آخرین تلاش جمهوری‌خواهان برای رد برجام
اما با وجود اینکه هفته گذشته آنها با فیلی‌باستر دموکرات‌ها مواجه شدند و نتوانستند برای تایید یا رد برجام رای‌گیری انجام دهند، همچنان امیدوار بودند که در رای بامداد امروز بتوانند عبور برجام از سد کنگره را با مانع مواجه کنند.
اما با وجود اینکه هفته گذشته آنها با فیلی‌باستر دموکرات‌ها مواجه شدند و نتوانستند برای تایید یا رد برجام رای‌گیری انجام دهند، همچنان امیدوار بودند که در رای بامداد امروز بتوانند عبور برجام از سد کنگره را با مانع مواجه کنند. این برای دومین بار بود که نمایندگان جمهوری‌خواه سنای آمریکا قطعنامه‌ای را علیه توافق هسته‌ای ایران به رای گذاشتند. پس از تلاش نافرجام برای رای‌گیری قبلی، سناتور میچ مک‌کانل، رهبر اکثریت جمهوری‌خواه با اظهار تاسف از کارشکنی دموکرات‌ها قول داده بود تا این هفته دوباره برای رای‌گیری تلاش کند. اما سناتور دیک دربین، از سناتورهای ارشد دموکرات پاسخ داده بود: «شما می‌توانید ۱۰ بار دیگر هم خواستار رای‌گیری شوید، چیزی عوض نخواهد شد.» میچ مک‌کانل، ساعت‌های اولیه بامداد امروز- چهارشنبه ۲۵ شهریور (به وقت ایران)- را برای رای‌گیری دوباره بر سر کفایت مذاکرات درباره قطعنامه مخالفت با توافق جامع هسته‌ای ایران تعیین کرده بود. بنا بر توافق کاخ سفید و کنگره، مجالس نمایندگان و سنای آمریکا تا روز ۱۷ سپتامبر فرصت دارند تا در مورد توافق هسته‌ای با ایران اعلام‌نظر کنند. اگر ۶۰ عضو از ۱۰۰ عضو مجلس سنا به کفایت مذاکرات رای دهند، این قطعنامه باید به رای گذاشته شود و با توجه به اینکه مخالفان توافق در سنا در اکثریت هستند، تصویب آن قطعی است.
این در شرایطی است که به نظر نمی‌رسد نمایندگان دموکرات سنا این بار نیز اجازه دهند که خدشه‌ای بر دستاورد مهم سیاست خارجی باراک اوباما توسط جمهوری‌خواهان وارد آید و سنا وارد رای‌گیری شود. آنها خواستار ادامه مذاکره و تطویل آن هستند تا مانع از رای‌گیری شوند. به عبارت دیگر موافقان توافق در سنا که ۴۲نفر هستند این بار هم می‌توانند فیلی باستر انجام دهند. در واقع آنها می‌توانند مانع از تصویب کفایت مذاکرات شوند و با توجه به اینکه بر اساس قواعد کنگره آمریکا، بحث در مورد یک موضوع محدودیت زمانی ندارد، عملا رای‌گیری در مورد قطعنامه مخالفان را منتفی کنند. هفته گذشته نمایندگان دموکرات سنا با استفاده از همین روش مانع از رای‌گیری در مورد قطعنامه مخالفت با توافق جامع هسته‌ای ایران شدند. پیش‌تر باراک اوباما، این ناکامی جمهوری‌خواهان را پیروزی دیپلماسی، منافع ملی آمریکا و امنیت جهان توصیف کرده بود. البته حتی اگر مخالفان بتوانند رای‌گیری کنند و اکثریت سنا و مجلس نمایندگان با توافق مخالفت کنند، رئیس‌جمهوری آمریکا با استفاده از اختیارات خود مصوبه آنها را وتو خواهد کرد و مخالفان طرح هم رای لازم را برای خنثی کردن وتوی اوباما ندارند. در صورتی که این مراحل پشت سر گذاشته شود، مصوبه کنگره باید برای اعلام نظر رئیس‌جمهوری به کاخ سفید فرستاده شود. باراک اوباما بارها به‌طور رسمی اعلام کرده است که رد توافق را وتو خواهد کرد. اوباما اما علاقه‌ای ندارد تا از وتوی خود هزینه و به‌طور علنی در برابر تصمیم نمایندگان مردم در کنگره مخالفت کند و ترجیح می‌دهد این کنگره اساسا وارد رای‌گیری نشود.
انتقاد از دموکرات‌ها
در واکنش، جمهوری‌خواهان فعالیت علیه نمایندگان دموکراتی را که از توافق هسته‌ای حمایت کردند شدت بخشیده‌اند و برخی نهادها هم تهدید کردهاند که حمایت خود را از این نمایندگان قطع خواهند کرد. در عین حال روز دوشنبه، کمیته ملی جمهوری‌خواهان کنگره آمریکا با انتشار چند بیانیه، از نمایندگان دموکراتی انتقاد کرد که از توافق هسته‌ای ایران حمایت می‌کنند. کیتی مارتین، مدیر ارتباطات این کمیته توافق هسته‌ای با ایران را خطرناک خواند و گفت که این توافق، امنیت ملی آمریکا و امنیت نیروهای آمریکایی را به خطر می‌اندازد. اما با وجود این تهدیدات و انتقادات باز هم این طور به نظر می‌رسد که سناتورهای دموکرات کنگره عزم خود را برای عبور موفقیت‌آمیز برجام از کنگره جزم کردهاند. البته سناتورهای جمهوری‌خواه نیز تمرکز خود را فقط بر مساله هسته‌ای و برجام معطوف نکرده‌اند و ظاهرا روی قانون جدید تحریم‌های ایران مشغول کارند تا از این طریق ایران را زیر فشار قرار دهند؛ یعنی تحریم‌هایی به غیر از حوزه هسته‌ای و در حوزه‌های ادعایی چون حمایت از تروریسم یا حقوق بشر. آنها همچنین با توجه به انتخابات سال آینده در پی افزایش فشار بر حزب دموکرات هستند. مجلس نمایندگان آمریکا روز جمعه در یک رای‌گیری نمادین، توافق ایران را رد کرده بودند.
کنگره امکان جلوگیری از توافق را ندارد
در عین حال ارنست مونیز، وزیر انرژی آمریکا که در چندین دور از مذاکرات ایران و آمریکا نیز حضور داشت در سخنانی در حاشیه نشست سالانه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تاکید کرد که کنگره اکنون امکان جلوگیری از توافق هسته‌ای را ندارد و دولت آمریکا تمرکز خود را روی اجرای این توافق معطوف کرده است. به گزارش روزنامه وال استریت ژورنال، مونیز درباره روند اجرای توافق هسته‌ای با بیان اینکه ایران برای اجرای تعهداتش کار بزرگی پیش رو دارد، گفت: «اینکه چقدر زمان برای اجرای توافق لازم است هنوز مشخص نیست.» به گزارش «ایسنا» وزیر انرژی آمریکا افزود: «آنها کار بزرگی پیش رو دارند. بسیاری برآورد کردهاند که برای اجرای توافق ۶ ماه زمان لازم است. آنها (ایرانی‌ها) به‌طور قطع تلاش می‌کنند تا این دوره زمانی را کوتاه‌تر کنند چون واضح است که صرفه اقتصادی آنها در زودتر اجرایی شدن توافق و در نتیجه لغو تحریم‌ها است.» ارنست مونیز در حاشیه این نشست با علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران و سایر همکارانش از گروه ۱+۵ دیدار کرده است. او در ادامه بدون ارائه جزئیات درباره این دیدارها گفت که مباحث روی موضوعات مربوط به اجرای توافق هسته‌ای متمرکز بوده است. وزیر انرژی آمریکا در بخش دیگری از سخنانش به مساله توافق ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر سر یک نقشه راه پرداخت و از محرمانه ماندن این توافق دفاع کرد و گفت: «محرمانه نگه داشتن مفاد این پادمان‌های هسته‌ای حساس به نفع تمام اعضای آژانس شامل آمریکا است.»
آمانو به تهران می‌آید
همزمان علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران که برای شرکت در مجمع عمومی سالانه آژانس به وین سفر کرده است، روز گذشته از سفر گروهی از بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران خبر داد و گفت: «یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس هم ظرف سه، چهار روز آینده به ایران سفر خواهد کرد.» آژانس هم تایید کرده که در حال بررسی موضوع سفر آمانو به تهران است، هرچند جزئیات سفر هنوز قطعی نشده است. بر اساس توافق جامع هسته‌ای ایران و قدرت‌های جهانی، آژانس بر اجرای تعهدات ایران نظارت دارد و باید ابهامات باقی مانده مربوط به فعالیت‌های گذشته ایران را هم حل و فصل کند. صالحی روز دوشنبه پس از دیدار با آمانو گفت: «امیدواریم موضوعات باقی مانده تا نیمه دسامبر حل و فصل شود تا بتوانیم اجرای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را آغاز کنیم.» او افزود: «ما توافقی را با آمانو در وین امضا کردیم و تفاهمی هم داشتیم که این تفاهم خیلی معمول است که کشورهای عضو آژانس با آژانس درخصوص بعضی از فرآیندهای بازرسی تفاهم می‌کنند و این تفاهم را معمولا اعلام نمی‌کنند، چیز مهمی هم نیست و معمول نیست تفاهم‌نامه‌های بازرسی را اعلام کنند.»
ارسال نظر