دنیای اقتصاد- هفته گذشته بخش اول گفت‌وگو با ناصر رییسی‌فرد، عضو هیات مدیره کانون عالی انجمن‌های صنفی کارفرمایی و رییس کانون‌ انجمن‌های جایگاه‌داران اختصاصی پمپ بنزین به چاپ رسید. وی در این بخش از تقویت روحیه کار جمعی و فعالیت‌های گروهی به مثابه اولین گام برای شکل‌گیری تشکل‌ها و نهادهای غیردولتی یاد کرد و همچنین ماده ۱۳۱ قانون کار را به عنوان اصلی‌ترین مانع سر راه تشکل‌گرایی دانست. رییسی‌فرد در بخش پایانی این گفت‌وگو به بحث چندپارگی محل ثبت تشکل‌ها پرداخت و از تهیه یک منشور هماهنگی برای ثبت تشکل‌ها در آینده‌ای نزدیک خبر داد. با ما همراه باشید. به بحث چند پارگی محل ثبت تشکل‌ها بازمی‌گردیم. این چند پارگی روزبه‌روز در حال افزایش است.برخی تشکل‌ها در وزارت جهاد کشاورزی ثبت می‌شوند، بعضی در وزارت بازرگانی و دسته‌ای هم در وزارتخانه‌های صنایع و معادن و کار و امور اجتماعی. تا به حال اقدامی صورت نگرفته که بدانیم چه تعداد تشکل داریم. این چند پارگی قدرت تشکل‌ها را کم کرده است. به‌رغم تفاوت در حوزه فعالیت تشکل‌ها، به هرحال تمامی آنها منافع مشترکی را دنبال می‌کنند. آیا کانون عالی انجمن‌های صنفی کارفرمایی تلاشی برای ایجاد یک مجموعه واحد که تشکل‌ها را از این چندپارگی خارج کند، کرده است؟

آنچه بدان اشاره کردید، بسیار اساسی و مهم است. از قدیم برخی از تشکل‌های کارفرمایی در اتاق بازرگانی و صنایع و معادن وعده‌ای دیگر در وزارت بازرگانی ثبت شده‌اند که بسیار هم باسابقه هستند.از سویی دیگر تشکیلاتی مثل خانه صنعت‌ومعدن و کنفدراسیون صنعت ایران نیز به دلیل ارتباط با وزارت صنایع و معادن در این وزارتخانه ثبت شده‌اند. برخی هم در وزارت کشور به ثبت رسیده‌اند. تعدادی از تشکل‌ها هم همان‌طور که اشاره کردید، در وزارت جهاد کشاورزی به ثبت می‌رسند.کانون عالی انجمن‌های صنفی کارفرمایی به عنوان بالاترین نهاد کارفرمایی از ابتدای تشکیل، همواره با چنین بحثی روبه‌رو بوده است. ولی متاسفانه نتوانسته گام عملی بدین منظور بردارد.

براساس قانون کار، کانون عالی کارفرمایی تنها نهاد شناخته شده کارفرمایی به شمار می‌آید که به عضویت ILO و سازمان بین‌المللی کارفرمایان نیز در آمده است. به رغم این و به دور از اینکه ثبت تشکل‌ها در کجا است، ما در تمامی جلسات از نمایندگان تشکل‌های دیگر هم دعوت می‌کنیم. در واقع ما همواره بر ضرورت اتحاد و هماهنگی تشکل‌های کارفرمایی تاکید کرده‌ایم و امیدواریم بتوانیم در آینده‌ای نزدیک منشوری تهیه کنیم که همه تشکل‌ها در زیر چتر یک تشکل بزرگ قرار بگیرند.

در آخرین روز‌های اسفندماه سال گذشته جلسه‌ای در انجمن مدیران صنایع در ارتباط با منشوری که به آن اشاره کردید برگزار شد، گویی این بحث به مشکلاتی برخورده بود. آیا در‌حال‌حاضر مشکلات آن برطرف شده است؟

مشکلی در این طرح نمی‌بینیم. آنچه هست، تعاملی است که بین خودمان صورت گرفته است. وزیر کار و امور اجتماعی در ارتباط با بحث ثبت ملی تشکل‌ها وعده‌هایی به ما دادند تا تشکل‌ها بتوانند با اخذ یک شماره ملی به هم بپیوندند. امیدواریم در اولین مجمع کانون عالی بتوانیم این منشور را منتشر کنیم.

می‌توانید تاریخ دقیقی در مورد انتشار «منشور هماهنگی» ارائه کنید؟

متاسفانه در حال حاضر امکان‌پذیر نیست. زیرا این مساله نیازمند بررسی‌های بیشتر است.

شما رییس هیات‌مدیره کانون سراسری جایگاهداران اختصاصی پمپ بنزین هستید. این تشکل را تا چه حد موفق ارزیابی می‌کنید؟

تشکیلات جایگاهداری توانسته موفق عمل کند. اصل تشکیلات ما قدیمی است. سندیکای جایگاهداران در سال ۱۳۴۳ تشکیل شد که من در سال ۱۳۵۳ به عضویت آن درآمدم. پس از پیروزی انقلاب و به دلیل مناسب نبودن شرایط فعالیت، وقفه‌ای در فعالیت تشکل به وجود آمد، اما در سال ۱۳۷۷، بعد از اجرایی شدن ماده ۱۳۱ قانون کار فعالیت بسیاری از تشکل‌ها که طبق ضوابط این قانون تشکیل نشده بودند، با محدودیت همراه شد. از این ‌رو به اتفاق عده‌ای از دوستان، انجمن‌های غیرمتمرکز استانی را تشکیل دادیم. در حال حاضر ۱۳۰ انجمن در ۳۰منطقه شرکت پالایش و پخش داریم. از تجمع انجمن‌ها توانستیم کانون سراسری تشکیل دهیم که تاکنون خوب توانسته فعالیت کند. کانون توانسته ارتباطات بسیار مناسبی برای حضور در شوراها و مجامع مرتبط با حوزه فعالیتش داشته باشد.

هم‌اکنون نمایندگان انجمن‌ها در مراکز استان‌ها و نماینده کانون در شرکت ملی پالایش پخش و شرکت ملی پخش در تمام جلسات تصمیم‌گیری برای جایگاه‌ها حضور دارند. کانون در این مدت کوشش‌های فراوانی برای جلب رضایت اعضا کرده است. در حال حاضر ۸۶درصد از جایگاه‌های سراسر کشور عضو انجمن‌ها و در نتیجه کانون سراسری هستند.

۸۶درصد از اختصاصی‌ها؟

بله. تعداد جایگاه‌های دولتی محدود است و ما با دولتی‌ها کاری نداریم. زیرا نمی‌توانند به عضویت انجمن‌ ما در بیایند. نزدیک به ۲هزار و ۳۰۰جایگاه در کل کشور داریم که ۱۹۸ جایگاه متعلق به شرکت نفت است و بقیه خصوصی هستند. البته از ۱۹۸ جایگاه دولتی هم، حدود ۱۰۰جایگاه به پیمانکاران واگذار شده که به نوعی آنها هم بخش خصوصی به شمار می‌آیند. در مجموع ۱۶۰جایگاه‌دار عضو انجمن‌های ما در سراسر کشور هستند.

دلیل به عضویت درنیامدن دیگر جایگاه داران چیست؟

یکی از دلایلی که ۱۵درصد بقیه جایگاه‌ها به عضویت ما در نیامده‌اند این است که محدوده فعالیت ما بسیار گسترده است. ما در مرز افغانستان، مرز پاکستان، قشم، خارک، در بسیاری نقاط دور افتاده جایگاه داریم که پیدا کردن آنها و ارتباط برقرار کردن با آنها کار ساده‌ای نیست.

اما با توجه به این مشکلات استقبال خوبی از تشکل‌گرایی شده است. به طوری که ۹۹درصد از جایگاه‌های استان فارس، ۹۵درصد از جایگاه‌های استان اصفهان، ۸۲درصد از جایگاه‌های استان کهکیلویه و بویراحمد، ۱۰۰درصد از جایگاه‌های کرج و ۱۰۰درصد از جایگاه‌های استان سمنان عضو انجمن هستند.

مهم‌ترین مشکل جایگاه‌داران اختصاصی چیست؟

یک جایگاه‌دار مایل است به مانند هر فعال اقتصادی دیگر، فعالیتش توجیه اقتصادی داشته باشد. یعنی متناسب با سرمایه‌گذاری انجام شده سود داشته باشد.

اما در مورد صنف این‌گونه نیست. زیرا درآمد ما به تصمیمات و عملکرد دولت وابستگی زیادی دارد. در صدد هستیم برخی از قوانین را اصلاح کنیم اما همان‌طور که می‌دانید اصلاح قوانین نیازمند پروسه طولانی است، متاسفانه در مجلس شورای اسلامی نماینده کارفرما یا کسی که آگاه به مسائل جایگاه‌ها باشد نداریم، بنابراین دیدگاه‌های ما با دیدگاه‌های نمایندگان مجلس متفاوت است و به همین دلیل تا به حال نتوانسته‌ایم راه به جایی ببریم.

تشکل خود را موفق ارزیابی می‌کنید؟

با تمام این مشکلات توانستیم در این مدت موفقیت‌های بسیاری کسب کنیم. از جمله آن توانستیم موافقت سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی را برای تبدیل کارمزد به حق‌العمل جلب کنیم. موافقت دولت را هم گرفتیم و فقط مجلس مانده است. شرکت ملی پالایش و پخش بسیار بسته عمل می‌کند. به طور کل وزارت نفت به دلیل اینکه بودجه کشور را تامین می‌کند، دارای ضوابط و قوانین خاص خود است که اصلاح آن نیازمند گذشت زمان است.