الزامات پروتکل الحاقی
یوسف مولایی کارشناس حقوق بین‌الملل پس از آنکه ایران و گروه ۱+۵ به دنبال چند روز مذاکره و رایزنی به بیانیه‌ای درخصوص چارچوب‌های توافق جامع تحت عنوان بیانیه لوزان دست یافتند، یکی از مواردی که مطرح شده پذیرش پروتکل الحاقی از سوی ایران است؛ مساله‌ای که حرف و حدیث‌های بسیاری را در پی داشت و برداشت‌های متفاوتی نیز از آن صورت گرفت؛ اما در واقع ایران نخستین کشوری نیست که پروتکل الحاقی را پذیرفته و پیش از آن کشورهای دیگری نیز این سند را امضا کرده‌اند، بنابراین سند ناشناخته‌ای به حساب نمی‌آید. همچنین داخل ایران هم اولین بار نیست که پروتکل الحاقی قرار است اجرا شود بلکه پیش‌تر نیز جمهوری اسلامی سابقه اجرای داوطلبانه این پروتکل را داشته است.
یوسف مولایی کارشناس حقوق بین‌الملل پس از آنکه ایران و گروه ۱+۵ به دنبال چند روز مذاکره و رایزنی به بیانیه‌ای درخصوص چارچوب‌های توافق جامع تحت عنوان بیانیه لوزان دست یافتند، یکی از مواردی که مطرح شده پذیرش پروتکل الحاقی از سوی ایران است؛ مساله‌ای که حرف و حدیث‌های بسیاری را در پی داشت و برداشت‌های متفاوتی نیز از آن صورت گرفت؛ اما در واقع ایران نخستین کشوری نیست که پروتکل الحاقی را پذیرفته و پیش از آن کشورهای دیگری نیز این سند را امضا کرده‌اند، بنابراین سند ناشناخته‌ای به حساب نمی‌آید. همچنین داخل ایران هم اولین بار نیست که پروتکل الحاقی قرار است اجرا شود بلکه پیش‌تر نیز جمهوری اسلامی سابقه اجرای داوطلبانه این پروتکل را داشته است. بنابراین تفسیرهای متعددی که از پروتکل الحاقی از سوی کشورهای مختلف ارائه می‌شود، جای بحث دارد. برخی می‌گویند که در چارچوب پروتکل الحاقی، کارشناسان آژانس می‌توانند هر لحظه و به هر مکانی که مشکوک شدند سرکشی کنند اما در حقیقت به این صورت نیست. اگر شک و شبهه‌ای مطرح شود که به‌عنوان مثال در مراکز غیر از هسته‌ای ایران که به‌صورت لیستی در اختیار آژانس قرار گرفته، فعالیت‌های هسته‌ای در حال انجام است حتما باید سند ارائه شود و صرفا حدس و گمان نمی‌‌تواند منجر به بازرسی شود بلکه باید اسناد متقن و قانع‌کننده‌ای وجود داشته باشد. در وهله بعدی بازرسانی که ادعا می‌کنند محل مشکوکی به‌عنوان مرکز هسته‌ای غیرصلح‌آمیز در ایران وجود دارد باید با تیم ایرانی این مساله را مطرح کنند و دلایل خود را ارائه دهند. کارشناسان ایرانی نیز باید این دلایل را بررسی کنند و اگر دلایل مستند و محکم نباشد طرف ایرانی باید آژانس را متقاعد کند که این دلایل ارائه شده برای بازرسی درست و قاطع نیست.
یعنی مذاکرات باید در سطح ایران و آژانس دنبال شود و دو طرف باید در رابطه با این موضوع تصمیم‌گیری کنند؛ بنابراین یک پروسه و فرآیند نسبتا پیچیده است و به این آسانی نیست که بازرسان آژانس به هر مکانی که خواستند دسترسی داشته باشند.
همچنین چندی پیش اشتون کارتر، وزیر دفاع آمریکا در مصاحبه‌ای عنوان کرد که آمریکا خواهان دسترسی به تاسیسات نظامی ایران است؛ اما هم طرف غربی و هم مقامات ایرانی کاملا به این موضوع واقفند که بر اساس پروتکل الحاقی، آژانس تنها می‌تواند از سایت‌ها و تاسیسات هسته‌ای ایران که در لیستی به آژانس ارائه شده، بازرسی سرزده انجام دهد و بازدید از بقیه مراکز از جمله مراکز نظامی در صورت وجود شک و شبهه باید با ارائه سند باشد. در نهایت باید در نظر داشت که در هر کشوری مراکز و سایت‌های نظامی جزو خطوط قرمز محسوب می‌شود و دسترسی و بازدید از آنها به آسانی امکان‌پذیر نیست.
ارسال نظر