عراقچی: به تعهدات‌شان عمل نکنند به جای اول باز می‌گردیم

گروه دیپلماسی- این روزها آنچه در توافق هسته‌ای ژنو دیده می‌شود و در گفت‌و‌گوی مقامات هسته‌ای و همچنین تحلیل و خبر رسانه‌ها انعکاس پیدا می‌کند، بحث بر سر مکانیسم‌ها و بندهای توافق هسته‌ای ایران و ۱+۵ است. توافقی که در طی ۶ ماه باید مورد راستی آزمایی ایران و غرب قرار گیرد و در صورت اطمینان بخشی، می‌تواند منجر به شروع گفت‌و‌گوهای جدی و پیچیده در گام نهایی توافق باشد. موضوعاتی چون غنی‌سازی، بازدید بازرسان آژانس و تحریم‌ها مهم‌ترین بندهای این چارچوب است که می‌تواند مسیر توافقات آتی را روشن‌تر از قبل سازد و ایران و غرب را در یک جاده هموار وارد کند. در روزهای بعد از توافق هسته‌ای، اظهارات مقامات ایران و غرب درباره چارچوب توافق، بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. به نحوی که عدم پایبندی به این چارچوب می‌تواند مسیر مذاکرات را دشوار کند. در این خصوص عضو ارشد هیات مذاکره کننده ایرانی در ژنو گفت که «هر لحظه احساس کنیم که طرف مقابل به تعهدات خود عمل نمی‌کند و در اقداماتی که باید انجام دهد کوتاهی می‌کند یا نمی خواهد آنها را انجام دهد بلافاصله به موقعیت قبلی برمی‌گردیم و روند را متوقف می‌کنیم.»

سیدعباس عراقچی در برنامه نگاه یک شبکه اول سیما در پاسخ به این پرسش مجری که در مذاکرات ژنو به چه چیزی دست یافتیم و متن توافق از نظر حقوقی چه تعریف و الزاماتی دارد افزود: «این متن را نمی‌توان توافق نامه حقوقی دارای تعهدات الزام آور تلقی کرد و بیشتر به یک بیانیه سیاسی شبیه است که دو طرف به عنوان برنامه اقدام مشترک، اقداماتی را به صورت داوطلبانه برای یک دوره زمانی مشخص انجام می‌دهند که منجر به رسیدن به هدف مشترک می‌شود.» او گفت: «همه اقداماتی را که در گام اول در توافق با گروه ۵+۱ در نظر گرفته‌ایم به گونه‌ای است که ساختار برنامه هسته‌ای ایران را به صورت کامل حفظ می‌کند و در آن عقبگردی وجود ندارد.»

معاون حقوقی و بین‌الملل وزیر امور خارجه با اشاره به اینکه این توافق یا بیانیه، گام نخست برای رسیدن به توافق جامع است، افزود: «در گام نهایی به راه‌حل جامعی برای موضوع هسته‌ای ایران که دکتر ظریف بحق، عنوان بحران غیرضروری را بر آن گذاشت می‌رسیم و تکلیف مشکلات، روشن و همه تحریم‌ها برداشته و ایران از برنامه صلح‌آمیز خود از جمله غنی‌‌سازی برخوردار می‌شود و به هدف مشترک که بازی برد- برد است، می‌رسیم.»

عراقچی درباره مذاکرات کارشناسی نیز گفت: «قرار است خانم هلگا اشمیت (معاون کاترین اشتون، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا) این هفته با من تماس بگیرد و احتمال دارد کارشناسان ما هفته آینده در وین یا ژنو مذاکره کنند تا سازوکار اجرایی را پیدا و عملیاتی کنیم.» عراقچی همچنین گفت که «قرار است دو طرف اعتمادسازی کنند و ما نیز با شفاف‌سازی مشکلی نداریم.»

او درباره تشکیل کمیسیون مشترک که یکی از مفاد توافق نامه است گفت: «این کمیسیون به عنوان ساز و کاری که بتواند به پیشرفت خوب گام اول کمک کند، طراحی شده است.» عضو ارشد هیات مذاکره‌کننده ایرانی در ژنو افزود: «اگر هنگام اجرای اقدامات مربوط به گام اول مشکلاتی ایجاد شود در این کمیسیون حل و فصل می‌شود تا مجبور نباشیم برای هر مساله جلسه‌های مذاکره با گروه ۱+۵ را تشکیل دهیم.»

عضو ارشد هیات مذاکره‌کننده ایرانی در ژنو با بیان اینکه مذاکرات اخیر محصول تجربیات همه مذاکرات گذشته و جمهوری اسلامی ایران در بیش از ۳۰ سال گذشته است تاکید کرد : «به هیچ وجه به طرف‌های مقابل خوش‌بین نبوده و حتی بدبین هستیم.»

معاون حقوقی و بین‌الملل وزیر امور خارجه افزود: «قبول کردیم برنامه خود را از نظر کمی بیشتر از این گسترش ندهیم اما از نظر کیفی و تحقیق و توسعه امکان همه گونه گسترش را داریم.»

صالحی: رآکتور اراک خط قرمز ما است

در همین حال علی اکبر صالحی رییس سازمان انرژی اتمی ایران با بیان اینکه نیروگاه آب سنگین اراک خط قرمز ما است گفت: «عدول از آب سنگین مانند عدول از غنی‌سازی است که ما هیچ‌گاه آن را قبول نمی‌کنیم.» به گزارش خبرگزاری فارس، صالحی که در مراسم سومین سالگرد شهادت مجید شهریاری در دانشگاه شهید بهشتی سخن می‌گفت، افزود: «رآکتور اراک یک دستاورد بزرگ علمی برای کشور است و اگر غرب بخواهد ما این رآکتور را تعطیل کنیم در اصل خواسته است که پرونده ما به حالت عادی بازنگردد.»

شرایط رفع تحریم‌ها

در تحولی دیگر، سخنگوی رییس سیاست خارجی اتحادیه اروپا با تاکید بر اینکه توافق‌نامه هسته‌ای ژنو هیچ بازنده‌ای نداشت، از احتمال رسیدن به یک توافق نهایی با ایران در عرض یک سال خبر داد. به گزارش خبرگزاری تسنیم به نقل از یورونیوز، «مایکل مان» سخنگوی مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت که «اتحادیه اروپا در صورتی‌که از متعهد بودن ایران اطمینان حاصل کند، آماده طی مراحل قانونی برای رفع تحریم‌های ایران در سریع‌ترین وقت ممکن است.» او اضافه کرد: «نشست‌های متعددی بین نمایندگان گروه ۱+۵ و ایران ظرف ۶ ماه آینده با هدف رسیدن به یک توافق نهایی بر سر پرونده هسته‌ای ایران برگزار خواهد شد.»

زمان نشست اجرای توافق هسته‌ای ژنو

این در حالی است که یک مقام مسوول از احتمال برگزاری نشست مشترک کارشناسی ایران، آژانس و ۱+۵ در سطح مدیران کل وزارت خارجه ایران و ۱+۵ و نیز معاون مدیرکل آژانس در امور پادمان‌ها برای روزهای دوشنبه و سه‌شنبه (۱۸ و ۱۹ آذر) در وین خبر داد.

این مقام مسوول در گفت‌وگو با «ایسنا»، گفت: نشست کارشناسی و فنی ایران و آژانس برای اجرای توافق تهران، ۲۰ آذرماه (۱۱ دسامبر) در وین برگزار می‌شود. او ادامه داد: این نشست در رابطه با تعیین زمان بازرسی بازرسان از معدن گچین بندر عباس و نیز اجرای چهار بند دیگر توافق‌ ایران و آژانس است. این مقام مسوول گفت: به احتمال قوی گزارش مدیرکل اوایل ژانویه تهیه و در دسترس قرار خواهد گرفت و جلسه فوق‌العاده شورای حکام نیز در همین تاریخ خواهد بود.

لغو تحریم قطعات هواپیما

علی‌رضا جهانگیریان، معاون وزیر راه و رییس سازمان هواپیمایی ایران نیز گفته که «در توافق‌نامه ژنو «بند خاصی برای لغو تحریم‌های قطعات هواپیما پیش‌بینی شده است». به گزارش «ایرنا»، جهانگیریان اضافه کرده «از زمانی که توافق‌نامه ژنو امضا شده است، درخواست‌هایی از شرکت‌های هواپیمایی خارجی برای فعالیت در ایران نیز دریافت شده است.»

به گفته وی «در حال حاضر ۱۰۰ فروند هواپیمای ایران «زمین‌گیر» شده است که دلیل آن در دسترس نبودن قطعات آنها است ولی با «رفع تحریم‌ها و محدودیت‌های بین‌المللی ظرفیت ناوگان هوایی ایران با ورود هواپیماهای جدید و رفع تحریم‌ها افزایش پیدا می‌کند».