هیچ وامی برای فرسوده‌های سواری پرداخت نشد

مژگان میرزایی

عکس: آکو سالمی

نزدیک به هفت ماه و نیم از سال ۸۸ می‌گذرد، اما پرداخت وام برای طرح جایگزینی خودروهای فرسوده هنوز عملیاتی نشده است. این در حالی است که به گفته مسوولان ستاد مدیریت حمل و نقل و مصرف سوخت باید تا پایان سال جاری ۶۰۰هزار خودرو فرسوده از رده خارج شود.

به گفته مسوول طرح مذکور، طی هشت ماه گذشته وامی برای طرح جایگزینی خودروهای فرسوده سواری از سوی بانک‌های عامل پرداخت نشده است که این امر کندی در روند طرح خروج خودروهای فرسوده را در پی داشته است. کندی در روند اجرای طرح خروج خودورهای فرسوده در حالی است که در سال جاری ستاد مدیریت حمل‌ونقل و مصرف سوخت وعده خروج ۶۰۰هزار خودرو فرسوده را در برنامه کاری خود قرار داده که به دلیل مشخص نبودن چگونگی پرداخت وام از سوی بانک‌ها طی این مدت در مجموع تنها ۹۰هزار خودرو فرسوده اسقاط شده که اسقاط اکثر این خودروها نیز به صورت خرید نقدی بوده و طی این مدت هیچ خودرو سواری فرسوده‌ای با دریافت وام بانکی جایگزین نشده است.

مشکلات به وجود آمده در چگونگی پرداخت وام برای طرح جایگزینی خودروهای فرسوده منجر به آن شده تا مسوولین ستاد مدیریت حمل و نقل و مصرف سوخت و خودروسازان روز شنبه جلسه‌ای با مسوولین بانک مرکزی برگزار کنند. به‌طوری‌که مسوولین بانک مرکزی در این جلسه عدم تامین اعتبار در بودجه سال جاری و بدهی معوق خودروسازان را از جمله دلایل بروز مشکل در پرداخت وام برای طرح خروج خودروهای فرسوده اعلام کرده اند و برای برطرف شدن این مشکل نیز طرح پرداخت مطالبات معوق از سوی خودروسازان مطرح شده است.

همچنین در این جلسه بانک مرکزی پیشنهاد داده تا خودروسازان به جای مطالبات خود، خودرو به بانک مرکزی واگذار کنند تا به این طریق بانک مرکزی خودروهای تحویلی را به صورت لیزینگ در اختیار متقاضیان طرح جایگزینی خودروهای فرسوده قرار دهد.

تحویل خودرو به صورت لیزینگ در این جلسه در حالی از سوی بانک مرکزی به عنوان راه‌حلی برای برطرف شدن مشکل پرداخت وام برای طرح جایگزینی خودروهای فرسوده مطرح شد که براساس آن خودرو با سود ۱۷درصد در اختیار متقاضیان قرار می‌گیرد، این در حالی است که در مراحل قبل مالکان خودروهای فرسوده از وام ۵میلیون تومانی با بهره ۷درصد بهره می‌بردند که این امر عدم استقبال از طرح را به همراه خواهد داشت.

هر چند بر اساس برنامه ستاد مدیریت حمل‌و‌نقل و مصرف سوخت، تسهیلات برای از رده خارج کردن خودروهای فرسوده تنها تا سال ۹۰ اختصاص خواهد یافت و از سال ۹۰ از تردد این خودروها جلوگیری خواهد شد، با این حال عدم اختصاص بودجه برای طرح نوسازی موجب می‌شود تا در سال جاری مالکان این خودروها بلاتکلیف بمانند که این امر تاخیر در اجرای برنامه ستاد مدیریت را در پی خواهد داشت.

وامی پرداخت نشد

اختصاص وام خرید خودرو به طرح خروج خودروهای فرسوده در سال جاری از سوی رویانیان برای اولین بار مطرح شد، این در حالی است که هنوز راهکاری در این زمینه ارائه نشده است. نصیری مجری طرح خروج خودروهای فرسوده ستاد مدیریت حمل‌ونقل و مصرف سوخت در این مورد می‌گوید: در بودجه سال جاری برای طرح جایگزینی خودروهای فرسوده رقمی پیش بینی نشده و بر اساس مصوبه دولت بانک‌ها مکلف به تامین بودجه از منابع خود شدند با این حال تاکنون بانک‌های عامل در این خصوص اقدامی صورت نداده‌اند که این امر نیز به این علت بوده که بانک‌ها در انتظار گشایش خط اعتبار هستند و کمبود منابع مالی را دلیل عدم تامین منابع مالی طرح خروج خودروهای فرسوده عنوان می‌کنند.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا بانک‌ها قادر به تامین منابع مالی هستند یا خیر، افزود: امکان تامین منابع از سوی بانک‌ها وجود دارد چراکه بانک‌ها باید منابع را از طریق وام خرید خودرو تامین کنند، به همین دلیل نیاز به گشایش اعتبار ندارند اما اینکه بانک‌ها چرا این کار را انجام نمی‌دهند، نامشخص است.

از سوی دیگر مشکلات به وجود آمده در پرداخت وام برای طرح خروج خودروهای فرسوده در حالی است که شورای پول و اعتبار اواخر مهرماه خبر از افزایش سقف وام خرید خودرو داد که قرار است بخشی از این وام به طرح جایگزینی خودروهای فرسوده اختصاص یابد. مصوبه شورای پول و اعتبار در حالی است که نصیری در این خصوص می‌گوید: بانک‌های عامل در سال جاری هیچ وامی برای طرح خروج خودروهای فرسوده سواری پرداخت نکرده‌اند، چه رسد به آنکه سقف وام را افزایش دهند.

نصیری در پاسخ به این پرسش که افزایش سقف وام مصوبه شورای پول و اعتبار بوده، چرا بانک مرکزی به این مصوبه عمل نمی‌کند می‌گوید: دلیل آن را نمی‌دانم اما از نظر ستاد میزان دریافت وام مهم است که در سال جاری تاکنون هیچ وامی به مالکان خودروهای فرسوده پرداخت نشده است.

نصیری در ادامه اظهار داشت: در سال جاری در مجموع ۹۰هزار خودرو فرسوده جایگزین شده که از این تعداد تا کنون هیچ خودرو سواری با دریافت وام از سوی بانک‌ها جایگزین نشده است، به طوری‌که در سال جاری بانک‌ها تنها برای نوسازی تاکسی‌های فرسوده و مسافربران شخصی وام پرداخت کرده‌اند.

نصیری همچنین با اشاره به جلسه شنبه گذشته اظهار داشت که در این جلسه بانک مرکزی پیشنهاد دریافت خودرو را به عنوان بدهی معوق بانک‌ها مطرح کرد که در صورت نهایی شدن این طرح خودروها به صورت لیزینگ در اختیار متقاضیان طرح قرار می‌گیرد. وی در ادامه اظهار داشت: علاوه بر طرح مذکور مصوبه‌ای نیز از سوی دولت به تصویب رسیده مبنی بر اعطای تسهیلات از صندوق ذخیره ارزی به خودروسازها که با اجرای این مصوبه مشکلات مالی آنها تا حدودی برطرف خواهد شد که این امر نیز موجب می‌شود تا طرح خروج خودروهای فرسوده شتاب گیرد.

به گفته نصیری، خودروسازان نیز در این جلسه اظهار داشتند که در صورت تامین منابع مالی برای تحویل خودرو مشکلی ندارند به طوری‌که شرکت سایپا و ایران خودرو در این جلسه هرکدام به ترتیب عنوان کرده‌اند که توان جایگزینی ۱۷۵هزار و ۲۰۰هزار خودرو را دارند، اما در صورتی‌که منابع مالی در این خصوص تامین نشود، خودروسازان تنها ۵۰هزار تعهدی را که برای آنها ایجاد شده، به صورت نقد و اقساط اجرایی خواهند کرد.

فرزاد نشان، مدیر فروش شرکت سایپا نیز که در این جلسه حضور داشت در خصوص مسایل مطرح شده در این جلسه نیز اظهار داشت: جلسه بانک مرکزی تنها جلسه پرسش و پاسخ بود و در این جلسه تنها چگونگی اجرای طرح در سال‌های گذشته مطرح شد. وی در ادامه اظهار داشت: همچنین در این جلسه تعداد خودروهای جایگزین در سال‌های گذشته نیز مطرح شد و خودروسازان نیز در این جلسه عنوان کردند در صورت پرداخت وام مشکلی برای واگذاری خودرو ندارند و در غیر این صورت خودروسازان تنها به تعهدات خود عمل خواهند کرد.

خودروسازان در انتظار تسهیلات برای اجرای طرح

تقوی، مجری طرح خروج خودروهای فرسوده سایپا نیز در خصوص چگونگی اجرای طرح خروج خودروهای فرسوده در سال جاری می‌گوید: در سال جاری عدم پرداخت وام برای نوسازی موجب شد تا طرح نوسازی سواری‌ها آغاز نشود چرا که در حال حاضر بانک‌ها وام طرح جایگزینی را به تاکسی‌ها و مسافربران شخصی اختصاص داده‌اند و برای خودروهای سواری وامی پرداخت نمی‌کنند. به گفته تقوی ،عدم تخصیص بودجه در سال جاری موجب بروز اختلاف میان ستاد مدیریت حمل و نقل و مصرف سوخت و بانک مرکزی شده و در صورتی که این مشکل برطرف نشود اجرای طرح با مشکل مواجه خواهد شد.

تقوی در خصوص چگونگی اجرای طرح جایگزینی خودروهای فرسوده در سال جاری نیز اظهار داشت: در سال جاری و در خصوص ۵۰هزار تعهدی که برای سایپا در نظر گرفته شده مالکان خودروهای فرسوده پس از اسقاط خودرو و دریافت برگه اسقاط به نمایندگی‌های شرکت مراجعه و با توجه به مدل خودرو از تخفیف یک تا یک میلیون و ۵۰۰هزار تومانی برخوردار خواهند شد و در خصوص مابقی قیمت خودرو نیز شرکت دو میلیون تومان تسهیلات داده و مابقی وجه خودرو نیز به صورت نقد از متقاضی دریافت می‌شود.

حسین هاشمی، مدیر بازاریابی ایران خودرو نیز در خصوص چگونگی اجرای این طرح در این شرکت عنوان می‌کند: در سال جاری نیز همانند سال‌های گذشته عمل خواهیم کرد، با این تفاوت که در سال جاری خودروسازان متعهد به تامین بودجه ۵۰هزار خودرو فرسوده شدند که با این شرایط پس از دریافت برگه اسقاط خودرو جایگزین به صورت چک به متقاضیان واگذار خواهد شد.

وی در پاسخ به این پرسش که ایران خودرو چه میزان تسهیلات برای خودروهای جایگزین در نظر گرفته اظهار داشت: در حال حاضر برای خودروهایی که به صورت چکی تحویل می‌شوند مقرر گردیده که ۳۰ تا ۴۰درصد قیمت را متقاضیان به صورت چک پرداخت کنند که این رقم با توجه مدل خودرو لحاظ می‌شود.

وی در ادامه اظهار داشت: سود وام در نظر گرفته شده از سوی خودروسازان بیش از ۱۷درصد بوده و متقاضیان باید وام دریافتی را یکساله پرداخت کنند. هاشمی معتقد است: اجرای این طرح به دلیل سود در نظر گرفته شده برای متقاضیان طرح مقرون به صرفه نبوده که این امر عدم استقبال از طرح را به همراه خواهد داشت.