خودرو سواری چرا ارزان می‌شود؟
دنیای اقتصاد- این روزها بازار خودروی کشور دوران سردی را می‌گذراند، به‌طوری‌که قیمت انواع خودرو در مقایسه با تابستان به نحو چشمگیری کاهش یافته است؛ آیا بازار خودروی ایران در مسیری مشابه با بازار جهانی خودرو افتاده است یا در مسیری دیگر است؟ یافتن پاسخ برای این سوال چشم‌انداز دقیق‌تری برای آینده فراهم می‌کند. «دنیای اقتصاد» در گفت‌وگو با کارشناسان بررسی کرد
چرا خودرو ارزان شد؟
گروه خودرو- این روزها بازار خودرو کشور دوران سردی را می‌گذراند. به‌طوری‌که قیمت انواع خودرو در مقایسه با تابستان به نحو چشمگیری کاهش یافته است. بیشتر کارشناسان و نمایشگاه‌داران خودرو کشور معتقدند امسال برخلاف سال‌های گذشته رکود به شکلی بسیار عجیب گریبان بازار خودرو را گرفته و سرنوشتی نیز سوای سالیان اخیر در انتظار آن است.
معمولا طی سال‌های گذشته پس از سپری شدن تابستان و کاهش مسافرت‌ها، بازار نیز همزمان با پاییز به خواب می‌رفت و در پایان زمستان رونق و گرما به دلیل نزدیکی به تعطیلات نوروزی باز هم به این بازار بازمی‌گشت، چراکه مشتریان کم‌کم به فکر خرید خودرو برای پایان سال و تعطیلات نوروز می‌افتند و بدین جهت موتور بازار گرم می‌شد. این در حالی است که امسال از نیمه دوم شهریور ماه همزمان با ماه رمضان رکود بازار آغاز و پس از آن نیز با آمدن پاییز، زردی نیز به بازار رو کرد و دامان آن را گرفت. در آن روزها بیشتر کارشناسان و فروشندگان خودرو معتقد بودند این رکود روال همه ساله بازار است و زمستان که بیاید گرما نیز به بازار بازخواهد گشت. اما امسال سناریوی دیگری رقم خورده و به‌رغم همه پیش‌بینی‌ها، نه تنها رونق به بازار خودرو بازنگشته بلکه کاهش تقاضا موجب ارزانی چشمگیر خودروها در مقایسه با پاییز را فراهم آورده است. اینکه چرا بازار خودرو کشور این روزها به سرنوشتی شبیه همانی که چند ماهی است گریبان بازارهای بزرگ خودروسازان دنیا را گرفته، پرسشی است که کارشناسان دلایل مختلفی را برای آن ذکر می‌کنند.
به طوری که برخی این موضوع را ناشی از بحران اقتصادی حاکم بر دنیا می‌دانند.
به عقیده این گروه، مشتریان ایرانی هم‌اکنون به دنبال تاثیر بحران مالی جهان بر بازار خودرو کشور منتظرند تا قیمت خودرو در ایران نیز به نحوی چشمگیر کاهش یابد.
این در حالی است که گروهی دیگر از کارشناسان بر این باورند که به دلیل کاهش کم‌سابقه قدرت خرید مشتریان ایرانی، خرید و فروش خودرو طی سال جاری با رکودی عجیب و شاید بی‌سابقه مواجه شده است. برخی دیگر نیز قرار گرفتن بازار خودرو کشور را در مسیر اشباع، دلیل رکود و نزول آن می‌دانند. جدای از اینکه کدام یک از این کارشناسان اظهارنظرشان بیشتر به واقعیت نزدیک است، باید به طور حتم به رکود بازار خودرو اعتراف کرد به این دلیل که هم‌اکنون تقاضا بیشتر از عرضه شده و خرید و فروش خودرو دوران کم‌فروغی را سپری می‌کند. این روزها اگر سری به نمایشگاه‌های خودرو پایتخت بزنیم، درمی‌یابیم که از مشتریان جدی که قصد خرید دارند، خبری نیست. مشتریانی که به گفته کارشناسان یا منتظر تاثیر بحران مالی دنیا روی قیمت خودروها هستند و یا قدرت خریدشان پایین آمده و یا در این دوران اشباع بازار، که ترافیک سنگین خیابان‌ها، انگیزه‌ها را برای خرید خودرو پایین آورده، استفاده از وسایل حمل‌ونقل عمومی را به خرید خودرو شخصی ترجیح می‌دهند. البته جدای از دلایل مذکور می‌توان روی گزینه‌های دیگری نیز مانند حذف سهمیه سوخت خودروهای لوکس، جریمه پرداختی به ستاد مدیریت حمل و نقل و مصرف سوخت در قبال خرید برخی خودروها نیز به عنوان دلایل نسبتا جزیی رکود بازار خودرو کشور انگشت گذاشت به هر حال هم اکنون مشتریان برای خرید خودرویی مانند ماکسیما که حجم موتوری بالای ۳هزار سی‌سی دارد، باید یا سه خودرو فرسوده را از رده خارج و یا معادل آن مبلغی حدود چهار و نیم میلیون تومان به ستاد مذکور بپردازند. هر چند این خودرو تیراژ بالایی ندارد ولی به هر حال به عنوان خودرو مدنظر قشر خاصی از جامعه هم‌اکنون با قیمتی زیر کارخانه به فروش می‌رسد. از طرفی این محصول از سهمیه سوخت نیز محروم است.
موضوعی که در قبال خودروهای وارداتی نیز صدق کرده و یکی از دلایل رکود بازار آنها طی چند ماه اخیر به حساب می‌آید. به هر حال برخی از خودروهای وارداتی نیز علاوه بر نداشتن سهمیه سوخت باید جریمه (خارج کردن خودرو فرسوده) را نیز به ستاد مدیریت حمل‌ونقل بپردازند. همچنین بسیاری از مشتریان این نوع محصولات با اطلاع از کاهش قیمت خودروهای لوکس خارجی در کشور‌های تولید کننده به انتظار ارزان شدن آنها در بازار داخل نیز مانده و شاید به همین دلیل است که خرید و فروش وارداتی‌ها هم مانند خودروهای داخلی رکود و سرما را در حال تجربه کردن است. در این زمینه به گفت‌وگو با کارشناسان نشسته‌ایم.
کاهش قیمت ادامه خواهد داشت
سعید لیلاز، کارشناس صنعت خودرو در خصوص دلایل کاهش قیمت خودرو طی چند ماه گذشته می‌گوید: کاهش رشد نقدینگی طی ۱۲ ماه گذشته یکی از عمده دلایل رکود در بازار خودرو بوده، به طوری که این افت نرخ رشد طی ۳۰ تا ۴۰ سال گذشته بی‌سابقه بوده است.
به گفته لیلاز در حال حاضر اقتصاد کشور با کاهش نقدینگی بسیار مواجه است به طوری که بعد از رشد شدید نقدینگی از نیمه سال ۸۶ به این طرف نرخ رشد به حداقل خود رسیده که این امر بر تولید، بورس و خودرو تاثیر بسیاری داشته است. از طرفی به گفته فعالان بازار خودرو، کاهش نقدینگی موجب شده که قدرت خرید در میان متقاضیان کاهش یابد که این امر بر رکود بازار تاثیرگذار است.
لیلاز در این خصوص می‌گوید: با وجود کاهش تقاضا در کشور خودروسازان داخلی با افزایش تولید مواجه بودند به طوری‌که طی چند ماه گذشته خودروسازان رشد ۱۰درصدی را تجربه کرده‌اند اما زمانی‌که این افزایش تولید و کاهش تقاضا را با یکدیگر مقایسه می‌کنیم با یک افزایش عرضه مازاد مواجه می‌شویم که این مساله بر رکود بازار تاثیر بسیاری داشته است.
از سوی دیگر طی چند ماه گذشته اقتصاد دنیا با رکود مواجه بوده که این رکود منجر به بحران در صنعت خودروسازی دنیا شده به طوری‌که برخی از خودروسازان بزرگ دنیا تا ورطه ورشکستگی نیز پیش رفته‌اند، لیلاز در خصوص اینکه آیا این بحران منجر به رکود در بازار خودرو کشور شده یا خیر می‌گوید: هم‌اکنون قیمت کالاهای صنعتی در دنیا درحدود ۵۰درصد نسبت به ۱۲ماه گذشته افت داشته که این امر طبیعتا روی خودرو هم تاثیر می‌گذارد به طوری‌که قیمت قطعات منفصله در‌حال‌حاضر کاهش چشمگیری داشته و این افت قیمت قطعات روی خودروهای تولیدی در کشور نیز تاثیر دارد.
به گفته لیلاز مساله دیگری که منجر به کاهش قیمت خودرو در کشور شده افت قیمت یورو در بازار داخلی است. به طوری‌که اساسا قطعات منفصله دو خودروساز کشور از حوزه یورو تامین می‌شود که با توجه به افت یورو نرخ خرید قیمت قطعات منفصله نیز کاهش پیدا کرده که این امر خواه ناخواه روی قیمت تمام شده خودرو تاثیر خواهد گذاشت و با توجه به افت نرخ یورو باز هم باید شاهد کاهش قیمت خودروهای داخلی باشیم.
کاهش قیمت، طبیعی است
فرزاد نشان مدیر فروش شرکت سایپا نیز در خصوص کاهش قیمت خودرو در بازار می‌گوید: افت قیمت در این فصل طبیعی است به طوری‌که همه ساله خودروسازان در اوایل زمستان با کاهش تقاضا مواجه می‌شوند اما در اواخر بهمن‌ماه بازار به حالت قبلی باز می‌گردد.
از سوی دیگر برخی کارشناسان معتقدند که افت قیمت خودرو در بازار موجب شده که خودروسازان فروش فوری خود را متوقف کرده تا به این طریق بتوانند بازار خودرو را کنترل کنند اما نشان در این خصوص می‌گوید: در‌حال‌حاضر شرکت سایپا فروش تمامی محصولات خود را به صورت اینترنتی انجام می‌دهد اما فروش از طریق نمایندگی‌ها متوقف شده و تنها فروش تعهدی که مربوط به سال آینده است در نمایندگی‌ها صورت می‌گیرد.
تاثیر سیاستهای بانکی
فرید زاوه، کارشناس خودرو نیز در خصوص افت قیمت خودرو در بازار می‌گوید: کاهش نقدینگی یکی از عمده دلایل رکود در بازار خودرو است به طوری که در حال حاضر قدرت خرید مردم کاهش یافته و این افت تنها مربوط به خودرو نمی‌شود بلکه بازار مصرف نیز متاثر از آن می‌باشد.
به گفته زاوه کاهش تقاضا منجربه کاهش شدید قیمت شده و سرمایه‌گذاران نیز برای بازگرداندن سرمایه خود ناچار به فروش محصولات خود حتی با حاشیه ضرر هستند.
در حال حاضر قیمت برخی خودروهای داخلی نسبت به قیمت کارخانه نیز کاهش چشمگیری داشته که این افت قیمت نسبت به کارخانه طی سال‌های گذشته بی‌سابقه بوده است. زاوه درخصوص افت قیمت خودرو نسبت به کارخانه می‌گوید: سرمایه‌گذاران ناچار به فروش خودرو هستند حتی اگر قیمت خودرو را کمتر از قیمت کارخانه اعلام کنند و این هم به دلیل آن است که فعالان اقتصادی ناچار به پرداخت بهره بانکی با سود ۳۶درصد هستند که برای بازگرداندن وام‌های خود باید تحت هر شرایطی فروش محصول داشته باشند در غیر این صورت تمام سرمایه خود را از دست می‌دهند. به همین دلیل فروش را حتی با حاشیه ضرر نیز انجام می‌دهند.
زاوه اجرای سیاستهای انقباضی در دوران مظاهری را یکی دیگر از عمده دلایل رکود در بازار دانسته و می‌گوید، اجرای سیاستهای انقباضی در دوران ریاست مظاهری در بانک مرکزی موجب شد که سرمایه‌های سرگردان در بازار جمع‌آوری شود که این امر به طور مستقیم نقدینگی مردم را کاهش داد.
وی در ادامه می‌گوید این سیاست‌ها در ابتدا بازار مسکن را تحت‌تاثیر قرار داد و پس از آن به سایر بازارهای مصرف من‌جمله بازار خودرو کشیده شد. زاوه در پاسخ به این پرسش که آیا رکود جهانی تاثیری بر قیمت خودرو داشته یا خیر افزود: بحران اقتصادی دنیا هیچ تاثیری بر رکود بازار خودرو کشور نداشته بلکه شرایط خاص اقتصادی در کشور این رکود را به وجود آورده است.
کاهش ۵۰درصدی کشش بازار
نایب‌رییس اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودرو کشور نیز در زمینه دلایل رکود بازار خودرو گفت: به هر حال بازار خودرو ایران نیز به نحوی کمرنگ‌تر در مقایسه با بازارهای بزرگ دنیا که این روزها با بحران روبه‌رو شده‌اند، در رکود قرار گرفته و قیمت‌ها در آن یا ثابت مانده و یا رو به نزول رفته است. سعید اردوخانی با اشاره به اینکه جمع شدن نقدینگی از بازار نیز جزو دلایل رکود بازار است تاکید کرد: در حال حاضر قدرت خرید مشتریان داخلی در مقایسه با سال‌های گذشته کاهش یافته و به همین دلیل، خرید‌و‌فروش خودرو با رکود مواجه است. وی افزود: البته بحران اقتصادی دنیا نیز بر رکود بازار تاثیر گذاشته است به نحوی که هم‌اکنون برخی مشتریان به‌خصوص آنهایی که طالب خرید خودروهای وارداتی هستند منتظر هستند تا ارزانی به بازار خودروهای وارداتی ایران نیز برسد. اردوخانی همچنین به اشباع بازار خودرو کشور اشاره کرد و گفت: طی دو سه سال آینده، بازار ایران نیز اشباع می‌شود و به هر حال بسیاری از مشتریان انگیزه خود را برای خرید خودرو از دست خواهند داد. وی تاکید کرد: امسال حدود ۵۰درصد از کشش بازار کم شده است و از طرفی کاهش چشمگیر برخی خودروها نیز به این دلیل است که طی یکی دو سال گذشته، نرخ آنها بی‌دلیل و غیرمنطقی بالا رفته و هم‌اکنون در دوره بازگشت قرار دارد.
ارسال نظر