آغاز رایزنیها برای دوازدهمین دور گفتوگوهای جامع هستهای با سفر معاون وزیر خارجه روسیه به ایران
ترافیک هستهای از تهران تا ژنو
گروه دیپلماسی: در شرایطی که مذاکرهکنندگان ایرانی و طرف ۱+۵ خود را برای شرکت در دوازدهمین دور گفتوگوهای جامع هستهای که دومین دور مذاکرات جامع پس از تمدید هفت ماهه گفتوگوها است آماده میکنند، شب گذشته سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه و نماینده این کشور در گروه ۱+۵ به منظور گفتوگو و رایزنیهای دوجانبه هستهای وارد تهران شد. پیشتر سیدعباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه ایران از سفر ریابکوف به تهران خبر داده بود. دور جدید گفتوگوهای جامع هستهای ۲۸ دی ماه (۱۸ ژانویه) در شهر ژنو و در سطح معاونان برگزار میشود و روز چهارشنبه ٢٤ دی ماه (۱۴ ژانویه) نیز محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران و جان کری وزیر امور خارجه آمریکا به ژنو خواهند رفت تا پیش از مذاکرات دوجانبه معاونان خود با یکدیگر دیدار کرده و هماهنگیهای لازم را به عمل آورند؛ دیداری که ظریف آن را صرفا منحصر به موضوع هستهای عنوان کرد.
وزیر امور خارجه ایران روز یکشنبه در نشست خبری مشترک با یانی کاسولیدی وزیر خارجه قبرس در رابطه با محور گفت وگوی روز چهارشنبهاش با جان کری گفت که فقط موضوع هستهای در دستور کار مذاکرات است و در سایر حوزهها با آمریکا مذاکره نداریم. ظریف مجددا بر این موضوع تاکید کرد که چون با ایالات متحده رابطه سیاسی نداریم، مذاکرات ایران در موضوع هستهای محدود به حاشیه مذاکرات ۱+۵ میشود به همین دلیل شاید نسبت به سایر مذاکرات بیشتر مورد توجه رسانهها قرار میگیرد.
براساس گزارشها، دیدار روز چهارشنبه ظریف و کری پیش از آغاز مذاکرات جامع معاونان با هدف انجام هماهنگیهای لازم است. ظریف با بیان اینکه حضور یک روزه اش در ژنو و دیدارش با همتای آمریکایی، در حاشیه سفرش به اروپا صورت میگیرد، در این باره: «در مذاکرات با وزیر خارجه آمریکا میخواهیم ببینیم که آیا میتوان مذاکرات را تسریع و به سمت جلو هدایت کرد؟ همچنین ما باید ببینیم این مذاکرات تا چه حد برای رسیدن به راه حل مفید است و همواره میزان مفید بودن این مذاکرات را تحت بررسی داریم که مذاکرات من و آقای کری و همکارانم در ژنو نیز در همین راستا است.» در عین حال رئیس دستگاه دیپلماسی ایران از ملاقات با مقامات روسی و چینی در رابطه با مساله هستهای خبر داد و گفت در آینده نزدیک مذاکرات خوبی با وزیر خارجه چین خواهیم داشت. وزیر امور خارجه ایران در رابطه با سفر ریابکوف به تهران نیز تاکید کرد که ما توقع داریم دوستان روسی نقش مثبتی در این زمینه ایفا کنند.
گفتوگوی هستهای کری با سلطان قابوس
از دیگر سو درست چند روز مانده به آغاز گفتوگوهای هستهای، جان کری در آلمان با سلطان قابوس، پادشاه عمان دیدار کرد. اهمیت دیدار روز شنبه وزیر خارجه آمریکا و پادشاه عمان از آنجایی است که عُمان یکی از کشورهای واسطه میان آمریکا و ایران در جریان مذاکرات هستهای است. آسوشیتدپرس در همین زمینه مینویسد که عمان تاکنون چندین ملاقات محرمانه میان مقامات ایرانی و آمریکایی ترتیب داده است. به گزارش آسوشیتدپرس، کری که راهی یک کنفرانس بینالمللی در هند بود، در جریان سفرش، دیداری ۹۰ دقیقهای با سلطان قابوس بن سعید در شهر مونیخ آلمان داشت. سلطان کشور پادشاهی عمان که ۷۴ ساله است، از ۶ ماه پیش تاکنون برای درمان در خارج از کشور خود بهسر میبرد. گفته شده علاوه بر صحبت درباره مذاکرات هستهای ایران که این هفته در ژنو از سر گرفته خواهد شد، اوضاع یمن، سوریه، فرانسه و تنشها میان اسرائیل و فلسطین از دیگر موضوعات مورد بحث در دیدار جانکری و سلطان قابوس بوده است.
صالحی: دستهای فراوانی در کار است
سوم آذر ماه بود که موعد دومین مهلت تعیین شده برای دستیابی به توافق نهایی میان ایران و گروه ۱+۵ نیز به سر آمد و دو طرف تصمیم گرفتند مذاکرات را برای هفت ماه دیگر تمدید کنند. با گذشت نزدیک به دو ماه از آن زمان و همچنین در آستانه دور جدید مذاکرات هستهای، علیاکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران گفت که ایران و کشورهای گروه ۱+۵، سوم آذر ماه در مذاکرات وین «تقریبا به تفاهم کامل رسیده بودند» اما «اتفاقی افتاد که طرف مقابل عقبنشینی کرد.»
به گزارش خبرگزاری فارس، علیاکبر صالحی، شامگاه شنبه ۲۰ دی، در یک برنامه تلویزیونی افزود: «دستهای فراوانی در کار است. آنها منافعشان را در ادامه بحران میبینند.» به گفته صالحی، جمهوری اسلامی از ابتدا با حسن نیت و اراده سیاسی برای حل موضوع همکاری کرد و ضمن پاسخ به همه پرسشها، انعطاف لازم را نیز نشان داد، اما آنها همچنان بر زیادهخواهی پافشاری کردند. او به سخنان بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر رژیم اسرائیل اشاره کرد و گفت که دو سه روز بعد نتانیاهو اعلام کرد که اسرائیل نگذاشته است، مذاکرات به توافق بینجامد. جان کری نیز گفت که ما در هماهنگی کامل با اسرائیل هستیم.
موضوع هستهای با اراده سیاسی قابل حل است
همچنین به گزارش «ایرنا»، صالحی در این برنامه تلویزیونی با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران به همه ۱۸ پرسش آژانس بینالمللی انرژی اتمی پاسخ داده است، تاکید کرد که موضوع هستهای ایران «فنی» نیست و فقط با «اراده سیاسی» قابل حل است.
معاون رئیسجمهوری در ادامه سخنان خود با اشاره به این موضوع که اگر گروه ۱+۵ با اراده سیاسی برای حل موضوع هستهای آمده باشد، باید بداند که ما ریگی در کفش نداریم، گفت: انسجام جمهوری اسلامی ایران در بیان مواضع خود در ۱۳ سال اخیر کاملا روشن و فصلالخطاب ترین پاسخ، فتوای مقام معظم رهبری است. معاون رئیسجمهوری درباره مذاکرات آتی در ژنو نیز گفت که تقریبا در برخی موضوعات کم و بیش به انتهای بحث و گفت وگو رسیدهایم و میتوان گفت به نقطه مشترک رسیدهایم، اما در برخی موارد خواستههایی مطرح است از جمله در بخش غنیسازی و روش لغو تحریمها. صالحی با اشاره به فعالیت ۹ هزار سانتریفیوژ و غنیسازی سالانه دو و نیم تن اورانیوم در ایران، اورانیوم موردنیاز سالانه ایران را ۳۰ تن ذکر کرد.او اضافه کرد: «آنها به همین میزان هم رضایت نمیدهند میگویند زیاد است و باید تعداد سانتریفیوژها را کم کنید. تولیدات انباشته ۵ درصد را تبدیل کنید.» رئیس سازمان انرژی اتمی میگوید که ایران بعد از پایان هشت سال قرارداد با روسیه باید بتواند سوخت مورد نیاز نیروگاه بوشهر که «تقریبا ۳۰ تن» در سال است را تولید کند. صالحی در این خصوص تاکید کرد که ایران آمادگی دارد، این دوره را به صورت «پلکانی» طی کند.
صالحی در توضیح مفهوم پلکانی گفت: «پله اول را میگوییم مال شما و شما تعیین کنید، ولی پله آخر باید مال ما باشد و هشت سال دیگر در وضعیتی باشیم که رهبری فرمودند ۱۹۰ هزار سو توان غنیسازی داشته باشیم که تامینکننده ۳۰ تن مورد نیاز سالانه بوشهر به علاوه نیازهای جنبی دیگر مثل رآکتور تهران و رآکتور اراک و پرتهایی که حاصل میشود، است.» در این برنامه صالحی خطاب به غرب گفت: «۱۲ سال پیش در ابتدای کار آماده پذیرفتن تعدادی سانتریفیوژ بودیم اما اکنون ۲۰ هزار سانتریفیوژ فعال و بیش از ۱۵ هزار مهندس مشغول به کار هستند.» اورانیوم غنیشده و تعداد سانتریفیوژها در ایران از موارد اختلافی میان ایران و گروه ۱+۵ اعلام شدهاست و با وجود برگزاری گفتوگوهای بسیار، هنوز دو طرف به راهکار مشترکی در این خصوص دست نیافتهاند.
لحظهای که نباید از دست برود
همزمان با آغاز به کار کنگره جدید آمریکا، بحث اعمال تحریمهای جدید علیه ایران از جانب جمهوریخواهان شدت بیشتری گرفته است. روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز در گزارشی در این باره مینویسد که لحظه کنونی در مذاکرات نباید از دست برود. به نوشته نیویورک تایمز، تصویب لایحه تحریم جدید ایران در این مرحله میتواند منجر به شکست مذاکرات، تفرقه میان قدرتهای جهانی و سوق دادن ایران به سمت تسریع برنامه هستهای اش شود. به گزارش «ایسنا»، به نوشته روزنامه نیویورک تایمز، حسن روحانی رئیسجمهور ایران تنها مقامی نیست که برای محافظت از پتانسیل حصول توافق هستهای در برابر انتقادات داخلی تلاش میکند، بلکه باراک اوباما رئیسجمهور آمریکا نیز مشکل مشابهی را در کنگره دارد، کنگرهای که در آن رابرت منندز، سناتور دموکرات از نیوجرسی و مارک کرک، سناتور جمهوریخواه از ایلینوی درصدد ارائه لایحهای برای تحریم جدید ایران هستند که میتواند به حصول توافق هستهای آسیب بزند. با نزدیک شدن به دور جدید گفتوگوها، ایران و گروه ۱+۵ هنوز بر سر ظرفیت برنامه غنیسازی ایران و چگونگی لغو تحریمها علیه این کشور اختلاف دارند. این روزنامه در پایان نوشت، توافقی که قابل راستی آزمایی باشد و منجر به محدودیت در فعالیتهای هستهای ایران شود در صورتی موفقیتآمیز است که به ارتقای سطح امنیت منطقه بینجامد و برای ایران سودمند باشد، اگرچه هنوز ریسکهایی برای هر دو طرف مذاکرهکننده وجود دارد. بزرگترین ریسک این است که این لحظه از دست برود که نتیجهای جز افزایش تنشها در خاورمیانهای که خود در حال حاضر درگیر جنگ است و تحریم جدید علیه ایران در پی نخواهد داشت.
ارسال نظر