تغییر وزیر خارجه: «صالحی» جایگزین «متکی» شد
عکس: AFP خروج متکی از وزارت خارجه
علی‌اکبر صالحی به عنوان سرپرست جدید وزارت خارجه انتخاب شد
دنیای اقتصاد - ایرج جمشیدی : سرانجام پس از کش و قوس‌های فراوان منوچهر متکی وزیر امور خارجه از سمت خود کنار رفت و علی‌اکبر صالحی رییس سازمان انرژی اتمی به عنوان سرپرست وزارت خارجه منصوب گردید.
متکی در شرایطی از سمت خود کنار گذاشته شد که در حال انجام ماموریت دیپلماتیک در کشور سنگال است. در این راستا پایگاه اطلاع رسانی دولت در خبری که ساعت ۱۳ و ۹ دقیقه روز گذشته مخابره کرد، نوشت: متکی در دیدار با رییس‌جمهور سنگال گزارشی از وضعیت روابط دوجانبه به‌ویژه طرح‌های مشترک اقتصادی و برنامه‌های توسعه آن از جمله توسعه خط تولید خودرو و نیز احداث خط تولید تراکتور در این کشور ارائه کرد. براساس این گزارش، متکی در دیدار با رییس‌جمهور سنگال، پیام محمود احمدی‌نژاد؛ رییس‌جمهور به عبدالله واد ابلاغ شد.
اما ساعاتی پس ازانتشار این خبر، سایت ریاست‌جمهوری از برکناری وزیر امور خارجه خبر داد و نوشت: رییس‌جمهور در حکمی علی‌اکبر صالحی را به عنوان «سرپرستی وزارت امور خارجه» منصوب کرد و در نامه جداگانه‌ای از زحمات و خدمات منوچهر متکی در دوران تصدی مسوولیت وزارت خارجه قدردانی کرد.
به گزارش سایت ریاست‌جمهوری متن حکم دکتر محمود احمدی‌نژاد به این شرح است:
جناب آقای دکتر علی‌اکبر صالحی
نظر به تعهد و دانش و تجربیات ارزنده و به استناد اصل یکصد و سی و پنج قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و براساس این حکم به سمت «سرپرستی وزارت امور خارجه» منصوب می‌گردید. امید است با استعانت از خداوند متعال در انجام وظایف محوله موفق باشید. محمود احمدی‌نژاد
همچنین رییس‌جمهور در نامه‌ای دیگر خطاب به متکی نوشت:
جناب آقای منوچهر متکی - سلام علیکم؛
بدینوسیله از زحمات و خدمات جنابعالی در دوران تصدی مسوولیت «وزارت امور خارجه» تشکر و قدردانی می‌کنم.
امیدوارم این زحمات در پیشگاه خداوند مأجور باشد و جنابعالی نیز در کلیه مراحل زندگی و خدمت به مردم عزیز میهن اسلامی موفق و موید باشید. عزت و سعادت جنابعالی را از خداوند منان خواستارم. محمود احمدی‌نژاد
متکی از نمایندگی تا وزارت
متکی در شرایطی از سمت وزارت خارجه کنار رفت که برای بیش از ۵ سال یعنی از ابتدای ریاست‌جمهوری احمدی‌نژاد تاکنون سکان دستگاه دیپلماسی کشور را عهده دار بود. متکی در مجلس هفتم سمت نمایندگی مردم تهران را عهده دار بود ولی با رسیدن احمدی‌نژاد به مقام ریاست‌جمهوری، از متکی برای هدایت دستگاه دیپلماسی کشور دعوت به عمل آمد و توانست به عنوان یکی از وزرای با پشتوانه نسبتا قوی رای اعتماد مجلس و با ۱۷۳ رای مثبت به دولت راه پیدا کند. البته در طول این پنج‌سال چند بار خبر کناره‌گیری متکی منتشر شد ولی هر بار این خبر توسط مقامات مسوول تکذیب می‌شد. اما این بار اگرچه زمزمه یا شایعه‌ای درباره برکناری متکی نبود، اما به صورت غیرمنتظره‌ای خبر برکناری او اعلام شد تا تمام نگاه‌ها به چالشی برگردد که اخیرا بین وزارت امور خارجه و رییس‌جمهور درباره انتصاب نمایندگان ویژه رییس‌جمهور در چند حوزه سیاست خارجی رخ داد. ماجرا از آنجا آغاز شد که در روز یکشنبه ۳۱ مرداد ماه محمود احمدی‌نژاد رییس‌جمهور طی احکام جداگانه‌ای نمایندگان ویژه خود را در امور خاورمیانه، آسیا، دریای خزر و افغانستان منصوب کرد. در این احکام جداگانه، اسفندیار رحیم‌مشایی به عنوان نماینده ویژه رییس‌جمهور در امور خاورمیانه، حمید بقایی به عنوان نماینده ویژه رییس‌جمهور در امور آسیا، محمدمهدی آخوندزاده به عنوان نماینده ویژه رییس‌جمهور در امور دریای خزر و ابوالفضل زهره‌وند به عنوان نماینده ویژه رییس‌جمهور در امور افغانستان منصوب شدند. اقدام رییس‌جمهور در تعیین نمایندگان ویژه با واکنش‌های عمدتا انتقادی مواجه شد. در میان منتقدان از نمایندگان مجلس تا کارشناسان وزارت خارجه و حتی شخص وزیر خارجه هم دیده می‌شد. محور انتقادات بر این فرض استوار بود که رییس‌جمهور به موازی‌کاری اقدام کرده است و با انتخاب نمایندگان ویژه به نوعی موازی کاری در وزارت خارجه اقدام کرده است. البته سخنانی که حمید بقایی یکی از نمایندگان ویژه رییس‌جمهور درباره روابط ترکیه و ارمنستان و بحث کشتار ارمنیان توسط ترکیه در جریان جنگ جهانی اول بر زبان جاری کرد، محملی شد تا متکی هم لب به انتقاد از موازی‌کاری در دستگاه سیاست خارجی بپردازد. منوچهر متکی، در واکنشی صریح و کم‌سابقه به اظهارات نماینده ویژه محمود احمدی‌نژاد، سخنان وی را «نسنجیده» و موجب «تضعیف دستگاه دیپلماسی کشور» خواند. متکی در سخنانش از مسوولان و مدیران قوه مجریه خواست تا «هزینه کشور را در اداره روابط خارجی با ناپخته سخن گفتن در این عرصه بالا نبرند» و تضعیف دستگاه دیپلماسی «توسط برخی از اعضای دولت» را به‌ویژه در شرایط کنونی مصداق «بر شاخه نشستن و بن بریدن» خواند. سخنان متکی اوج انتقادات وی نیز محسوب می‌شد و برخی گمان بردند که متکی با بیان چنین سخنانی به پایان همکاری اش با دولت احمدی‌نژاد رسیده است. البته این تمام اعتراضات نبود بلکه در همان هنگام نیز ۱۲۲ نماینده مجلس طی تذکری کتبی به رییس‌جمهور از او خواستند تا در تصمیم خود درباره تعیین نمایندگان ویژه تجدید نظر کند. آنگونه که خبرگزاری مهر خبر داد مستند تذکر نمایندگان به رییس‌جمهور هم بیاناتی بود که مقام معظم رهبری در دیدار با هیات دولت داشتند و طی آن توصیه‌هایی به دولت و رییس‌جمهور درباره چگونگی فعالیت در حوزه دیپلماسی بیان شد.بر اساس گزارش خبرگزاری مهر، ۱۲۲نماینده مجلس به صورت کتبی به رییس‌جمهور نسبت به تعیین نمایندگان ویژه در سیاست خارجی و لزوم تبعیت از فرامین و توصیه‌های رهبرمعظم انقلاب مبنی بر پرهیز از موازی کاری در این عرصه تذکر دادند. سرانجام در روز چهارشنبه ۲۴ مهر ماه خبرگزاری مهر گزارش داد که رییس‌جمهور در پی تاکید رهبر معظم انقلاب بر لزوم پرهیز از موازی‌کاری در سیاست خارجی سمت نمایندگی ویژه رییس‌جمهور در عرصه بین‌الملل را که اعتراضات بسیاری را برانگیخته بود حذف کرد و در احکام جدید نمایندگان ویژه پیشین را به عنوان مشاور خود در عرصه بین‌الملل برگزید. به گزارش خبرگزاری مهر، بر این اساس، اسفندیار رحیم مشایی که پیش از این به عنوان نماینده ویژه رییس‌جمهور در خاورمیانه منصوب شده بود، مشاور رییس‌جمهور در امور خاورمیانه شد. همچنین حمید بقایی، ابوالفضل زهره‌وند و محمدمهدی آخوندزاده سه نماینده ویژه دیگر پیشین نیز به ترتیب مشاوران رییس‌جمهور در امور آسیا، افغانستان و دریای خزر شدند.
البته در همان روز خبرگزاری مهر گزارش داد که محمد جعفر بهداد مدیرسیاسی رییس دفتر رییس‌جمهوراز انتصاب سید شمس‌الدین حسینی به عنوان مشاور رییس‌جمهور در امور آفریقا و محمد عباسی به عنوان مشاور رییس‌جمهور در امور آمریکای لاتین خبر داد و گفت که این افراد نیز حکم مشاوره خود را از رییس‌جمهور دریافت کردند.
برکناری متکی
از تاریخ ۲۴ شهریورماه مباحث درباره چگونگی اداره سیاست خارجی به پایان رسید و روال کاری در وزارت خارجه به صورت عادی ادامه یافت تا اینکه روز گذشته سایت ریاست جمهوری رسما انتخاب علی‌اکبر صالحی به عنوان سرپرست جدید وزارت خارجه را اعلام کرد و به این ترتیب متکی پس از پنج سال و دو ماه از وزارت خارجه خداحافظی کرد و جای خود را به علی‌اکبر صالحی سپرد.از امروز رییس‌جمهور ۳ ماه فرصت دارد تا فرد مورد نظر خود را برای تصدی وزارت امور خارجه و اخذ رای اعتماد به مجلس معرفی کند.
عکس: حمید جانی‌پور
ارسال نظر