تایید پایبندی ایران به توافق ژنو

گروه دیپلماسی: روز یکشنبه ۲۰ ژوئیه (۲۹ تیر) و همزمان‌با به پایان رسیدن مهلت توافق اولیه ایران و قدرت‌های جهانی، آژانس بین‌المللی انرژی هسته‎ای، گزارش ماهانه‎اش را در رابطه با برنامه هسته‏ای ایران منتشر کرد. مطابق این گزارش، ایران باقی مانده گاز هگزافلورید اورانیوم ۲۰ درصد غنی شده خود را نیز به پودر اکسید اورانیوم تبدیل کرده است. به گزارش خبرگزاری فارس، یوکیا آمانو، مدیر کل آژانس در این گزارش تایید کرده است که ایران به تعهدات خود در قبال توافق موقت ژنو (برنامه مشترک اقدام) پایبند بوده است. خبرگزاری رویترز می‌گوید که آژانس بین المللی انرژی اتمی در تازه‌ترین گزارش خود از برنامه اتمی ایران، تایید کرده که این کشور در عمل به توافقنامه ژنو، ذخایر گاز اورانیوم با غنای بالای خود را رقیق یا به اکسید تبدیل کرده است. آژانس در گزارش ماه ژوئن خود نوشته بود که هنوز حدود ۴ کیلوگرم از ذخیره این گاز در ایران باقی است. ایران و کشورهای عضو ۱+۵ روز جمعه توافق کردند که مهلت شش ماهه مذاکرات جامع هسته‌ای را تمدید کنند. گزارش‌ها حاکی است که این مهلت به مدت چهار ماه و نیم تمدید شده است. به گزارش رویترز، گزارش تازه آژانس همچنین حکایت از آن دارد که ایران فرآیند تبدیل بخشی از اورانیوم ۳/۵ درصد غنی‌شده خود به اکسید را نیز آغاز کرده است.

مطابق توافقی که در تاریخ سوم آذر ماه ۹۲ میان ایران و ۱+۵ به دست آمد، ایران و طرف مقابل متعهد به انجام برخی موارد شدند. از جمله اینکه ایران باید غنی‌سازی بالای ۲۰درصد را متوقف و ذخایر اورانیوم ۲۰ درصدش را نیز اکسید یا رقیق کند. همچنین توقف توسعه برنامه غنی‌سازی شامل نصب نشدن سانتریفیوژ جدید، توسعه نیافتن فعالیت تاسیسات اراک، نطنز و فردو و آغاز نشدن برنامه جدید غنی‌سازی و اجازه بازرسی‌های بیشتر ازجمله بازرسی روزانه از فردو و نطنز نیز از دیگر مواردی هستند که ایران متعهد به انجام آنها بود. در مقابل کشورهای عضو ۱+۵ نیز باید از وضع تحریم‎های جدید اجتناب و تحریم‌های فلزات گرانبها، پتروشیمی، خودروسازی و بخشی از تحریم‌ها را علیه هواپیمایی جمهوری اسلامی نیز تعلیق می‎کردند. اجازه برداشت ۲/۴ میلیارد دلار از درآمد نفتی به ایران و اجازه هزینه ۴۰۰ میلیون دلار کمک‌هزینه دانشجویان ایرانی خارج از کشور نیز جزو تعهداتی است که کشورهای ۱+۵ باید انجام می‎دادند. مطابق گزارش آژانس، در این مدت ایران به دسترسی روزانه به تاسیسات غنی‌سازی در نطنز و فردو نیز ادامه داده است. هدف توافق ژنو این بود که فرصتی ۶ ماهه برای مذاکرات جامع با ایران فراهم کند، به این امید که اختلافات بر سر برنامه اتمی این کشور پایان یابد. اما با نزدیک شدن به مهلت تعیین‌شده در توافق مذکور، روشن شد که این هدف در این مهلت به دست نخواهد آمد و نیازمند مذاکرات بیشتر است. رضا نجفی، نماینده دائم ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پیش‌تر از انتشار گزارش مثبت این نهاد خبر داده بود.

واریز قسط هشتم دارایی‏های ایران

از دیگر سو، همزمان‌با انتشار گزارش آژانس، در آخرین گام توافق ۶ ماهه ژنو، آخرین قسط از هشت قسط مربوط به ۶ ماه اول گام اول توافقنامه، قرار بود به حساب بانک مرکزی ایران واریز شود. به گزارش «ایرنا»، براساس برنامه زمان‌بندی‌شده در برنامه اقدام مشترک (توافق ژنو) که بین ایران و ۶کشور عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد شامل آمریکا، فرانسه، روسیه، چین و بریتانیا به همراه آلمان (۱+۵) در سوم آذر ماه ۱۳۹۲ (۲۴نوامبر) منعقد شد،توافق شد که درازای یکسری اقدامات از سوی ایران مبلغ ۲/۴ میلیارد دلار از درآمدهای بلوکه‌شده حاصل از فروش نفت ایران طی هشت قسط و در ۶ ماه آزاد شود. براین اساس قرار شد مبالغ ۵۵۰ میلیون دلار در اول فوریه، ۴۵۰میلیون دلار در اول مارس، ۵۵۰میلیون دلار در هفت مارس، ۵۵۰ میلیون دلار در ۱۰ آوریل، ۴۵۰میلیون دلار در ۱۵ آوریل، ۵۵۰ میلیون دلار در ۱۴ مه، ۵۵۰ میلیون دلار در ۱۷ ژوئیه و ۵۵۰ میلیون دلار نیز در ۲۰ ژوئیه واریز شود. این در شرایطی است که پیش از انتشار گزارش آژانس، هفت قسط از کل هشت قسط توافق‌شده با مجموع سه میلیارد و ۶۵۰ میلیون دلار به حساب بانک مرکزی ایران واریز شده و یک قسط ۵۵۰ میلیون دلاری دیگر باقی مانده بود. البته با پرداخت قسط هشتم تنها گام نخست برنامه اقدام مشترک که تا ۲۹ تیرماه بوده، اجرایی می‎شود اما این آخرین پرداختی به ایران نیست؛ زیرا ایران و گروه ۱+۵ در مذاکرات وین ۶توافق کردند که گام اول توافق ژنو تا ۲۴ نوامبر ۲۰۱۴ به مدت چهار ماه تمدید شود. در این زمینه، سیدعباس عراقچی، عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای اعلام کرد که بر اساس توافق اخیر در وین قرار شد در چهار ماه آینده دو میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار در ۶ قسط به حساب ایران واریز شود. به گفته او، این مبلغ در چهار قسط هرکدام به مبلغ ۵۰۰ میلیون دلار و دو قسط هر یک به مبلغ ۴۰۰ میلیون دلار پرداخت می‎شود که از اول ماه آگوست - دهم مرداد- به فاصله هر سه هفته، به ایران پرداخت خواهد شد. عراقچی گفت: «ایران نیز قرار است اورانیوم غنی شده ۲۰ درصد خود را که قبلا در ۶ ماه اول توافق ژنو به اکسید تبدیل کرده بود، به سوخت رآکتور تهران تبدیل کند.» بنابراین در آینده مبالغ بیشتری به حساب بانک مرکزی ایران واریز خواهد شد که ایران می‌تواند با برداشت آنها نسبت به خرید کالاهای مورد نیاز و اساسی خود اقدام کند.

کنگره در جریان مذاکرات قرار نمی‏‌گیرد

در شرایطی که اوایل ماه‌جاری ۳۴۴ نماینده کنگره با ارسال نامه‏ای به باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا خواهان مشورت او با کنگره بر سر نحوه توافق نهایی با ایران شده بودند، اما ظاهرا کاخ سفید بدون توجه به این نامه، بسیاری از نمایندگان را در جریان گفت‌وگوها قرار نداده است. اخیرا یک رسانه آمریکایی اعلام کرده که کاخ سفید برخی از قانون‌گذاران سرشناس آمریکایی را در جریان جزئیات مذاکرات هسته‎ای با ایران قرار نداده است. به گزارش خبرگزاری فارس به نقل از پایگاه خبری «نشنال جورنال»، قانون‌گذاران آمریکایی از اینکه درباره روند آخرین جزئیات مذاکرات هسته‎ای از سوی دولت اوباما قرار نمی‏گیرند، دلخور هستند. بر اساس این گزارش، برخی از اعضای کمیته روابط خارجی آمریکا اعلام کرده‏اند که درباره آخرین روند از مذاکرات با ایران که تا ۲۴ نوامبر تمدید شده است، اطلاعات جدیدی ندارند. در این رابطه مارکو روبیو، سناتور جمهوریخواه ایالت فلوریدا می‎گوید: «آنها هیچ علاقه‎ای از خود برای حضور اعضای کنگره در زمینه اهداف نهایی مذاکرات با ایران نشان نمی‎دهند و با ما مشورتی نمی‎‌کنند.» به نوشته این رسانه آمریکایی، ظاهرا کاخ سفید علاقه‎ای ندارد تا همه اعضای کنگره را در جریان روند مذاکرات با ایران قرار دهد. جان مک کین، سناتور جمهوریخواه ایالت آریزونا نیز گفته:«ظاهرا دعوتنامه من گم شده است.»