یونان برای احیای اقتصادی تلاش می‌کند

مجید روئین پرویزی

به سوی رقابت و جذب سرمایه‌گذاری خارجی

با ریاضت اقتصادی سنگین، میلیاردها یورو وام از همسایگان اروپایی و برنامه‌هایی که جورج پاپاندریو در مصاحبه‌اش به آنها اشاره کرده، یونان بالاخره از بحران ماه‌های ابتدایی سال جاری کمی فاصله گرفته است. اکنون این کشور با چالش دیگری روبه‌رو است: توان مالی بلندمدت. وزرا و بوروکرات‌ها و مدیران یونانی شش ماه گذشته را صرف تلاش برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی کرده‌اند. نقدینگی از کشورهایی مثل چین و قطر به بخش مستغلات، انرژی، حمل‌ونقل و کشتی سازی یونان جذب شده است. مذاکرات یونانی‌ها به نظر اثربخش بوده است. چین میلیاردها دلار در بنادر و صنایع نظامی یونان، توریسم و راه آهن و زیرساخت‌ها سرمایه‌گذاری کرده و حتی وعده داده است که ۲۹۰ تن روغن زیتون نیز از این کشور خریداری کند. قطر هم ماه گذشته به توافقی ۵ میلیارد دلاری برای سرمایه‌گذاری طی چند سال آتی با یونان رسیده که البته قرارداد نهایی آن امضا نشده است.

برای جذب سرمایه‌گذاری‌های بیشتر، به‌ویژه منابع سرمایه‌گذاران خرد، دولت به دنبال تسهیل مقررات و حذف جدی بوروکراسی است، موانعی که تا پیش از این، فعالیت مالی در یونان را بسیار دشوار می‌ساختند. هدف این است که راه‌اندازی کسب‌وکارهای تازه برای سرمایه‌گذاران در کمتر از ۳۰ روز امکان‌پذیر شود. انتظار می‌رود پارلمان به لایحه پیشنهادی هریس پامبوکیس، وزیر مسوول سرمایه‌گذاری، تا یک ماه دیگر رای مثبت بدهد.

ییانیس استورانارس، اقتصاددان رییس موسسه تحقیقات صنعتی و اقتصادی آتن، می‌گوید: «برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی بحث قوانین حیاتی است، به‌ویژه اگر دولت به طور کل به نظر استراتژی مشخصی برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی ندارد. سرمایه‌ای که یونان در این دوره خیلی به آن نیازمند است.»

یونان باید رقابتی‌تر شود. این کشور اخیرا در نیمه پایینی شاخص رقابت‌پذیری کشورهای جهان جای گرفته است. به دلیل مولد نبودن، در کنار سال‌ها آشفتگی در بودجه عمومی، یونان بهار امسال نشان داد که زیر بار بیش از ۴۱۷ میلیارد دلار بدهی است و وحشتی عظیم در بازارهای جهان به راه انداخت که حتی در برهه‌ای به نظر می‌رسید اعتبار یورو را نیز با تهدید روبه‌رو کند. ماه مه این کشور با ۱۵۳ میلیارد دلار کمک از سوی اتحادیه اروپا و صندوق بین‌المللی پول از ورشکستگی گریخت و در مقابل تعهد کرد که برای کاهش کسری خود اقداماتی از قبیل کاهش دستمزد کارکنان دولت و پرداخت‌های بازنشستگی و همچنین افزایش مالیات‌ها را در برنامه خود قرار دهد.

ریاضت اقتصادی قرار است کسری بودجه دولت را از ۶/۱۳ درصد تولید ناخالص داخلی تا پایان ۲۰۱۲ به سه درصد برساند، اما مساله این است که رشد اقتصادی نیز به سکته افتاده است. ردیف درآمدهای بودجه به جای ۷/۱۳ درصدی که دولت پیش‌بینی کرده بود، تاکنون تنها ۳/۳ درصد رشد کرده است.

یونان به دنبال آن است که با جذب نقدینگی از خارج موتور اقتصادش را دوباره به راه بیندازد، به‌ویژه با استفاده از پتانسیل‌های بخش مستغلات این کشور و همچنین موقعیت جغرافیایی مهم آن. پامبوکیس می‌گوید: «با این سرمایه‌گذاری‌ها کشور قوی‌تر می‌شود، ظرفیت‌‌ها و نقش‌مان در دنیا بالاتر می‌رود. خیلی خوشحالیم که چینی‌ها علاقه‌ای عمل گرایانه به فعالیت در کشور ما نشان داده‌اند، اما در عین حال هرچه کشورهای بیشتر و در صنایع متنوع‌تری در یونان سرمایه‌گذاری کنند، ما خوشحال‌تر می‌شویم.»

پامبوکیس می‌خواهد برای جذب سرمایه‌گذاری‌های بیشتر باز هم با امیر قطر دیدار کند، برای اینکه وضعیت آن سرمایه‌گذاری ۵ میلیاردی به پیش برود. توافق این دو کشور شش حوزه را پوشش می‌دهد: توریسم، حمل‌ونقل، مستغلات، فایننس، انرژی و زیرساخت‌ها. صحبت‌های غیررسمی هم درباره مرمت و بازسازی فرودگاه قدمی الینیکو شده است.

چین در این میان به دنبال افزایش سرمایه‌گذری‌هایش در یونان است. ماه ژوئن، شرکت کشتیرانی غول آسای Cosco، طی قرارداد بلندمدت ۳۵ ساله کنترل کامل یکی از ورودی‌های بندرگاه پیرائوس را به‌دست آورد. این شرکت به دنبال اسکله‌ای تازه و بهبود وضعیت باراندازهای این بندر است. همچنین Cosco می‌خواهد با توافق دولت یونان یک قطب توزیعی نزدیک آتن ایجاد کند تا محصولات چینی از این طریق به حوزه بالکان انتقال یابند.

رهبر چین، ون ژیابائو، در ملاقات این ماهش از یونان وعده سرمایه‌گذاری بیشتر در کشتیرانی را داد و اعلام کرد که کشورش به خرید اوراق قرضه دولت یونان ادامه خواهد داد، خریدهایی که هشت ماه پیش کمک زیادی به یورو در مقابل دلار کرد.

آژانس دولتی تشویق سرمایه‌گذاری در یونان همچنین به سراغ کشورهای دیگری نیز رفته است: روسیه، ترکیه، ایالات‌متحده، استرالیا و همین‌طور شرکای اتحادیه اروپا. استورانارس و دیگر اقتصاددانان مشوق چنین تلاش‌هایی هستند، اما می‌گویند این تازه اول کار دولت است و بخش سخت قضیه، تسهیل عقد قراردادهای تجاری و شفافیت بیشتر، هنوز به قوت خود باقی است. استورانارس می‌گوید: «جذب سرمایه‌های بزرگ از چین و قطر به تنهایی کافی نیست. باید سرمایه‌گذاران بیشتری بیاوریم، با تنوع بیشتر و با سرعت بیشتر. همچنین نگاه داشتن این سرمایه‌ها داخل کشور خودش مساله دیگری است.»