امیدوارکننده ارزیابی می‌کنیم. به گفته وی، اکنون نکته اصلی این است که روند مثبتی را که دیده می‌شود از دست نداده و از آن برای راهیابی به مذاکراتی کامل استفاده کرد.