واکنش تند کاخ سفید به نامه سناتور‌ها

گروه دیپلماسی: پس از انتشار نامه سرگشاده تعدادی از قانون‌گذاران جمهوری‌خواه آمریکا خطاب به مسوولان دولت ایران مبنی بر اینکه «هر‌گونه توافقی که به تصویب کنگره نرسیده باشد فقط با یک حرکت قلم رئیس‌جمهور بعدی می‌تواند باطل شود»، بسیاری از مقامات ایرانی و آمریکایی نسبت به این موضوع واکنش نشان دادند. باراک اوباما، رئیس‌جمهوری ایالات‌متحده، با طنز خواندن این اقدام سناتورها از «ائتلاف نامتعارف» جمهوری‌خواهان و به‌زعم او برخی تندروهای ایران، انتقاد کرد و جوبایدن معاون اوباما نیز این اقدام را «دون شأن» مجلس سنا دانست. دوشنبه شب و اندکی پس از زمان انتشار این نامه، محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در پاسخ به این نامه تاکید کرد: «اگر رئیس‌جمهور بعدی به تعبیر سناتورهای مزبور با یک گردش قلم تعهدات بین‌المللی ایالات‌متحده را منتفی کند، مرتکب نقض آشکار حقوق بین‌الملل شده است.» این در شرایطی است که رئیس دستگاه دیپلماسی ایران چندی پیش، از احتمال تصویب توافق احتمالی ایران و ۱+۵ به صورت یک قطعنامه در شورای امنیت سازمان ملل خبر داده و گفته بود که چنین توافقی احتمالا «در یک قطعنامه فصل هفتمی منشور ملل متحد مورد تایید قرار می‌گیرد و در نتیجه به یک توافق بین‌المللی و الزام‌آور برای همه دولت‌ها تبدیل می‌شود.»

رئیس‌جمهوری ایالات‌متحده در واکنش به نامه سناتورها به شدت از این نامه انتقاد کرد و آن را «ائتلاف نامتعارف» تندروهای آمریکا با کسانی دانست که به زعم او تندروهای ایران هستند.

به گزارش «ایرنا» به نقل از «سی‌ان‌ان»، رئیس‌جمهور ایالات‌متحده دوشنبه گفت که در صورت توافق هسته‌ای با ایران، واشنگتن قادر به اجرای آن خواهد بود. اوباما افزود: «چیزی که در حال حاضر دولت آمریکا بر آن متمرکز شده، روشن شدن این موضوع است که آیا دو طرف می‌توانند به توافق برسند یا خیر.» در عین حال بی‌بی‌سی نیز گزارش داد که اوباما روز دوشنبه درگفت‌وگو با خبرنگاران با انتقاد از نامه ۴۷ سناتور جمهوری‌خواه، هشدار آنان به مقامات ایران را به«طنز» شبیه کرده‌است.

نامه‌ای دون شأن سنا

نامه سناتورهای جمهوری‌خواه آمریکایی، جو بایدن، معاون رئیس‌جمهوری ایالات‌متحده را نیز به واکنش واداشت. او با انتقاد شدید از این نامه، آن را «دون شأن» مجلس سنا دانست. به گزارش «ایسنا» به نقل از روزنامه «وال استریت ژورنال»، معاون رئیس‌جمهور آمریکا در یک بیانیه شدیداللحن و طولانی با انتقاد از نامه اخیر سناتورها گفت که این نامه نه تنها اختیارات رئیس‌جمهور را تضعیف می‌کند، بلکه در شأن مجلس سنا نیست. جو بایدن ادامه داد: «در طول ۳۶ سالی که عضو سنای آمریکا بودم (۱۹۷۳ تا ۲۰۰۹) نمی‌توانم مورد مشابه دیگری پیدا کنم که در آن سناتورها به طور مستقیم نامه‌ای را به یک کشور دیگر برای توصیه به آن بنویسند و بگویند که رئیس‌جمهوری آمریکا اختیارات قانونی برای دست یافتن به یک درک مشترک با آنها را ندارد.» در واکنشی جداگانه به این نامه، جاش‌ارنست، سخنگوی کاخ سفید از اینکه بعضی سناتورهای جمهوری‌خواه با هدف مقابله با توافق هسته‌ای به دنبال دور زدن دولت آمریکا و همدستی با تندروهای ایران هستند، ابراز شگفتی کرد. ارنست با انتقاد از تلاش سناتورهای جمهوری‌خواه برای چوب لای چرخ مذاکرات گذاشتن تاکید کرد که نامه‌نگاری با مقام‌های ایرانی برای دلسرد کردن آنها از مذاکرات در جهت ایفای نقشی نیست که بنیان‌گذاران آمریکا برای کنگره این کشور قائل بوده‌اند. سخنگوی کاخ سفید در اشاره‌ای تلویحی به سابقه پافشاری جمهوری‌خواهان بر حمله نظامی به عراق در سال ۲۰۰۳ گفت: «مخالفان مذاکرات هسته‌ای در سنا دارای سوابق طولانی و آلوده در ترجیح راه‌حل‌های نظامی به روش‌های دیپلماتیک هستند.»

همچنین جن ساکی، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا هدف ۴۷ سناتور جمهوری‌خواه از نوشتن و ارسال نامه به ایران را «کسب امتیاز سیاسی» عنوان کرد. به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت خارجه آمریکا، جن ساکی در نشست هفتگی خود با اشاره به نامه سناتور‌های جمهوری‌خواه به سران ایران در مورد توافق هسته‌ای با اشاره به اینکه اکنون موضوع توافق بین کشورها مطرح است، افزود: «این نوع از نامه‌ها که به امضای شماری از اعضای کنگره رسیده است، به‌طور قطع توانایی رئیس‌جمهوری و شاخه اجرایی دولت را در ارتباط با مذاکرات کاهش می‌دهد.»

در عین حال مجله آمریکایی «پولیتیکو» در گزارشی نوشته است که نامه سناتورهای جمهوری‌خواه به مقامات ایران، با مخالفت شدید دموکرات‌های سنا مواجه شده و این سناتورها اعلام کرده‌اند این اقدام «نتیجه وارونه» به همراه خواهد داشت. این مجله روز دوشنبه درباره نامه ۴۷ سناتور آمریکایی به رهبران ایران، در پایگاه اینترنتی خود نوشت: «اقدام سناتورهای جمهوری‌خواه در ارسال نامه‌ای هشدار‌آمیز به سران ایران، مخالفت چندین تن از سناتورها که بیشتر جمهوری‌خواه هستند را به دنبال داشته است.»

گزارش هسته‌ای ظریف در خبرگان

از سوی دیگر، وزیر امور خارجه ایران که روز گذشته به‌عنوان میهمان هفدهمین اجلاس مجلس خبرگان در این اجلاس حضور یافته بود گزارشی از آخرین تحولات هسته‌ای ارائه کرد. محمدجواد ظریف با تشکر از رهبر معظم انقلاب به دلیل حمایت از تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای، گفت که چه مذاکرات به نتیجه برسد و چه نرسد «ما برنده هستیم»، چون سرمایه‌ای که در این سال‌ها جمع کرده‌ایم عزت و خودباوری است. ظریف با بیان این موضوع که کار دیپلماسی کاهش هزینه‌ها است، افزود: «ما نیز از ابتدای دولت یازدهم با همین هدف اقدامات خود را انجام می‌دهیم.» او مجددا با اشاره به نامه ۴۷ سناتور آمریکایی به مقامات ایران مبنی بر لغو همه توافقات در پایان دوره ریاست‌جمهوری اوباما گفت: «در این نوع نامه‌نگاری که کاری بی‌سابقه و غیردیپلماتیک است، در واقع به ما گفته می‌شود که ایالات متحده غیرقابل اعتماد است.»

مذاکرات در مسیر صحیح

همچنین در آستانه دور بعدی گفت‌وگوهای هسته‌ای ایران و آمریکا در شهر لوزان سوئیس، مجید تخت روانچی، معاون اروپا و آمریکای وزارت خارجه در دیدار پتر استنلوند معاون وزیر خارجه فنلاند گفت که مذاکرات هسته‌ای در مسیر صحیحی در جریان است و ابراز امیدواری کرد که طرف مقابل با درک بهتر واقعیات و اتخاذ تصمیمات سخت و ضروری، زمینه حصول توافق نهایی را فراهم آورد.

تنها دو بند اختلافی مانده است

همزمان محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت در سخنانی ضمن تاکید بر پیشرفت گفت‌وگوها، از باقی ماندن تنها دو بند اختلافی میان ایران و ۱+۵ سخن گفت. نوبخت در دومین همایش جهت‌گیری‌ اقتصادی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با رویکرد اقتصاد مقاومتی افزود: «برای شرایط عدم موفقیت در مذاکرات هم برنامه‌ریزی کرده‌ایم و قطعا در این مورد از سیاست‌های اقتصاد مقاومتی کمک خواهیم گرفت.» معاون رئیس‌جمهور با بیان اینکه در مذاکرات هسته‌ای در راستای منافع ملت گام برخواهیم داشت، گفت: «در این مذاکرات، دیپلمات‌های ما به خوبی و با تدبیر عمل می‌کنند، از این رو، جای نگرانی نیست.»

تایید همکاری‌های ایران

پس از پایان مذاکرات میان تهران و آژانس،

ترو واریورانتا، معاون امور پادمان‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که برای مذاکرات با ایران به تهران آمده بود، ضمن تایید همکاری‌های ایران، از پیشرفت در تبادل اطلاعات در زمینه برنامه هسته‌ای خبر داد. به گزارش خبرگزاری «رویترز» از وین، او در بازگشت از ایران در جمع خبرنگاران گفت: «حل این موضوعات زمانبر است و ما در حال تلاش برای حل آنها هستیم.»

حذف سایه فصل ۷ منشور

همزمان با پیشرفت گفت‌وگوهای هسته‌ای میان ایران و ۶ قدرت جهانی، داود محمدنیا، مشاور حقوقی وزارت امور خارجه و عضو تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای از تلاش‌ها برای خارج شدن پرونده هسته‌‌ای ایران از شورای امنیت خبر داد و گفت: «اولویت ما رفع سایه فصل ۷ منشور سازمان ملل از سر ایران است.» به گزارش «ایرنا»، داود محمدنیا در همایشی افزود: «اگر این امر محقق نشود هیچ دستاوردی در مذاکرات هسته‌ای نداشته‌ایم و این موضوع بزرگ‌ترین هدف در مذاکرات هسته‌ای است که دنبال می‌‌شود.» او اهمیت این موضوع را از آن جهت دانست که ایران در فعالیت هسته‌ای هیچ انحرافی نداشته که به‌عنوان فصل ۷ در شورای امنیت گنجانده شود. بر اساس فصل هفتم منشور، شورای امنیت وجود هرگونه تهدید علیه صلح، نقض صلح، یا عمل تجاوز را احراز و توصیه‌هایی خواهد کرد یا تصمیم خواهد گرفت که برای حفظ یا اعاده صلح و امنیت بین‌المللی به چه اقداماتی بر طبق مواد ۴۱ و ۴۲ باید مبادرت شود. او همچنین اضافه کرد که توافق هسته‌ای بین ایران و گروه ۱+۵ به هیچ عنوان بیش از ۱۰ سال به طول نخواهد انجامید.‎