طرح آمریکا برای براندازی «مادورو»

به گزارش رویترز، تیلرسون پیشنهاد داد که ارتش ونزوئلا برای برکنار کردن رئیس‌جمهوری این کشور وارد عمل شود. وی گفت: «در تاریخ ونزوئلا و کشورهای آمریکای جنوبی، ارتش گاهی اوقات به‌عنوان عامل تغییرات در زمان‌هایی که مسائل بد پیش می‌رفتند و رهبران دیگر توانایی خدمت به مردمشان را نداشتند، عمل می‌کرد.» وی افزود که پس از چنین مداخلاتی، «وقتی رهبران نظامی متوجه شده‌اند که دیگر قادر به خدمت به شهروندان نیستند، معمولا قدرت را بار دیگر به غیرنظامیان واگذار کرده‌اند.» تیلرسون همچنین اظهار کرد که مادورو باید «در قانون اساسی خود غرق شود و مطابق با آن رفتار کند.»

بی‌بی‌سی هم در گزارشی می‌نویسد تیلرسون در عین حال این نظر را رد کرد که ایالات‌متحده خواستار تغییر رژیم یا مداخله نظامیان در امور سیاسی در ونزوئلاست. او گفت: «ما تغییر رژیم یا برکناری نیکلاس مادورو را تشویق نکرده‌ایم، ما فقط مشوق بازگشت به اجرای قانون اساسی دموکراتیک ونزوئلا بوده‌ایم و در هر حال، امیدواریم هر تحولی که در آن کشور روی می‌دهد، مسالمت‌آمیز و قانونی باشد.» ایالات‌متحده مادورو را به نقض حقوق بشر متهم کرده اما مادورو گفته است که اکثر مردم ونزوئلا از او حمایت می‌کنند. این مقام آمریکایی در تور منطقه‌ای خود همچنین افزود: «بهترین کار برای آقای مادورو این است که به اجرای قانون اساسی بازگردد و اگر انتخاب نشد، به رای مردم احترام بگذارد.» تیلرسون با اشاره تلویحی به حمایت دولت کوبا از رئیس‌جمهوری ونزوئلا افزود: «ضمنا مطمئن هستم که اگر هوای مطبخ برایش خیلی داغ شد، دوستانش در کوبا یک ویلای مناسب ساحلی به او می‌دهند تا بتواند با خوبی و خوشی در آن زندگی کند.»

با آغاز ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، سیاست ایالات‌متحده نسبت به کوبا نیز تغییر کرده و برخلاف دولت باراک اوباما، گسترش روابط دوجانبه دیگر از اولویت برخوردار نیست. مقامات دولت فعلی آمریکا نظام کمونیستی کوبا را به نقض حقوق بشر متهم کرده و خواستار برقراری دموکراسی و آزادی سیاسی مردم آن کشور هستند. تیلرسون در اولین مرحله از سفر خود به آمریکای لاتین، وارد مکزیک شده درحالی که به‌خاطر موضع‌گیری‌های دونالد ترامپ در مورد مهاجران از جمله ساخت دیوار مرزی، روابط دو طرف چندان گرم نبوده است.

واکنش دولت ونزوئلا به سخنان تیلرسون

پس از آنکه رکس تیلرسون،‌ وزیر امور خارجه آمریکا خواهان کودتای ارتش ونزوئلا علیه نیکلاس مادورو در جریان سفرش به مکزیک شد، همتای مکزیکی او رغبت چندانی به این پیشنهاد نشان نداد و رئیس‌جمهوری و وزیر دفاع ونزوئلا نیز به این صحبت‌ها واکنش نشان دادند. به گزارش رویترز، رکس تیلرسون در تور منطقه‌ای به پنج کشور آمریکای لاتین در اظهارات مناقشه‌برانگیزی قبل از آغاز سفر در شهر تگزاس از سیاست خارجی قرن ۱۹ آمریکا در آمریکای لاتین دفاع کرده و گفت ارتش ونزوئلا باید اقدام به «مدیریت یک انتقال قدرت صلح‌آمیز» در این کشور کند. هم نیکلاس مادورو، رئیس‌جمهوری ونزوئلا و هم وزیر دفاع دولت او این اظهارنظرها را محکوم کردند و حتی مکزیک نیز که هم‌پیمان دولت ونزوئلا نیست تصریح کرد که از راه‌حل غیرصلح‌آمیز در این کشور آمریکای جنوبی که دچار بحران اقتصادی شده، حمایت نمی‌کند. لوئیز ویدگارای، وزیر امور خارجه مکزیک گفت: «مکزیک در هیچ موردی از گزینه‌هایی که دربردارنده استفاده از خشونت چه از جانب داخل و چه از جانب خارج برای حل مساله ونزوئلا باشد، حمایت نخواهد کرد.»

او در کنفرانس خبری با تیلرسون و کریستیا فیریلند، همتای کانادایی‌اش گفت: «باید خود ونزوئلایی‌ها یک مسیر صلح‌آمیز و یک راه‌حل صلح‌آمیز برای این بحران پیدا کنند.» تیلرسون در سفر مکزیک خود اشاره‌ای به اقدام نظامی نکرد اما از مادورو خواست مجددا پارلمان ونزوئلا را احیا کرده و انتخابات «آزاد و عادلانه» برگزار کند. با این حال، ولادیمیر پادرینو، وزیر دفاع ونزوئلا، واشنگتن را متهم به تلاش برای تضعیف دموکراسی در آمریکای لاتین و بازگشت به روزهای امپریالیسم‌ کرده و در مصاحبه تلویزیونی تیلرسون را مورد حمله قرار داد. پادرینو گفت: «هدف از تور سفرهای تیلرسون به آمریکای لاتین که علاوه بر مکزیک شامل آرژانتین، کلمبیا، پرو و جامائیکا می‌شود این است که یک مداخله منطقه‌ای علیه دولت سوسیالیست ونزوئلا را تحریک کند.» وی افزود: «نیروهای مسلح ونزوئلا به‌شدت این اظهارات تاسف‌برانگیز را که به مثابه یک اقدام شرورانه در مداخله است محکوم می‌کند.»

بحران ونزوئلا

ایالات‌متحده دولت نیکلاس مادورو را به نقض حقوق بشر و محدود کردن آزادی‌های سیاسی مردم آن کشور متهم کرده و هدف یک رشته تحریم‌های اقتصادی قرار داده است. مادورو در سال ۲۰۱۳ جانشین هوگو چاوز در مقام ریاست‌جمهوری ونزوئلا شد و به گفته منتقدان و احزاب مخالف، در این مدت اقتصاد نه چندان سالم ونزوئلا را به ویرانی کشانده و پس از پیروزی مخالفان در انتخابات پارلمانی، با نقض قانون اساسی و برگزاری انتخابات ظاهری، درصدد ادامه زمامداری است. در چند سال اخیر، ونزوئلا با وخامت روزافزون شرایط اقتصادی شامل کمبود کالا، تورم شدید و بیکاری گسترده دست به گریبان بوده است که مخالفان آن را به سوءمدیریت و فساد گسترده دولتی نسبت می‌دهند. سابقه بحران سیاسی ونزوئلا به انتخابات پارلمانی در پایان سال ۲۰۱۵ و تشکیل پارلمان جدید در سال ۲۰۱۶ بازمی‌گردد که «ائتلاف میزگرد وحدت» متشکل از احزاب و گروه‌های مخالف دولت نیکلاس مادورو بر ائتلاف دولتی «محور بزرگ میهنی» پیروز شد. با بروز اختلاف بین دولت و پارلمان، سال گذشته رئیس‌جمهوری با برگزاری انتخابات یک «مجلس موسسان» برای تغییر قانون اساسی، اختیارات پارلمان را به این مجلس واگذار کرد. اعضای مجلس جدید تقریبا به‌طور کامل از مادورو حمایت می‌کنند در‌حالی‌که فعالیت احزاب و شخصیت‌های مخالف با محدودیت مواجه است.