ادامه بحران در خصوصی‌ها
حمیدرضا بهداد - دفتر ماشین‌سازی و نیروی محرکه وزارت صنایع در حالی آمار هفت ماهه تولید خودروسازان داخلی را اعلام کرده که طبق آن فعالان بخش خصوصی با کاهش 8/20‌درصدی تولید در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته روبه‌رو شده‌اند.

بنابر آمار ارائه شده‌، گروه خودروسازان کرمان موتور‌، زاگرس‌خودرو‌، گروه بهمن و بنیان توسعه صنعت پارس تا پایان مهر امسال‌، در مجموع 14‌هزار و 122 دستگاه انواع خودروهای غیر تجاری را به تولید رسانده‌اند که در این بین‌، گروه بهمن بیشترین سهم را به خود اختصاص داده و از آن سو زاگرس‌خودرو‌، حتی یک دستگاه نیز تولید نداشته است.
با توجه به آمار ارائه شده‌، سهم خودروسازان بخش خصوصی از کل خودروهای تولیدی کشور تا پایان مهر ماه امسال‌، به ۹۵/۱‌درصد می‌رسد. افت تولید شدید خودروسازان بخش خصوصی طی هفت ماه امسال‌، در شرایطی است که بحران مالی و در نتیجه تاخیر در تامین قطعات‌، اصلی‌ترین مشکل فعالان بخش خصوصی صنعت خودرو ایران ذکر می‌شود.
خودروسازان بخش خصوصی کشور البته با مانع دیگری با نام تحریم نیز روبه‌رو و در نتیجه وجود همین مانع‌، توانایی گشایش به موقع و بی‌دردسر اعتبارات (L.C) را ندارند.
این در حالی است که خودروسازان بخش خصوصی معمولا تعهداتی خارج از توان تولید خود ایجاد و به همین دلیل گاهی با اعتراض مشتریان و دردسرهایی در این زمینه مواجه می‌شوند.
در این بین البته تنها گروه بهمن‌، آن هم به دلیل وضعیت مالی مناسب معمولا با مشکل مهمی‌ در زمینه تعهدات ایجاد شده روبه‌رو نیست. این شرکت البته طی هفت ماه امسال در مجموع 14‌هزار و 763 دستگاه انواع محصولات را تولید کرده‌ که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته 7/1‌درصد افت را به خود می‌بیند.
گروه بهمن در حال حاضر محصولاتی نظیر وانت دوکابین و مزدا۳ را در بخش غیرتجاری به مونتاژ می‌رساند.
آمار منفی کرمان موتور
کرمان موتور و زیرمجموعه‌هایش‌، طی هفت ماه امسال در حالی سه‌هزار و ۶۲۲ دستگاه انواع خودرو را به تولید رسانده‌اند‌ که این آمار نه تنها با افت تولید ۲/۲۷‌درصدی در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته روبه‌رو شده‌، بلکه در تولید خودروهایی نظیر ماتیز و لیفان ۱۳۰۰ سی‌سی‌، آماری در حد صفر دستگاه را از خود به جا گذاشته است. در بین تولیدات گروه خودروسازان کرمان موتور‌، تنها لیفان ۱۶۰۰ سی‌سی و هیوندای آوانته با رشد تولید طی هفت ماه امسال و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته مواجه و سایر تولیدات این گروه‌، آماری منفی دارند. در این بین هیوندای ورنا افتی ۶۱‌درصدی و فولکس گل نیز کاهش تولیدی ۲۷‌درصدی را تجربه کرده‌اند. آن طور که شنیده می‌شود، کرمان خودرویی‌ها قرارداد تولید گل را به دلیل به توافق نرسیدن با فولکس آلمان‌، تمدید نکرده و به همین علت تا چندی بعد گل دیگر در ایران به تولید نخواهد رسید. هر چند خبری مبنی بر حذف همیشگی mvm (ماتیز۲) از خط تولید کرمان خودرو به گوش نرسیده اما آمار صفر دستگاهی این محصول کوچک چینی طی هفت ماه نخست امسال‌، به نوعی
القا کننده این موضوع‌، به نظر می‌رسد.
مثبت و منفی بنیان توسعه پارس
اما سری هم به دیگر خودروساز بخش خصوصی کشور یعنی‌، بنیان توسعه پارس بزنیم. این شرکت هر چند مجموع تولیدات خود را از 39 دستگاه سال گذشته‌ و به 664 دستگاه رسانده‌، اما طبق آمار دفتر ماشین‌سازی و نیروی محرکه وزارت صنایع‌، بنیان توسعه پارس طی هفت ماه امسال حتی یک دستگاه نیز چیرمن و کوراندو تولید نکرده است.664 دستگاهی که در آمار تولید هفت ماه سال جاری این شرکت به ثبت رسیده‌، تنها به یک محصول یعنی فیات سی‌ینا مربوط و این خودرو نیز البته هم‌اکنون با تعهدات عقب افتاده روبه‌روست.ظاهرا مشکلات به وجود آمده در گشایش اعتبار و در نتیجه عدم تامین به موقع قطعات‌، موجب شده تا بنیان توسعه پارس‌، تیراژ اندکی را در تولید فیات سی‌ینا‌، طی هفت ماه امسال از خود به جا بگذارد.
زاگرس‌خودرو تعطیل است؟
ظاهرا مسوولان زاگرس‌خودرو با ورود پیکاپ و رونیز (محصولات مونتاژی پارس‌خودرو) کلا قید تولید خودروهای پروتون را زده‌اند‌، چراکه طبق آمار هفت ماه امسال‌، این شرکت حتی یک دستگاه نیز از محصولات پروتون مالزی را اعم از جنتو و ویرا به مونتاژ نرسانده است.
این در شرایطی است که زاگرس‌خودرو‌، طی هفت ماه سال گذشته ۴۲۸ دستگاه از محصولات این پروتون را مونتاژ کرده بود. زاگرس‌خودرو شریک و همکار ایرانی این شرکت مالزیایی به حساب آمده و در حال حاضر نیز تعهداتی را برای محصول جنتوی پروتون‌، ایجاد کرده که از جمله آنها باید به تعهد یک‌هزار و ۳۸۰ دستگاهی این شرکت به بانک ملی اشاره کرد.
طبق قرارداد‌، زاگرس‌خودرو باید تمام جنتوهای بانک ملی را از ناحیه تولیدات داخلی خود تحویل این بانک دهد‌، حال باید دید با توجه به تولید نشدن حتی یک دستگاه جنتو در این شرکت طی هفت ماه امسال‌، عاقبت بانک ملی و زاگرس‌خودرو به کجا خواهد انجامید.
زاگرس‌خودرو البته علاوه بر بانک ملی‌، تعهدات دیگری را نیز برای خود ایجاد کرده و هرازگاهی با اعتراض مشتریان در زمینه عملی نشدن این تعهدات روبه‌رو می‌شود.
اوایل هفته جاری‌، تولید نیسان پیکاپ پارس‌خودرو در خطوط تولید زاگرس‌خودرو آغاز و چندی دیگر رونیز هم به میهمانی این خودروساز بخش خصوص خواهد رفت.
سال گذشته شرکت پارس‌خودرو (زیرمجموعه سایپا) در جریان عقد تفاهم‌نامه مشترک میان سایپا و پروتون‌ که اعتراض زاگرس‌خودرویی‌ها را در پی داشت‌، اعلام کرد بخشی از سهام این خودروساز خصوصی را می‌خرد‌، این در حالی است که فعلا خبری از قطعی شدن این موضوع به گوش نمی‌رسد.
اما شرکت مرتب نیز که دیگر خودروساز بخش خصوصی کشور به حساب می‌آید‌، طی هفت ماه امسال آماری بسیار ضعیف را در تولید از خود به جا گذاشته است.
مرتب هر چند توانسته رقم تولید وانت‌های خود را از ۲۴ دستگاه طی هفت ماه سال گذشته به ۴۲ دستگاه طی مدت مشابه امسال برساند اما تا پایان مهر ماه سال جاری‌، حتی یک دستگاه نیز سواری پاژن تولید نکرده است.