ترکیه و عربستان نیروی زمینی خود را به شام می‌فرستند؟
ارتش سوریه در ۲۰ کیلومتری حلب
این پیشروی‌ها باعث شد مخالفان سوری مذاکرات ژنو را ترک کنند و با بهانه‌تراشی‌های پی در پی مانع به نتیجه رسیدن مذاکرات شوند. بسیاری از گزارش‌ها (نیویورک‌تایمز، الجزیره و گاردین) در زمان برگزاری مذاکرات حاکی از این بود که با پیشروی‌های ارتش سوریه دست نمایندگان این کشور در مذاکرات «پر» است و کفه ترازوی نمایندگان دولت سوریه به ریاست بشار جعفری، نماینده این کشور در سازمان ملل، سنگین‌تر از اپوزیسیون مسلح است که هر یک سر در آخور یکی از کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای دارند. به همین دلیل است که عادل الجبیر، وزیر خارجه تندرو عربستان، به جای متوقف کردن تزریق جریان دلارهای نفتی و تسلیحات به اپوزیسیون سوری و توقف کارشکنی در مذاکرات توپ را به زمین اسد انداخته و در کنفرانس خبری مشترک با همتای آلمانی خود می‌گوید: «هیات سوری برای مذاکرات ژنو آماده نبود و هیچ جدیتی برای ورود به این مذاکرات یا پیشنهادی که به آغاز این مذاکرات کمک کند، ارائه نکرد.» جبیر مدعی شد: «استفان دی میستورا فرستاده ویژه سازمان ملل به سوریه دریافت که بهترین کار تعویق مذاکرات به‌خاطر بی‌فایده بودن آن است زیرا دولت سوریه در مذاکرات جدی نبوده است.»
با این حال، به نظر می‌رسد تحولات سوریه وارد شرایط جدیدی شده است. یک سر این تحولات البته در داخل سوریه و پیشروی‌هایی است که ارتش با حمایت نیروهای هم‌پیمان در برابر اپوزیسیون تا دندان مسلح به دست آورده است. اما سر دیگر در دست کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای است. به نظر می‌رسد کشورهای منطقه «امنیت» خود را در سوریه جست و جو می‌کنند و «حیثیت» خود را در این کشور به قمار گذاشته‌اند تا آنچه می‌خواهند به دست آورند. گویی آنها تمایلی به برقراری ثبات و آرامش و پایان دادن به جنگ در این کشور ندارند. بی‌جهت نیست که خبرگزاری آلمان به نقل از
«بان کی‌مون»، دبیرکل سازمان ملل که در کنفرانس کمک‌کنندگان به سوریه در لندن سخن می‌گفت، می‌نویسد: «اوضاع در سوریه به جهنم شبیهتر شده است.»
احتمال اعزام نیروی زمینی عربستان و ترکیه به سوریه
پیشروی‌های ارتش سوریه در حلب تبعاتی به دنبال داشت. یکی از تبعات این پیشروی که باعث آزادی شهرهای نبل و الزهرا شد، خروج مخالفان از مذاکرات ژنو بود. دومین پیامد این پیشروی که باعث برتری ارتش سوریه با کمک متحدانش شده همانا احتمال اعزام نیروی زمینی عربستان و ترکیه به سوریه در حمایت از تروریست‌ها است. در همین راستا، ایندیپندنت در گزارشی می‌نویسد: «پایان مذاکرات ژنو چشم‌انداز جنگی بدون پایان و تداوم جریان آوارگان را تشدید کرده است.» گویی این روزنامه انگلیسی به پیشواز تحولاتی می‌رود که قرار است رخ دهد. الجزیره در گزارشی می‌نویسد عربستان سعودی با چراغ سبز ائتلاف ضدداعش به رهبری آمریکا در سوریه، آماده اعزام نیروی زمینی به این کشور است. اگرچه این قشون‌کشی به بهانه مبارزه با داعش صورت می‌گیرد؛ اما حقیقت این است که نیروهای اپوزیسیون متحمل شکست سنگینی شده‌اند و نیروهای عربستانی در حمایت از آنها وارد میدان خواهند شد. سرتیپ احمد عسیری، سخنگوی ائتلاف عربی علیه یمن، به الجزیره می‌گوید: «امروز این پادشاهی با تجربیاتی که در یمن به دست آورده آماده اعزام نیروی زمینی به سوریه است.» او می‌افزاید: «ما می‌دانیم که حملات هوایی کافی نیست و به نیروی زمینی نیاز است. با این حال، ما باید این دو نیرو را برای رسیدن به نتیجه‌ای مطلوب با هم ادغام کنیم.» او سخنی از تعداد نیروهای اعزامی به میان نیاورد.
الجزیره می‌افزاید: این پیشنهاد سعودی این هفته در نشست وزرای دفاع کشورهای ائتلاف علیه داعش در بروکسل مورد بحث قرار خواهد گرفت. «لورنس کوب» دستیار سابق وزیر دفاع آمریکا می‌گوید: از آنجا که کشورهای خاورمیانه طی 5 سال جنگ داخلی در سوریه به حمایت مالی و تسلیحاتی از شورشیان پرداخته‌اند، گذاشتن چکمه‌ها بر زمین تغییری مهم خواهد بود. این مقام آمریکایی می‌افزاید: اعزام نیروی زمینی از سوی عربستان اگر مورد موافقت قرار گیرد، پیامی به سوریه خواهد فرستاد مبنی بر اینکه «به مذاکرات صلح ژنو بازگردد». حضور نیروی زمینی عربستان دو معنا دارد: از یکسو، پیامی به مسکو است. در واقع، کرملین با پشتیبانی هوایی و ارتش سوریه با کمک متحدانش نیرویی زمینی تشکیل داده‌اند که کارآیی بیشتری دارد. بنابراین، آمریکا می‌کوشد همین معادله را در برابر مسکو به‌کار گیرد: پشتیبانی هوایی ائتلاف غربی- عربی با حمایت نیروی زمینی عربستان تا بتواند در برابر شطرنج مسکو وارد میدان شود. از سوی دیگر، برخی می‌گویند نبرد نیابتی میان مسکو- واشنگتن با حضور نیروی زمینی عربستان وارد فاز جدی‌تری می‌شود. به گزارش اینترفاکس، سخنگوی دومای روسیه گفته «اعزام سرباز عربستانی به سوریه، عملا در حکم اعلان جنگ است.» «ماریا زاخاروا» سخنگوی وزارت خارجه روسیه هم در واکنش به این گفته مقام نظامی سعودی گفت: «مگر عربستان سعودی همه (مخالفان خود) را در یمن زمین‌گیر کرده است که نیروهای خود را به سوریه بفرستد؟» «ولادیمیر پسکوف» سخنگوی کرملین هم گفته که دولت روسیه برنامه عربستان برای اعزام نیرو را به دقت پیگیری می‌کند.
به گزارش الجزیره، اشتون کارتر، وزیر دفاع آمریکا از حضور نیروی زمینی عربستان استقبال کرد و گفت: «فعالیت گسترده‌تر کشورهای دیگر روند مبارزه با داعش را برای آمریکا آسان‌تر خواهد کرد.» الجزیره در گزارشی دیگر به نقل از «ایگور کوناشنکف»، سخنگوی وزارت دفاع روسیه اعلام کرد که مسکو «مدارک مهمی» دارد که نشان می‌دهد ترکیه برای دخالت نظامی در خاک سوریه آماده می‌شود. سخنگوی وزارت دفاع روسیه تاکید کرد: «علاوه براستقرار نیرو و تجهیزات نظامی در نقاط مختلف مرز مشترک ترکیه- سوریه، تجهیزات مهندسی که جهت آمادگی برای ورود نظامی استفاده می‌شوند، در طول این مرز مستقر شده‌اند.» اما مسوولان دفتر احمد داووداوغلو، نخست‌وزیر ترکیه با رد این اتهامات مدعی شدند؛ «روسیه تلاش می‌کند با اتهام به آنکارا درباره آمادگی برای نفوذ نظامی در سوریه، نگاه‌ها در جهان را از جنایت‌هایش در این کشور دور کند.»
با وجود خرابی‌هایی که در سوریه ایجاد شده، معلوم نیست حضور نیروهای زمینی عربستان و ترکیه مقدار خسارت‌ها بر این کشور را تا کجا برساند. به گزارش خبرگزاری فرانسه، بانک جهانی اعلام کرد:تاثیرات مخرب جنگ سوریه و گسترش آن به کشورهای همجوار در حال حاضر ۳۵ میلیارد دلار هزینه داشته و این رقم رو به افزایش است. براساس آمارهای سازمان ملل حدود ۲۶۰ هزار سوری در جریان جنگ داخلی این کشور کشته و ۶ / ۴ میلیون نفر دیگر نیز به ترک منازل خود مجبور شده‌اند. بانک جهانی در ادامه گزارش خود می‌آورد: «جنگ سوریه و تاثیر آن بر ترکیه، لبنان، اردن، عراق و مصر قریب به ۳۵ میلیارد دلارهزینه در پی داشته است.» همچنین هزینه مهاجرت بیش از ۶۳۰هزار سوری برای اردن در هر سال بیش از ۵ / ۲ میلیارد دلار تخمین زده شده است. این مبلغ ۶ درصد تولید ناخالص ملی و یک چهارم درآمد دولت اردن است. در ادامه گزارش بانک جهانی آمده است که تمامی همسایگان سوریه با کسری بودجه شدید ناشی از درگیری‌ها در سوریه مواجه شده‌اند.
با برگزاری کنفرانس بین‌المللی در لندن که برای کمک به سوریه تشکیل شده بود 10 میلیارد دلار برای بازسازی این کشور و عراق جمع‌آوری شد. با این حال، بازسازی کشوری مانند سوریه که طی 5 سال جنگ که در آن بسیاری از کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای مشارکت داشتند، کار ساده‌ای نیست زیرا هزینه‌های بازسازی احتمالا فراتر از 35 میلیارد دلار برود. در همین راستا «گرد مولر»، وزیر همکاری‌های اقتصادی و کمک‌های توسعه‌ای آلمان در مصاحبه با شبکه تلویزیونی دویچه وله با اشاره به بحران سوریه و عراق از اروپاییان خواست، مسوولیت بیشتری در برابر این بحران بپذیرند. این مقام آلمانی خواستار ایجاد طرحی مشابه «طرح مارشال» برای سوریه شد. مولر معتقد است که برای کمک‌های فوری به پناهجویان باید اردوگاه‌های بیشتری برای آنان در کشورهای همجوار سوریه ایجاد کرد. وی می‌گوید: «با ۵۰۰ یورو می‌توان احتیاجات یک پناهجو را در یکی از این کشورها به مدت یک سال تامین کرد.» براساس محاسبه این وزیر آلمانی، می‌توان با هزینه کردن ۱۰ میلیارد یورو ثبات و امنیت را به منطقه بازگرداند. به اعتقاد مولر باید برای حل بحران سوریه یک «طرح مارشال» تهیه و برای اجرای آن تلاش کرد. مولر
می‌افزاید: «باید با کمک کارگران متخصص آلمانی به این افراد کمک کرد و به آنها ماهانه حقوق داد تا بتوانند با خیال راحت به بازسازی کشورشان بپردازند.»
مسکو در پی کردها
مسکو با پی بردن به اینکه «کردها» خط قرمز آنکارا هستند، به «رگ خواب» این کشور پی برده و می‌کوشد آنکارا را در تنگنای کردها قرار دهد. به گزارش خبرگزاری اسپوتنیک، سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه در مصاحبه با ماهنامه «Limes» ایتالیا گفت: «مسکو تمایل دارد تا کردها را در اقداماتش در مرکز اطلاعات بغداد که برای همکاری در جنگ علیه داعش تاسیس شده، مشارکت دهد.» سرگئی لاوروف ادامه داد: «مسکو حملات هوایی‌اش در سوریه را متوقف نخواهد کرد. حملات ما تا زمانی که گروه‌های شبه‌نظامی در سوریه از جمله داعش و جبهه النصره نابود شوند ادامه خواهد داشت و ما دلیلی برای توقف حملات هوایی‌مان نمی‌بینیم.» سرگئی لاوروف در ادامه مصاحبه خود گفت: «پایان دادن به قاچاق در سراسر مرز ترکیه-سوریه یکی از شرایط کلیدی برای تحقق آتش‌بس در جنگ داخلی سوریه محسوب می‌شود. بدون آنکه این قاچاق متوقف شود بسیار سخت است که انتظار داشته باشیم آتش‌بسی صورت گیرد.» این مقام روسی که ۱۲ سال است سکاندار وزارت خارجه روسیه است و تنها مقامی است که عنوان «باسابقه‌ترین» و «کهنه کارترین» وزیر خارجه روس را با خود یدک می‌کشد، در بخش دیگری از مصاحبه خود گفت: «روسیه کمک ترکیه و حمایت این کشور از تروریست‌ها را فراموش نخواهد کرد. اقدامات ترکیه چالش بی‌سابقه‌ای را برای روسیه به‌وجود آورده است.» او همچنین موضع هیات مخالفان سوری را که توسط ریاض شکل گرفته، کوته‌بینانه توصیف کرد به‌ویژه آنکه آنها خواستار توقف حملات هوایی مسکو در سوریه هستند.
ارسال نظر