دفاع از حقوق شهروندی راهبرد قوه قضائیه است

روز گذشته روزنامه دنیای اقتصاد میزبان دادستان عمومی و انقلاب تهران بود، حجت‌الاسلام و المسلمین حسین یزدانی چراتی که سرپرستی مجتمع ویژه شهرداری‌ها را نیز عهده‌دار است.

این دیدار که به مناسبت هفته قوه قضائیه صورت گرفت، فرصتی را فراهم کرد تا درباره برخی اقدامات عمده صورت گرفته در قوه قضائیه طی سال‌های اخیر با وی گفت‌وگو کنیم. اولین موضوعی که درباره آن از یزدانی پرسیدیم، بحث قانون دفاع از حقوق شهروندی بود. وی با بیان این مقدمه که قانون دفاع از حقوق شهروندی ریشه در آیین و مکتب ما و دین و قرآن دارد، افزود: خوشبختانه در زمان مسوولیت آیت‌ا... هاشمی شاهرودی به اتکای ویژگی‌هایی که این شخصیت علمی و فقهی دارند نیاز جامعه را به درستی احساس کردند و تشخیص دادند و دریافتند که این اصل در جامعه کمرنگ است. یزدانی افزود: از جمله دستاوردهای قوه قضائیه در زمان تصدی مدیریت این قوه توسط آیت‌ا... هاشمی شاهرودی بحث رعایت حقوق شهروندی است که با پیگیری مجموعه ایشان در زمان مجلس ششم به عنوان قانون درآمده است و امروز در دادگستری‌های استان بحث مراعات حقوق شهروندی بابی را باز کرده است و واحدی به آن اختصاص داده شده است که در جهت اجرای سازوکارهای این قانون به معنای واقعی حافظ حقوق تک‌تک شهروندان باشد.

معاون دادستان تهران تاکید کرد در‌حال‌حاضر دفاع از حقوق شهروندی در دستگاه قضایی به عنوان یک «راهبرد» مطرح است و منتج به نتیجه شده است و مردم این اصل را به عنوان یکی از پشتوانه‌های دینی و اجتماعی قوه قضائیه قلمداد می‌کنند. از سرپرست مجتمع قضایی ویژه شهرداری‌ها درباره برنامه‌های دستگاه قضایی در زمینه اجرایی ابلاغیه مقام معظم رهبری در زمینه پیاده کردن اصل ۴۴ قانون اساسی پرسیدیم.وی در پاسخ با اشاره به این نکته که اجرای این اصل نیاز به همکاری همه دستگاه‌ها دارد، گفت: از زمان تاکید مقام معظم رهبری در جمع مسوولان، همه ماموریت یافتند که حرکت جدیدی را در این جهت داشته باشند، از این رو مردم به اجرای این اصل بسیار خوشبین و امیدوار هستند، چرا که عنایت ویژه مقام معظم رهبری را در اجرای این اصل شاهد هستند.

از معاون دادستان عمومی و انقلاب تهران از تدابیر اندیشیده شده برای رفع اطاله دادرسی پرسیدیم.

یزدانی گفت: معتقدیم اطاله دادرسی ظلم مضاعف به مظلوم است، چرا که اگر ظلمی واقع می‌شود و مرجع رسیدگی به تظلمات دستگاه قضایی است، چنانچه این دستگاه گرهی را نگشاید و گره دیگری ایجاد کند، این مصداق بارز ظلم مضاعف است.وی با اشاره به اینکه مدیران دستگاه قضایی در صدد فراهم کردن راهکارهایی برای رفع اطاله دادرسی برآمدند افزود: از جمله این راهکارهای اساسی، تخصصی کردن واحدهای قضایی بود که براساس آن مجتمع‌ها و شعب ویژه رسیدگی به زمین‌خواری قاچاق، امور شهرداری‌ها، کارکنان دولت، امور پزشکی و جرایم اقتصادی ایجاد شد.

یزدانی یکی دیگر از راهکارهای رفع اطاله دادرسی را، آموزش کارکنان قضایی عنوان کردند و گفت: یکی از مسائلی که بعضا موجب اطاله دادرسی می‌شود کاستی در دانش قضایی و اطلاعات حقوقی کارکنان دستگاه قضایی بوده است، از آنجا که قاضی بایستی در کنار شجاعت و استقلال، از اطلاعات حقوقی و دانش قضایی کافی برخوردار باشد، آموزش ضمن خدمت به صورت برگزاری کارگاه‌های آموزشی جلسات توجیهی و پرسش و پاسخ کمیسیون‌های حقوقی و کلاس‌های متعدد از جمله برنامه‌های معاونت آموزش و تحقیقات قوه قضائیه برای کادر قضایی و اداری بوده است.

سرپرست مجتمع ویژه قضایی شهرداری‌ها از دیگر موضوعات مورد توجه در از میان بردن اطاله دادرسی را ابلاغ قضایی دانست و اضافه کرد: موضوع ابلاغ قضایی یکی از چالش‌های دستگاه قضا بوده است که در دو سال اخیر با به کارگیری پلیس خدمات قضایی و احیای پلیس قضایی و نیز اجرای سیستم مکانیزه در برخی مجتمع‌ها و نواحی توانسته‌ایم در حل این چالش گام‌های موثری را برداریم.

آخرین موضوعی که در گفت‌وگو با معاون دادستان عمومی و انقلاب تهران به آن پرداختیم بحث تغییر نگرش به مجازات زندان بود که اخیرا در سخنان رییس قوه قضاییه مورد تاکید قرار گرفته است.

یزدانی با عنوان اینکه بحث حبس‌زدایی و تعیین مجازات جایگزین، موضوعی الهام گرفته از فقه و مکتب ما است، گفت: آموزه‌های فقهی به مساله حبس و زندان حساسیت ویژه‌ای دارد، چرا که مجازات زندان شدیدترین مجازات است و هر چه تعداد زندان و زندانی کمتر باشد، مبین سلامت جامعه است و شایسته نیست مجازات هر جرمی زندان باشد. راهکارهای منطقی دیگر هم وجود دارد که می‌تواند در جهت پالایش جامعه و به نفع سلامت‌ جامعه باشد و زندان بایستی آخرین نسخه باشد.

یزدانی تاکید کرد: به موازات تحقق بحث حبس‌زدایی، بایستی برای استیفای حقوق مردم نیز اقدام کرد.

وی با تاکید بر نقش اعتمادسازی اضافه کرد: یکی از راه‌های اساسی اعتمادسازی این است که مردم باور کنند قوه قضایی به دنبال احقاق حقوقشان است و این قطعا رضایتمندی مردم را نسبت به دستگاه قضایی افزایش می‌دهد.

به عنوان آخرین سوال از معاون دادستان عمومی و انقلاب تهران پرسیدیم که شاخص‌ترین اقدامات قوه قضاییه در دوره اخیر چیست و او پاسخ داد: احیای دادسراها در سال ۸۲ تخصصی کردن شعب، ایجاد نهادهای شبه قضایی، تصویب قانون حفظ حقوق شهروندی و دیدار هفتگی رییس قوه قضاییه با مردم که در واقع می‌تواند برای همه مسوولان الگو قرار گیرد، از جمله کارهای اساسی است که در زمان تصدی آیت‌ا... هاشمی شاهرودی در راستای توسعه قضایی صورت گرفته است.

یزدانی گفت: امروز شاهد اعتماد مردم به دستگاه قضایی هستیم، ضمن آ‌نکه انتقاداتی نیز وجود دارد که هر آینه بایستی انتقادپذیر باشیم و از انتقادات سازنده بهره ببریم.