بان‌کی‌مون دبیر کل سازمان ملل متحد جنگ وحشتناک سوریه به شکلی دشوارتر و خونین فرای مرزهای این کشور ادامه دارد. با حسابی ساده به نظر می‌رسد این امر که هیچ اقدامی نمی‌توان انجام داد جز اینکه طرف‌ها را مسلح و شاهد خشونت درگیری‌ها باشیم، به امری پذیرفته شده تبدیل شده است. جامعه جهانی نباید مردم سوریه و منطقه را در امواج پایان ناپذیر خشونت و بحران رها کند. میزان مرگ و میر به بیش از ۱۵۰ هزار نفر رسیده است. زندان‌ها و بازداشتگاه‌های موقتی انباشته از مردان، زنان و حتی کودکان شده است. مرگ با اعدام‌های فوری و شکنجه‌های غیرقابل توصیف شایع است. مردم همچنان به‌دلیل گرسنگی و امراض عفونی نادر جان خود را از دست می‌دهند. تمامی مراکز شهری و برخی بناهای عظیم و میراث فرهنگی بشری تبدیل به ویرانه شده‌اند. سوریه امروز به گونه‌ای فزاینده کشوری ورشکسته است.

سازمان ملل متحد به سختی برای حل ریشه‌های عمیق درگیری و اثرات مخرب آن تلاش کرده است. تلاش‌های انسان‌دوستانه و سایر اقدامات ما موجب نجات زندگی و کاهش رنج شده است، اما هدف اساسی ما یعنی پایان درگیری، برآورده نشده است. دورنمای سرد برای صلح، بیشتر به دلیل شعله‌ور شدن خشونت‌های فرقه‌ای در عراق، مبهم‌تر شده است. انسجام و تمامیت هر ۲ کشور و نه تنها یکی از آن، در معرض تردید است.

۶ نکته زیر می‌تواند نمودار راهی اصولی و یکپارچه به سوی جلو باشد.

نخست، خاتمه خشونت‌ها. این بی‌مسوولیتی از جانب قدرت‌های خارجی است که به حمایت نظامی از طرف‌های درگیر در سوریه ادامه می‌دهند که مرتکب خشونت شده و وقیحانه اصول اساسی حقوق بشر و قوانین بین‌المللی را نقض می‌کنند. اینجانب شورای امنیت را ترغیب کرده‌ام تا تحریم تسلیحاتی اعمال کند. طرف‌ها باید دوباره رو در رو پشت میز مذاکره بنشینند. قبل از اینکه آنان پشت میز مذاکره بروند، چند نفر دیگر باید کشته شوند؟

دوم، حمایت از مردم. سازمان ملل متحد مدیریت تلاش امداد انسان‌دوستانه گسترده را ادامه می‌دهد، اما دولت همچنان محدودیت‌های دسترسی اعمال می‌کند. بعضی از گروه‌های شورشی نیز به همین نحو عمل کرده‌اند. به علاوه جامعه جهانی به سختی یک سوم سرمایه مورد نیاز برای تلاش‌های امدادی را ارائه داده است. اینجانب همواره خواستار پایان محاصره و دسترسی بدون مانع به کمک‌های انسان‌دوستانه در سراسر سرزمین داخلی سوریه و مرزهای بین‌المللی هستم.

سوم، شروع یکسری فرآیند‌های سیاسی طرف‌های در جنگ به‌گونه‌ای نظام‌مند مانع تلاش‌های خستگی‌ناپذیر ۲ تن از دیپلمات‌های برجسته جهان شدند؛ کوفی عنان و اخضر ابراهیمی. انتخابات ریاست‌جمهوری در اوایل این ماه ضربه بیشتری بود و نتوانست حداقل معیارهای یک رای‌گیری معتبر را برآورده کند. به‌زودی نماینده‌ای ویژه برای پیگیری راه‌حل سیاسی و انتقال به سوریه‌ای جدید را معرفی می‌کنم. کشورهای منطقه مسوولیت ویژه‌ای برای کمک به پایان این جنگ دارند. اینجانب از تماس‌های اخیر بین ایران و عربستان استقبال می‌کنم و امیدوارم آنان ایجاد اعتماد کرده و روند رقابت مخرب در سوریه،‌ عراق، لبنان و دیگر مناطق را معکوس کنند. گروه‌های جامعه مدنی سوریه در حال تلاش‌های شجاعانه برای حفظ بنیان جامعه و باز نگاه‌داشتن کانال‌های همبستگی و ارتباط هستند.

چهارم، تضمین پاسخگویی در برابر جنایات خطرناک، ماه گذشته قطعنامه‌ای که هدف آن ارجاع درگیری به دیوان بین‌المللی کیفری بود نتوانست مجوز شورای امنیت را بگیرد. من از آن اعضای شورا که به دیوان پاسخ منفی داده، اما می‌گویند از پاسخگویی در سوریه حمایت می‌کنند می‌خواهم جایگزینی معتبر ارائه دهند. مردم سوریه حق دسترسی به عدالت و اقدام علیه گریز از مجازات دارند.

پنجم، پایان نابودی سلاح‌های شیمیایی در سوریه، سازمان ملل متحد و سازمان منع سلاح‌های شیمیایی با همکاری یکدیگر انبار بزرگ سلاح‌های شیمیایی را نابود یا از سوریه منتقل کردند. بسیاری از کشورهای عضو برای این اقدام چالش‌برانگیز منابع حیاتی تخصیص دادند که در منطقه فعال جنگی صورت پذیرفت و در حال حاضر این سلاح‌های شیمیایی با امکانات متنوع در خارج از سوریه در حال نابودی هستند؛ در حالی‌که تقریبا تمامی کشتارها به وسیله سلاح‌های متعارف صورت می‌گیرد، مهم است تا معیار جهانی برای منع تولید و استفاده از سلاح‌های شیمیایی تقویت شود.

ششم، توجه به ابعاد منطقه‌ای درگیری شامل تهدید افراط‌گرایی، جنگجویان خارجی در هر دوسو فعال هستند که باعث افزایش سطح خشونت و بدتر شدن تنفر فرقه‌ای می‌شوند. در حالی که ما نباید نسبت به تهدید تروریست‌ها در سوریه چشم خود را ببندیم. جهان برای جلوگیری از ارائه کمک مالی و سایر حمایت‌ها به جبهه‌ النصره و کشور اسلامی عراق و شام باید متحد شود. دولت اسلامی عراق و شام تهدیدی نسبت به همه جوامع در عراق است. برای رهبران سیاسی و مذهبی مهم است خواستار خویشتنداری شوند و از حملات مرگ‌آور و انتقام خودداری کنند. در حال حاضر بزرگ‌ترین مانع در راه خاتمه جنگ در سوریه تصویری است که می‌گوید جنگ برنده است. من این روایت موجود را که می‌گوید دولت سوریه در حال «بردن» است، رد می‌کنم. فتح سرزمین از راه بمباران هوایی مناطقی که جمعیت شهروندان فشرده دارد پیروزی نیست. اگر حتی یک طرف در کوتاه مدت استیلا یابد، بذر عوارض ویرانگر درگیری آینده را می‌کارد. تنش‌های فرقه‌ای خطرناک،‌حرکت عظیم پناهندگان، وحشی‌گری‌های روزانه و گسترش بی‌ثباتی، جنگ داخلی درسوریه را تبدیل به تهدیدی جهانی می‌کند. امروز تمامی ارزش‌هایی را که قبول داریم و تمامی دلایلی که سازمان ملل متحد به خاطر آنها وجود دارد، در سرزمین منهدم شده سوریه در معرض تهدید است.از خیلی پیش از این زمان برای جامعه بین‌المللی به‌ویژه شورای امنیت، به منظور پاسداشت مسوولیت‌های خود گذشته است.